Ημερίδα “βέλτιστη χρήση νερού” – Επαρκείς οι υδάτινοι πόροι, ανεπαρκής η διαχείριση

Η αρχή “δεν μπορείς να διαχειριστείς ό,τι δεν μπορείς να μετρήσεις”, η ανάγκη αλλαγής της κουλτούρας στα υδατικά θέματα και η σημασία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης από τη μικρή ηλικία, ήταν θέματα τα οποία επισημάνθηκαν στην ημερίδα “Βέλτιστη χρήση νερού” που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη.

Την ημερίδα διοργάνωσε με αφορμή την έναρξη υλοποίησης του διασυνοριακού έργου “Best Water Use – BestU” η Αναπτυξιακή Εταιρεία Ο.Τ.Α. Ανατολικής Θεσσαλονίκης “Ανατολική ΑΕ” σε συνεργασία με φορείς που ερευνούν και προωθούν τη βιώσιμη διαχείριση υδάτων:  την Εταιρία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης, το Περιφερειακό Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης, των Δήμων Θερμαϊκού, Θέρμης και Πυλαίας – Χορτιάτη.

Στο έργο συμμετέχουν πέντε εταίροι, από την Ελλάδα η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε. και η ΑΝΕΣΕΡ Α.Ε. – Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρών και από τη Βουλγαρία η EDA Bansko Αναπτυξιακή Εταιρεία στο Μπάνσκο, ο Σύνδεσμος Eco Neurokop, στο Γκότσε Ντέλτσεβ και η EDA High West Rodopi Αναπτυξιακή στο Ντεβίν.
Σε ό,τι αφορά την αποδοτική διαχείριση και χρήση του νερού απαιτούνται περισσότερα και καλύτερα στοιχεία, όπως επισημαίνεται και στην έκθεση του Ιουλίου του 2018 του ΟΗΕ για τον “στόχο 6”, που είναι Καθαρό Νερό και Αποχέτευση – στην “Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη” υπογράμμισε η πρόεδρος του Κέντρου UNESCO Ολοκληρωμένης και Διεπιστημονικής Διαχείρισης Υδατικών Πόρων του ΑΠΘ, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών, Ελπίδα Κολοκυθά.

“Χρειάζονται αξιόπιστα, συνεκτικά και αθροιστικά στοιχεία σε θέματα διαχείρισης υδατικών πόρων, διαθέσιμα και προσβάσιμα και αύξηση της διαφάνειας και της υπευθυνότητας”, είπε η κ. Κολοκυθά, σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ του ΑΠΕ-ΜΠΕ, προσθέτοντας ότι λιγότερο από το 50% των κρατών – μελών του ΟΗΕ έχουν συγκρίσιμα δεδομένα. Τόνισε, ακόμη, την ανάγκη αλλαγής – μετάβασης σε νέα κουλτούρα για τα υδατικά θέματα και τη στενότερη συνεργασία διαφορετικών φορέων που έχουν κοινό στόχο τη βιώσιμη διαχείριση του νερού.

Οι διαθέσιμοι υδατικοί πόροι της χώρας κρίνονται ως επαρκείς για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών και τα προβλήματα ανεπάρκειας οφείλονται είτε σε εσφαλμένους σχεδιασμούς, είτε σε κακή διαχείριση, τόνισε ο τέως τακτικός ερευνητής του ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Αθανάσιος Πανώρας.

Όμως η παρούσα επάρκεια δεν πρέπει να ικανοποιεί, μεταξύ άλλων, λόγω της κλιματικής αλλαγής, της επέκτασης των δραστηριοτήτων και της ανάγκης αλλαγής καλλιεργειών είπε και απαρίθμησε ως εναλλακτικές πηγές αρδευτικού νερού, τη μείωση της σπατάλης, την ανακύκλωση νερών, τον τεχνητό εμπλουτισμό υπόγειων νερών, τα φράγματα, τις νέες γεωτρήσεις και τη μεταφορά νερού από άλλη λεκάνη απορροής.

Τις τρέχουσες ερευνητικές δράσεις της ΕΥΑΘ Α.Ε. παρουσίασε ο Ιωάννης Λιούμπας, από τη Διεύθυνση Σχεδιασμού Έργων της εταιρείας τονίζοντας ότι είναι εναρμονισμένες με τους στόχους της, την προστασία του περιβάλλοντος, την ικανοποίηση και ασφάλεια των πολιτών, τη βελτιστοποίηση των διεργασιών και συμβολή στην ανάπτυξη της έρευνας και καινοτομίας.   Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα παρακολούθησης της ποιότητας του Θερμαϊκού, που υλοποιείται σε συνεργασία με το ΑΠΘ, το πρόγραμμα ανίχνευσης φαρμακευτικών ενώσεων στο περιβάλλον, τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τεχνολογίες ανίχνευσης κυανοφυκών – κυανοτοξινών σε επιφανειακά ύδατα, το πρόγραμμα Έξυπνα Υδρόμετρα, (SMART-WATER), που αφορά συστήματα τηλεμέτρησης της κατανάλωσης και διαχείρισης της ζήτησης νερού ύδρευσης.

Για το νερό στην κυκλική οικονομία μίλησε ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Βουδούρης, ο οποίος εξήγησε ότι μέτρα είναι η μείωση φρέσκου νερού στη γεωργία, στη βιομηχανία και στις αστικές χρήσεις, η επαναχρησιμοποίηση γκρίζου νερού και μαύρου νερού μετά από επεξεργασία, καθώς και η σιατήρηση και ο εμπλουτισμός (αποθήκευση νερού, τεχνητός εμπλουτισμός, συλλογή βρόχινου νερού, προστασία υγροτόπων, μείωση ρύπανσης, αναδάσωση, κ.λπ.) Σε μια κυκλική οικονομία η επαναχρησιμοποίηση νερού διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, καθώς έχει σημαντικά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη είπε, τονίζοντας ότι για την επιτυχία χρειάζονται συνέργειες και δράσεις μεταξύ ατόμων, φορέων, δήμων, πολιτείας.

Στους νόμους που έχουν υιοθετηθεί στην Ελλάδα για τη διαχείριση των υδατικών πόρων αναφέρθηκε η περιβαλλοντολόγος, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής ΓΕΩΤΕΕ, Καλλιόπη Παπαοικονόμου, η οποία τόνισε ότι σε νόμο του 1987 απαντάται για πρώτη η σύγχρονη αντίληψη – θεσμοθέτηση διαδικασιών και οργάνων για την άσκηση της διαχείρισης σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και χωρίζεται η χώρα σε 14 Υδατικά διαμερίσματα.

Υπογράμμισε, ακόμη, ότι η διαχείριση της ποιότητας του νερού έχει αρχίσει να γίνεται εξίσου σημαντική με τη διαχείριση της ποσότητας. Η καταγραφή της ποιότητας των υδατικών πόρων είναι πιο δύσκολη από αυτή της ποσότητας, επειδή υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός παραμέτρων που πρέπει να εξεταστούν, όπως υψηλό κόστος για τις δειγματοληψίες και τις αναλύσεις και εξειδικευμένος εξοπλισμός και προσωπικό. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να γίνει γιατί διαφορετικά η υποβάθμιση της ποιότητας θα είναι η κυριότερη απειλή για τους υδατικούς πόρους, ανέφερε.  Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην ανάγκη εκπαίδευσης και εξάσκησης για τη διαχείριση των υδατικών πόρων. Είναι σημαντικό καθήκον των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, των ερευνητικών οργανισμών, των ινστιτούτων και των εκπαιδευτικών οργανισμών όλων των βαθμίδων, να προετοιμάσουν τη νέα γενιά επιστημόνων και ερευνητών που θα εφαρμόσουν την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων, είπε.

Στις εκπαιδευτικές δράσεις, με θέμα τη βιώσιμη διαχείριση του νερού, αναφέρθηκε η Βίκυ Ιππέκη, υπεύθυνη περιβαλλοντικής εκπαίδευσης της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης. “Το Γραφείο Περιβαλλοντικής της Πρωτοβάθμιας Δυτικής έχει ιδρύσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια ένα τοπικό δίκτυο με θέμα το νερό και τη βιώσιμη διαχείρισή του, προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε εκπαιδευτικούς και παιδιά στα προβλήματα και στην εύρεση τρόπων βιώσιμης διαχείρισής του, εξήγησε. Σε αυτό το δίκτυο συμμετέχουν πολλά σχολεία, ενώνουν τις δυνάμεις τους, συνεργάζονται, υλοποιούν κοινές δράσεις, βγαίνουν στο πεδίο, μελετούν προβλήματα στους υγρότοπους της περιοχής μας, προσπαθούν να διερευνήσουν τις αιτίες τους στο σχολείο, στην περιοχή τους και προτείνουν πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης, δημιουργούν φυλλάδια με συμβουλές για το πως μπορεί ο καθένας να συμβάλει σε αυτό”, τόνισε η κ. Ιππέκη.

Τους στόχους του έργου “Best water Use-BestU”, που έχει κεντρικό μήνυμα τον σεβασμό στο νερό (Respect Water), παρουσίασε η Κωνσταντίνα – Αναστασία Κασάπη, γεωλόγος από την Ανατολική Α.Ε. τονίζοντας ότι είναι η βελτίωση διαχείρισης και αποτελεσματική χρήση των υδατικών πόρων, η προώθηση καινοτόμων τεχνολογιών, η προστασία του περιβάλλοντος, των υδάτων και του εδάφους, η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και η τόνωση της διασυνοριακής συνεργασίας. Η ενίσχυση της ικανότητας ορθής διαχείρισης των υδάτων, η προώθηση εκστρατειών “πράσινης συμπεριφοράς” και η εφαρμογή πιλοτικών δραστηριοτήτων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων είναι οι ειδικοί στόχοι του έργου το οποίο επιδιώκει να εδραιωθεί η αντίληψη ότι είναι υπόθεση όλων μας η κατάλληλη ποιότητα και η επαρκής ποσότητα του νερού για την κάλυψη των αναγκών στις διάφορες δραστηριότητες του ανθρώπου. “Αν αφήνουμε το νερό να τρέχει σαν να μην τρέχει τίποτα… σύντομα δεν θα τρέχει τίποτα…” είναι το μότο του “Best Water Use”.

Μετά την πρώτη ημερίδα ενημέρωσης για το έργο “Best water Use-Best U” και τις επιμέρους θεματικές του θα ακολουθήσει έρευνα κοινού και χρηστών σε σχέση με τη διαχείριση του νερού, δήλωσε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο γενικός διευθυντής της Ανατολική Α.Ε., Ιάκωβος Σαρηγιάννης. “Ανάλογα με τα αποτελέσματα θα δούμε με ποιον τρόπο θα μπορέσουμε να δώσουμε τις κατάλληλες οδηγίες, έτσι ώστε οι επιμέρους χρήστες, αγρότες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά να αλλάξουν νοοτροπία”, υπογράμμισε. Σημείωσε, επίσης, ότι θα ξεκινήσει η διαδικασία και στον τομέα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που θα αφορά την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και την προσχολική ηλικία.

“Ένα μεγάλο μέρος του προγράμματος στοχεύει στην αλλαγή της συμπεριφοράς, η οποία ξεκινά από την πολύ μικρή ηλικία. Εμείς έχουμε μεγαλώσει σε μία καταναλωτική κοινωνία που παρήγαγε  και χρησιμοποιούσε αλόγιστα τους πόρους. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην επόμενη γενιά. Από την προσχολική ηλικία, από την παιδική και την εφηβική ηλικία είναι στα χέρια των παιδιών να αλλάξουν τον τρόπο, με τον οποίο εμείς χρησιμοποιούσαμε τους φυσικούς πόρους και το νερό είναι ένα από τους πιο βασικούς φυσικούς πόρους” δήλωσε ο κ. Σαρηγγιάννης.

Το έργο “Best water Use” υλοποιείται σε συνεργασία με τις διευθύνσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, με τους τέσσερις δήμους ανατολικής Θεσσαλονίκης, Θέρμης, Καλαμαριάς, Θερμαϊκού και Πυλαίας – Χορτιάτη και τον Δήμο Θεσσαλονίκης.

Comments are closed