Οι Zaha Hadid και Norman Foster συνήγοροι των πιο μισητών κτηρίων του κόσμου!

Πρόκειται για κτήρια κάθε άλλο παρά δημοφιλή. Κατά καιρούς έχουν δεχτεί άγρια κριτική, ως προσβλητικά για την αισθητική, δυσλειτουργικά, αρχιτεκτονικά ‘εξαμβλώματα”, “αταίριαστα” με τον περιβάλλοντα χώρο. Κι όμως βρήκαν υπερασπιστές μεταξύ των κορυφαίων αρχιτεκτόνων του κόσμου. Σε άρθρο της για τους New York Times, η Alexandra Lange κατέγραψε τις απόψεις επτά διάσημων αρχιτεκτόνων, οι οποίοι αναλαμβάνουν ρόλο συνηγόρων για ορισμένα από τα πιο …μισητά κτήρια στον κόσμο. Εδώ σταχυολογούμε -σε …χαλαρή μετάφραση- τις απόψεις των τεσσάρων από αυτούς για ισάριθμα κτήρια.

Ο Daniel Libeskind για τον πύργο Montparnasse. Παρίσι.

Πηγή φωτογραφίας: New York Times, Luc Boegly, Artedia, via View.

Πηγή φωτογραφίας: New York Times, Luc Boegly, Artedia, via View.

“[Ο Πύργος του Μονπαρνάς] είναι θρυλικός ώς το πιο μισητό κτήριο στο Παρίσι. Θέλω να τον υπερασπιστώ όχι επειδή είναι ένας ιδιαίτερα όμορφος πύργος αλλά λόγω της ιδέας που εκπροσωπεί. Οι Παριζιάνοι πανικοβλήθηκαν όταν τον πρωτοείδαν και όταν τον “εγκατέλειψαν”, εγκατέλειψαν μαζί του και την ιδέα μιας βιώσιμης πόλης με μεγάλη πληθυσμιακή πυκνότητα. […] Οι Παριζιάνοι αντέδρασαν αισθητικά, αλλά απέτυχαν να σκεφτούν τις συνέπειες του να είσαι μια ζωντανή πόλη και όχι μια πόλη-μουσείο. Οι άνθρωποι τείνουν να ‘συναισθηματικοποιούν’ τις απόψεις τους για την πόλη, αλλά με τις σημερινές συνθήκες των υψηλών αποτυπωμάτων διοξειδίου του άνθρακα, τη σπατάλη πόρων, την ολοένα μειούμενη ΄χωρητικότητα’ των πόλεων, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να χτίζουμε καλά ψηλά κτήρια, που ταυτόχρονα έχουν προσιτό κόστος. Δεν είναι σύμπτωση ότι οι άνθρωποι πηγαίνουν τώρα στο Λονδίνο, όχι μόνο για να δουλέψουν, αλλά και γιατί υπάρχουν διαθέσιμοι χώροι. Καμιά καινούργια εταιρεία δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά το Παρίσι. Ίσως ο πύργος του Μονπαρνάς να μην ήταν δημιούργημα μιας αρχιτεκτονικής ευφυίας αλλά σηματοδότησε την έννοια τού πώς πρέπει να είναι μια πόλη του μέλλοντος”.

Η Zaha Hadid για το Orange County Government Center, Goshen, Nέα Υόρκη.

Πηγή φωτογραφίας: New York Times,Jeff Goldberg/Esto.

Πηγή φωτογραφίας: New York Times,Jeff Goldberg/Esto.

“H δεκαετία του ’60 ήταν μια αξιοσημείωτη περίοδος κοινωνικής μεταρρύθμισης. Οι ιδέες της αλλαγής, τής απελευθέρωσης και της ελευθερίας ήταν κρίσιμες. Σήμερα οι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα δημόσια κτήρια πρέπει να είναι πιο “πλουμιστά” (ο όρος ‘flowery” που χρησιμοποιεί η Zaha Hadid, που θα μπορούσε να μεταφραστεί ώς ‘λουλουδάτα’ δεν αποδίδεται επακριβώς), αλλά εκείνες τις εποχές οι άνθρωποι έκαναν ‘σκληρά’ projects. Το συγκρότημα είναι δομημένο ώς μια αλληλουχία διασυνδεόμενων εσωτερικών και εξωτερικών δημόσιων χώρων, που ρέουν ο ένας μέσα στον άλλο. Υπάρχει μια ακεραιότητα στον σχεδιασμό, η οποία επιδεικνύει δέσμευση στη διασύνδεση και την αλληλεπίδραση. Το κτήριο ενεργοποίησε τη δημοκρατία μέσω της χωρικής ενσωμάτωσης, χωρίς να διαχωρίζει τους εκλεγμένους αντιπροσώπους των ανθρώπων από τους ψηφοφόρους τους. Πολλά αντίστοιχα projects ανά τον κόσμο επίσης παραμελήθηκαν. Ομως, η ‘ευαίσθητη” ανακαίνιση και ο νέος προγραμματισμός αποκαλύπτουν μια εκ βαθέων ελαφρότητα και γενναιοδωρία, δημιουργώντας συναρπαστικούς και δημοφιλείς χώρους,όπου οι άνθρωποι μπορούν να διασυνδεθούν. Η δουλειά του Rudolph είναι ‘καθαρή΄, αλλά η ομορφιά της έγκειται στην αυστηρότητά της. Δεν υπάρχουν προσθήκες για να γίνει πιο ‘ευγενική’ ή χαριτωμένη. Είναι αυτό που είναι”.

Ο Norman Foster για το αεροδρόμιο Tempelhof, Βερολίνο.

Πηγή φωτογραφίας: New York Times New York Times/ Maximilian Meisse/Artur Images

Πηγή φωτογραφίας: New York TimesNew York Times/ Maximilian Meisse/Artur Images

“To Tempelhof είναι ένα από τα πραγματικά εξαιρετικά κτήρια της σύγχρονης εποχής και ωστόσο είναι αναπόφευκτο ότι δεν αρέσει υποχρεωτικά σε όλους. Ο αρχιτέκτονας που το δημιούργησε, ο Ernst Sagebiel, εκπαιδεύτηκε υπό την επίβλεψη μιας αυθεντίας, του Εβραίου Erich Mendelsohn ωστόσο αργότερα υπηρέτησε τους Ναζί. Το κτήριο βρισκόταν δίπλα σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου κρατούνταν δημοσιογράφοι, πολιτικοί, Εβραίοι και άλλοι ‘ανεπιθύμητοι’, οπότε επιβαρύνθηκε με όλους τους αρνητικούς συσχετισμούς. Σαν ένα είδος εκκρεμούς, εξυπηρέτησε από τη μία τους σκοπούς του φασιστικού καθεστώτος και από την άλλη έγινε γραμμή ζωής για τις αερομεταφορές του 1948 και του 1949, που μετέφεραν τρόφιμα στους ανθρώπους του δυτικού Βερολίνου. Το αεροδρόμιο αυτό είναι γεμάτο αντιφάσεις και παράδοξα. Έχει μια αυστηρή πρόσοψη, που δεν είναι τόσο φασιστική και θα μπορούσε να εμφανιστεί και στη Σουηδία. Η πίσω όψη του αναπτύσσεται σε ευρεία καμπύλη με προβόλους. Αν μεταφερόσουν εκεί και έπρεπε να περπατήσεις κάτω από τον πρόβολο θα ένιωθες δέος. Η αρχιτεκτονική του είναι ηρωική, όχι με μια πομπώδη, κενή έννοια αλλά ως καρπός μηχανικής, που πραγματικά ανυψώνει το πνεύμα, Τα μνημεία, αν ανιχνεύσεις την κληρονομιά τους, μπορούν να αποκαλύψουν ενοχλητικά πράγματα για το παρελθόν. Ωστόσο, έχουν ποιότητες που αντέχουν στον χρόνο, που αν ειδωθούν για τις δικές τους αξίες, ίσως μπορούν ν’ αποτελέσουν παράδειγμα για εμάς”.

Ο Vincent Van Duysen για το Centre Pompidou, Παρίσι.

Πηγή φωτογραφίας: New York Times New York Times/ Maximilian Meisse/Artur Images

Πηγή φωτογραφίας: New York TimesNew York Times/ Maximilian Meisse/Artur Images

“Θαυμάζω την τόλμη και τον ανοιχτό του χαρακτήρα, ώς ενός κτηρίου που συμμετέχει στην πόλη του, στον χώρο, στον χρόνο. Υπήρξε, χωρίς κανέναν σεβασμό για τον περιβάλλοντα χώρο, ένα πολιτιστικό εργοστάσιο, όπου μπορούσες να δεις σημαντικές συλλογές σύγχρονης τέχνης, ένα υπερ-εκφραστικό, ιδιαίτερα πολύχρωμο, σύνθετο κτήριο. Αντιμετωπίστηκε ως μια άρνηση της γειτονιάς του, του Marais, και του ίδιου του Παρισιού. Το Παρίσι ταυτίζεται με τη γαλλική πέτρα, τις ανοιχτόγκριζες σκεπές και τα όμορφα φυσικά χρώματα και ξαφνικά, νά ΄σου αυτή η αρχιτεκτονική μηχανή! […]Δεν μπορούσα να πάρω τα μάτια μου από πάνω του όταν σπούδαζα αρχιτεκτονική. Αντέστρεψε το τυπικό μοντέλο του μουσείου σε κάτι που είναι δελεαστικό για τον επισκέπτη. Η αρχιτεκτονική της εποχής χρειαζόταν να κάνει τα πράγματα διαφορετικά, να προκαλέσει κάποια σοκ. Γιατί είναι τα σοκ που απελευθερώνουν συναισθήματα και αντιλήψεις”. Σημείωση με ενδιαφέρον: όταν κάτοικος του Παρισιού έμαθε ότι ο Richard Rogers ήταν ένας από τους αρχιτέκτονες του κτηρίου (μαζί με τον Renzo Piano), τον χτύπησε στο κεφάλι με την ομπρέλα που κρατούσε

Διαβάστε ΕΔΩ το άρθρο της Alexandra Lange για τους New York Times, όπου καταγράφονται και οι απόψεις των Annabelle Selldorf για το Empire State Plaza (Albany), της Ada Tolla για το Vele di Scampia (Νάπολη) και της Amanda Levete για τον Πύργο της BT (Λονδίνο).

Comments are closed