Συνέδριο-σταθμός προς μια νέα κοινωνική αντίληψη του Δημόσιου Χώρου

Με τον Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής του συνεδρίου, ομότιμο καθηγητή Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου του Delft κ. Αλέξανδρο Τζώνη να δίνει τον «τόνο» μιας προσέγγισης του Δημόσιου Χώρου, ως κοινωνικού χώρου που ευνοεί την επικοινωνία των ανθρώπων μεταξύ τους και με τη φύση που τους περιβάλλει, άρχισαν χθες και συνεχίζονται ως αύριο το απόγευμα, οι εργασίες του 2ου Πανελληνίου Συνεδρίου του ΤΕΕ/ΤΚΜ με θέμα «Δημόσιος Χώρος +», στην Αποθήκη Δ΄ του Λιμένος Θεσσαλονίκης.

Χαιρετίζοντας την έναρξη του συνεδρίου, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Πάρις Μπίλλιας, υπογράμμισε πως πρόκειται για ένα επιστημονικό συνέδριο για ένα θέμα βαθύτατα πολιτικό:

«Ο δικός μας ρόλος, ο ρόλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου σχετίζεται και με τις δύο πλευρές του ζητήματος. Και την επιστημονική και την πολιτική. Με την μία πλευρά, η σχέση μας είναι αυτή  του  Επιστημονικού Επιμελητηρίου και του  Οργανισμού των Επιστημόνων οι οποίοι  είναι οι κατ` εξοχήν αρμόδιοι για τον σχεδιασμό, τις μελέτες και τις κατασκευές,  που αφορούν την διαμόρφωση των ελεύθερων χώρων. Με την άλλη, την πολιτική, η σχέση μας είναι του Τεχνικού Συμβούλου της Πολιτείας, αλλά και του  φορέα που ενημερώνει υπεύθυνα την Κοινή Γνώμη.»

Ο κ. Μπίλλιας ζήτησε να υποστηριχθεί ευρύτερα η πρόταση αξιοποίησης μεγάλου μέρους των 2,7 δισ. ευρώ του Πράσινου Ταμείου για αστικές αναπλάσεις, καθώς οι πόλεις μας έχουν ελάχιστο πράσινο, λιγοστούς  ελεύθερους χώρους και καθόλου οργανωμένο δίκτυο ελεύθερων χώρων: «Έχω μιλήσει επανειλημμένα για την ανάγκη αξιοποίησης και βελτίωσης του υφιστάμενου κτιριακού κεφαλαίου. Αυτό δεν σημαίνει ότι συντηρούμε τα πάντα, για πάντα. Το ανεπίδεκτο βελτιώσεων κτιριακό απόθεμα, που έχει βλαπτική επίδραση στο αστικό περιβάλλον πρέπει να φύγει. Σε απλά ελληνικά, να γκρεμιστεί.» Ο ίδιος χαρακτήρισε αναγκαία την ύπαρξη ενός «σοβαρού συστηματος πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού», παραπέμποντας στην πρόταση του ΤΕΕ για πέντε ουσιώδεις αλλαγές στο υφιστάμενο σύστημα (βλ. ΕΔΩ).

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ τόνισε ότι από τις βραβευμένες μελέτες που παρουσιάζονται στην έκθεση που θα λειτουργήσει στον Κήπο των Γλυπτών, όπως και από εκείνες που παρουσιάστηκαν το 2011, ελάχιστες έχουν υλοποιηθεί και συμπλήρωσε: «Ειδοποιό βήμα για να αλλάξει η καθημερινότητά μας, να αλλάξει η μορφή της πόλης, για να επιτευχθεί το κρίσιμο σημείο για προσέλκυση επενδύσεων και δραστηριοτήτων και για να καταγραφεί ως σημαίνον  στον παγκόσμιο χάρτη, είναι η υλοποίηση. Για παράδειγμα, η ανάδειξη του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, αυτό που ξεκίνησαν η Περιφέρεια, έξι παράκτιοι Δήμοι και το ΤΕΕ, έχει όλα τα εχέγγυα για να προχωρήσει.»

Εκπροσωπώντας τον Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας κ. Απόστολο Τζιτζικώστα, ο Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Κώστας Γιουτίκας, τόνισε ότι ο δημόσιος χώρος της Θεσσαλονίκης χρειάζεται επαναπροσδιορισμό και χαρακτήρισε σχέδιο «οραματικό αλλά εφικτό» το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο που σχεδιάζεται για τα 54χλμ του παράκτιου μετώπου από το Καλοχώρι ως το Αγγελοχώρι, τονίζοντας ότι θα αξιοποιηθούν τα χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν, ώστε να υλοποιηθεί.

Ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου κ. Αλέξανδρος Τζώνης «δέσποσε» με την ομιλία του, που άνοιξε το επιστημονικό σκέλος του προγράμματος, με θέμα «οι περιπέτειες του δημόσιου χώρου».

Ο κ. Τζώνης έκανε μια ιστορική όσο και επιστημονική αναδρομή στις προσεγγίσεις του δημόσιου χώρου, αλλά και της έννοιας «χώρος» ευρύτερα, από τα μέσα του 18ου αιώνα όταν για πρώτη φορά συναντάται ως στοιχείο της δυτικής αρχιτεκτονικής -εντοπισμένο γύρω από τα κτίρια της εποχής, που συνδέονται με γλυπτά και τοπία ως έργα τέχνης- μέχρι σήμερα, οικοδομώντας σταδιακά την προσέγγιση του Κοινωνικού Χώρου, στο πλαίσιο των προσπαθειών «να δημιουργηθεί ένα νέο είδος αρχιτεκτονικής απαραίτητο για τους κοινωνικούς χώρους ως εκκολαπτήρια της κοινότητας, συνάντησης, συνύπαρξης και επικοινωνίας της διαφορετικότητας, της δημιουργικότητας και της ισότητας», προσπάθειες που, όπως είπε, «δεν αποτελούν ένα φιάσκο στο τελικό στάδιο, αλλά μόνο ένα ανολοκλήρωτο έργο».

«Οι μελλοντικές προσπάθειες σχεδιασμού κοινωνικών χώρων, μπορούν να διδαχθούν από τις αποτυχίες των πρωτοπόρων παλαιών μελετών και την πάλη κατά των ψευδών πεποιθήσεων για το ανθρώπινο περιβάλλον» σημείωσε μεταξύ άλλων. «Μπορούν να επωφεληθούν από τη μελέτη των περιορισμών, θεσμικών και οικονομικών που πρέπει να αλλάξουν εάν ο κοινωνικός χώρος γίνει προτεραιότητα, όπως η στέγαση.»

Ο διακεκριμένος Αρχιτέκτονας, διάνθισε την ομιλία του με προσωπικές αναφορές, τόσο για τη σύνδεση της οικογένειάς του με τη Θεσσαλονίκη για να επισημάνει τον ιστορικό κομβικό και πολυπολιτισμικό της χαρακτήρα, όσο και στις διδαχές του δασκάλου του, ακαδημαϊκού Δημητρίου Πικιώνη, επισημαίνοντας την –κατά Πικιώνη- σύνδεση του ιδιωτικού χώρου και του δημόσιου χώρου σε μια ενότητα που δεν πρέπει να διαχωρίζονται, αλλά να αλληλεπιδρούν και να αλληλοσυπληρώνονται, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την επικοινωνία των ανθρώπων.

Ο κ. Τζώνης παραλλήλισε τη Θεσσαλονίκη με το Χονγκ Κονγκ παρά τις εκ πρώτης όψεως τεράστιες διαφορές μεγεθών και χαρακτηριστικών των δύο πόλεων, αναδεικνύοντας ένα κοινό ζητούμενο, το οποίο καλείται ο αστικός κοινωνικός χώρος, ο δημόσιος χώρος να το ενεργοποιήσει: «Και οι δύο πόλεις κληρονόμησαν διαμέσου της ιστορίας μια σύνθεση ποικιλόμορφων πολυεθνικών και πολυπολιτισμικών δομών, δημιουργώντας μια παράδοση εσωτερικών και εξωτερικών συγκρούσεων, αλλά επίσης και μια πρακτική συνεργασίας και συμπληρωματικότητας, θέτοντας μια σημαντική πρόκληση και για τις δύο, στο πλαίσιο της αναδυόμενης σύγχρονης παγκόσμιας οικονομικής και πολιτισμικής αλυσίδας στην οποία εισέρχονται. Πως θα υποστηρίξουν την τοπική τους ταυτότητα, τους δεσμούς της εστερικής τους κοινότητας, δημιουργώντας έναν κόσμο διαφορετικότητας και συνεργασίας.»

Το 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο του ΤΕΕ/ΤΚΜ περιλαμβάνει συνολικά 99 εισηγήσεις, 100 μαζί με την εναρκτήρια του κ. Τζώνη, ενώ κεντρική ομιλήτρια της σημερινής 2ης ημέρας είναι η κ. Liane Lefaivre, Ομότιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Τεχνών Βιέννης, που θα αναπτύξει το θέμα “η πόλη και το παιδί” (12:00) και της αυριανής τελευταίας ημέρας ο κ. Martin Knuijt, ιδρυτικό στέλεχος στο αρχιτεκτονικό γραφείο OKRA STUDIO, με θέμα “Green Cities of Tomorrow” (12:30).

Αύριο Σάββατο 30 Μαρτίου και ώρα 17:00 στον Κήπο των Γλυπτών της Νέας Παραλίας Θεσσαλονίκης, εγκαινιάζεται η έκθεση βραβευμένων αρχιτεκτονικών μελετών με τίτλο “Public Space +”.

Comments are closed