Πράσινες Διαδρομές: Δήμοι Αθηναίων, Αγ. Αναργύρων – Καματερού, Φυλής

Δρ. Τζ. Τζώρτζη, Δ. Ιωάννου, Ε. Οικονομάκη

Περίληψη

Το σύγχρονο ελληνικό αστικό τοπίο χαρακτηρίζεται από τηνέλλειψη ελεύθερων χώρων, την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την ατμοσφαιρική ρύπανση.Οι υπαίθριοι χώροι στο λεκανοπέδιο της Αττικήςείναι ελάχιστοι, το χαμηλότερο ποσοστό σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ οι λίγοι που υπάρχουν πρέπει να γίνουν πιο προσβάσιμοι και να αξιοποιηθούν περισσότερο.Παράλληλα, ο χαρακτήρας, η χρήση, η έκταση και η σημασία τους εντός του αστικού ιστού αλλάζουν συνεχώς, λόγω των μεγάλων, και συχνά ασυντόνιστωναλλαγών που υφίσταται το πολεοδομικό συγκρότημα.

Η θετική επίδρασητωνχώρων πρασίνου στο επίπεδο διαβίωσης των κατοίκων, η συμβολή τους στην αειφόρο ανάπτυξη, την βελτίωση του περιβάλλοντος (βελτίωση μικροκλίματος, μείωση ατμοσφαιρικής ρύπανσης κ.α.) θεωρείται δεδομένη.

Η παρούσα έρευνα στοχεύει στην παρουσίασημιας πρότασης για την δημιουργία πράσινων διαδρομών εντός του λεκανοπεδίου της Αττικής, συνδέοντας το αστικό τμήμα του ορεινού όγκου της Πάρνηθας, με το κέντρο της πρωτεύουσας, αποτυπώνονταςτην σχεδιαστικά.

Η ενοποίηση του αστικού πράσινου, μέσω της δημιουργίας δικτύου, μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην δημιουργία προϋποθέσεων για πιο ευχάριστη και αειφορική κίνηση των κατοίκων, συνδέοντας και αναδεικνύοντας παράλληλα ιδιαίτερους πόλους έλξης και προορισμούς και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των κατοίκων.

1       Εισαγωγή

Στο αστικό τοπίο της πρωτεύουσας είναι εμφανής η έλλειψη σύνδεσης των χώρων πρασίνου, που συχνά είναι κατακερματισμένοι και αποκομμένοι από τον αστικό ιστόκαι μεταξύ τους. Ο ρόλος τους, ως υποδομή της πόλης, που μπορεί να συνεισφέρει στην αναζωογόνηση της, εξασθενεί καθημερινά και συνήθως ερευνάται μετά την ανάπτυξη των διαφόρων τμημάτων της, με τον σχεδιασμό τους νααποτελείσυνήθως μια διορθωτική κίνηση, που δύσκολααντιμετωπίζει τα σύνθετα πολεοδομικά προβλήματά. (Wolch et al.2014, Κοσμάκη Π. 1998).

Η παρούσα έρευνα εντάσσεται στο Πρόγραμμα «Φυσικό Περιβάλλον & Καινοτόμες Δράσεις» που χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο, με δικαιούχο την ΜΚΟ ΚΕΑΝ[1] και επιδιώκει να εντοπίσειτις εν δυνάμει διαδρομές πρασίνου στην περιοχή μελέτης, καθώς και την δημιουργία προϋποθέσεων για την ενοποίηση τους, βασισμένη στα θεωρητικά πρότυπα των πράσινων διαδρομών.

Σημειώνεται ότι οι πράσινες διαδρομές αντιπροσωπεύουν συνδεδεμένα πολυ-λειτουργικά δίκτυα, συνεισφέροντας τόσο σε οικολογικό επίπεδο, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο (Kambites and Owen 2006, 484). Η δημιουργία τους αντιπροσωπεύει μια στρατηγική προσέγγιση για τον χωροταξικό σχεδιασμό: υποστηρίζουν την συνύπαρξη των φυσικών πόρων, την αρμονική και συνεργαστική χρήση των διαφόρων ενδιαιτημάτων – οφέλη από την συνδεσιμότητα των τοπίων, που θεωρούνται δεδομένα (Ahern 2002, 12).

1.1     Περιοχή μελέτης

Η περιοχή μελέτης περιλαμβάνει τους Δήμους Αθηναίων, Αγ.Αναργύρων – Καματερού και Φυλής, τα χαρακτηριστικά των οποίων δίνονται στον πίνακα 1.

Πίνακας 1 Στατιστικά στοιχεία Δήμωντης περιοχής μελέτης (ΕΛΣΤΑΤ, ΥΠΕΝ)

ΔΗΜΟΣ ΕΚΤΑΣΗ (τ.χλμ) ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ

(κάτοικοι)

ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΧΩΡΩΝ

(τ.μ./ κάτοικο)

Ε.Χ. ΕΠΙ ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ (%)
ΑΘΗΝΑΙΩΝ 38,96 664.046 3,84 2,95
ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ 9,11 62.529 4,06 3,7
ΦΥΛΗΣ 109,12 46.150 11,92[2] 4,8

Στον δήμο Αθηναίων, η κατανομή των χώρων πρασίνου (ΧΠ) και κοινόχρηστων χώρων (ΚΧ) εμφανίζουν εντυπωσιακές ανισομέρειες μεταξύ των διαφόρων περιοχών (βλ. Εικ.1):

Εικόνα 1Οι ΧΠ του Δήμου Αθηναίων (γκρι επιφάνειες) – (ιδία επεξεργασία, 2018, υπόβαθρο http://gis.epoleodomia.gov.gr)

Στον δήμο Αγ.Αναργύρων – Καματερού, που βρίσκεται ΒΔ του δήμου Αθηναίων, παρατηρείται έλλειψη σε ΧΠ σημαντικής έκτασης (βλ. Εικ.2). Πλεονέκτημα αποτελεί η γειτνίαση με το Μητροπολιτικό Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης» (διοικητικά ανήκει στο δήμο Ιλίου).

Εικόνα 2 Οι ΧΠ του Δήμου Αγ.Αναργύρων – Καματερού (γκρι επιφάνειες) 

Ο δήμος Φυλής βρίσκεται βόρεια στην περιοχή μελέτης και χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη του ορεινού όγκου της Πάρνηθας στα όρια του[3]. Μεταξύ των περιβαλλοντικών πιέσεων που δέχεται ο δήμος, σημαντική είναι η υποβάθμιση του τοπίου και του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, από την λειτουργία του ΧΥΤΑ.

Εικόνα 3 – Οι ΧΠ του Δήμου Φυλής (γκρι επιφάνειες)(ΑΣΔΑ, 2012)

2       Στρατηγική πρότασης &Μεθοδολογία

2.1     Στρατηγική Πρότασης

Η ιδιαίτερη φυσιογνωμία των εναλλασσόμενων τοπίων αξιοποιείται και αναδεικνύεται, κατά τον σχεδιασμό του δικτύου των πράσινων διαδρομών, διευκολύνοντας την σύνδεση του αστικού με το περιαστικό πράσινο, στοχεύοντας στην σταδιακή μεταφορά από το δομημένο περιβάλλον στο φυσικό τοπίο, δεδομένου ότι οι αστικοί πράσινοι διάδρομοι, συχνά, σχεδιάζονται έτσι ώστε να περιλαμβάνουν πολυλειτουργικές διαδρομές(για αναψυχή, φυσική άσκηση και μετακίνηση) (Lindseyetal. 2008, 53).

Το αστικό πράσινο αποτελεί το βασικό δομικό στοιχείο (κόμβοι) του δικτύου, ενώ τα δίκτυα υποδομής αποτελούν τις πράσινες γραμμικές διαδρομές. Η σύνδεση γίνεται γραμμικά, μέσω των δικτύων μετακίνησης (οδικό δίκτυο, πεζόδρομοι κτλ.), είτε μέσω απλής ενίσχυσης της δενδροφύτευσης και διαπλάτυνσης των πεζοδρομίων, είτε με την διαμόρφωση δικτύων ήπιας μετακίνησης (ποδηλατόδρομοι, πεζοδρομήσεις, δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας). Η προτεινόμενη διείσδυση του περιαστικού πράσινου πραγματοποιείται μέσω «σφηνών πρασίνου» (greenwedges), δηλαδή δια μέσω χώρων που συνδέονται με το περιαστικό πράσινο και διεισδύουν στον αστικό ιστό (Κουκλαδάς, 2002).

Σημαντική θεωρείται η προσιτότητα και προσβασιμότητα των ΧΠ. Επιδιώχθηκε να είναι προσβάσιμοι με τα πόδια (πράσινο γειτονιάς) και με το ποδήλατο ή δημόσια συγκοινωνία (πράσινο πόλης). Εξάλλου, ένα δυναμικό δίκτυο πράσινων διαδρομών αποτελείκαι σημαντικό δομικό στοιχείο ενός αειφορικού συγκοινωνιακού δικτύου, επιτρέποντας τη μετακίνηση χωρίς χρήση αυτοκινήτου(Turner 2006, 249).

Ένας σημαντικός παράγοντας που λήφθηκε υπόψη, κατά την πορεία σχεδιασμού, είναι η έλλειψη ΧΠ, που βάσει των θεσμοθετημένων πολεοδομικών σταθεροτύπων (ΥΑ 10788 ΥΠΕΧΩΔΕ, ΦΕΚ 285/Δ/2004), πρέπει να αυξηθούν σημαντικά (στα 8 τ.μ./κάτοικο), έναντι της υφιστάμενης κατάστασης (βλ. Πίνακα 1). Εξάλλου, η διεθνής εμπειρία αναφέρει ότι απαιτούνται 15–20 τ.μ. (ΥΧ)/ κάτοικο (EuropeanCommission 2005, Λιονάτου2008).

Τέλος, ρόλο στην οργάνωση του πλέγματος πρασίνου αποτέλεσαν οι επιταγές του ΡΣΑ 2021 (Ν.4277/2014), όπου επιδιώκεται η ανάδειξη και δημιουργία «διαδρομών πολιτισμικής διαχρονικότητας» (άρ.15), μέσω της οργάνωσης πολιτιστικών περιπάτων, καθώς και η υλοποίηση του «πράσινου τόξου» (άρ.19), με την σύνδεση του κέντρου της Αθήνας με τους περιβάλλοντες ορεινούς όγκους, μέσω κατάλληλων παρεμβάσεων, αλλά και η έννοια της βιώσιμης κινητικότητας (άρ.30) με την δημιουργία ενός μητροπολιτικού δικτύου κίνησης για πεζούς και ποδηλάτες.

2.2     Μεθοδολογία

Η επιλεγμένη μεθοδολογία βασίστηκε στην αξιολόγηση των κριτηρίων που τέθησαν από την μελετητική ομάδα, όπως παρουσιάζονται παρακάτω:

Πίνακας 2 Κριτήρια και Κωδικοποίηση Μεθοδολογίας έρευνας

Κριτήρια επιλογής Κωδικός
Ικανοποιητικό πλάτος Α
Κατάλληλη κλίση εδάφους Β
Δρόμος υπερτοπικής σημασίας Γ1
Κεντρική αρτηρία δήμου Γ2
Δρόμος που βελτιώνει την προσβασιμότητα στους ΚΧ Γ3
Γειτνίαση με συγκοινωνίες Δ
Γειτνίαση με σημεία πολιτιστικού/ιστορικού ενδιαφέροντος Ε
Μεγιστοποίηση συνδεσιμότηταςμεταξύ προορισμών πολιτιστικού/ιστορικού ενδιαφέροντος Ζ

 

Οι δρόμοι που εντάσσονται στο δίκτυο πρέπει να πληρούν οπωσδήποτε τα κριτήρια Α & Β, καθώς και ένα από τα κριτήρια Γ1/Γ2/Γ3. Επιθυμητό είναι να πληρούνται και ένα ή περισσότερα εκ των κριτηρίων Δ, Ε και Ζ.

2.3     Στόχοι και Προσδοκώμενα οφέλη

Η επιλεγμένη μεθοδολογία στοχεύει στα παρακάτω:

Πίνακας 3 Στόχοι και Προσδοκώμενα οφέλη από την δημιουργία πράσινων διαδρομών

Περιβαλλοντικοί στόχοι Επιπλέον οφέλη
Αναζωογόνηση των υφιστάμενων ΥΧ Βελτίωση ευεξίας/ προστασία της φύσης(GullLaird, n.d.)
Βελτίωση προσβασιμότητας καισύνδεσης υφιστάμενων ΧΠ Η αύξηση της επισκεψιμότητας συντελεί στην αίσθηση ασφαλείας
Δημιουργία νέων ΧΠ Μείωση θορύβου/ Ενίσχυση συνδεσιμότητας των φυσικών περιβάλλοντων/ Δημιουργία νέων ενδιαιτημάτων
Βελτίωση μικροκλίματος Μειωμένα προβλήματα υγείας ευπαθών ομάδων/ μειωμένη κατανάλωση ρεύματος τους θερινούς μήνες για δροσισμό (Tischleratal. 2013, 11-14)
Εφαρμογή του ΓΠΣ για τους θεσμοθετημένους και μη-υλοποιημένους ΧΠ Η εφαρμογή του ανατρέπει την υποβάθμιση του δημόσιου χώρου
Ενίσχυση της βιοποικιλότητας Ενίσχυση των οικοσυστημικών υπηρεσιών (π.χ. ενίσχυση πολιτιστικώνδραστηριοτήτων, αύξηση επικονίασης κ.α.) (WWF 2012)
Ενίσχυση βιώσιμης κινητικότητας Προστασία ευάλωτων ομάδων, χαμηλών εισοδημάτων ή ατόμωνμε αναπηρία
Μείωση ρύπων (λόγω δημιουργίας εναλλακτικής μεταφορικής σύνδεσης)/ βελτίωση υγείας
Αύξηση υδατοπερατών επιφανειών Μείωση πλημμυρών/ ρύθμιση μικροκλίματος (NACTO n.d.)
Αύξηση ποσοστού πρασίνου/ καλύτερη κατανομή Βελτίωση μικροκλίματος(προτιμότερη η ύπαρξη περισσότερων μικρών ΧΠ, έναντι λιγότερων και μεγαλύτερων)
Κοινωνικοί στόχοι
Αύξηση κοινωνικότητας, αναζωογόνηση της γειτονιάς Βελτίωση ποιότητας ζωής
Βελτίωση αίσθησης ασφάλειας Πιθανή μείωση εγκληματικότητας
Βελτίωση ψυχολογίας, υγείας Μειωμένη επιβάρυνση συστήματος υγείας
Βελτίωση προσβασιμότητας ΑΜΕΑ/ βελτίωση βαδισιμότητας Κοινωνικοποίηση πολιτών/ ενεργοί πολίτες
Αισθητική – λειτουργική αναβάθμιση της πόλης Ψυχολογική ανάταση κατοίκων
Ανάδειξη της ταυτότητα κάθε περιοχής (geniusloci) Ανάδειξη των ιστορικών στοιχείων/ αφύπνιση της αίσθησης της συνέχειας του χρόνου και της ταυτότητας του τόπου
Οικονομικοί στόχοι
Ενίσχυση επιχειρηματικότητας Αύξηση αξίας ακινήτων
Ενίσχυση του τουρισμού Ενίσχυση τοπικής οικονομίας

 

3       Αποτελέσματα

Η επιλεγμένη μεθοδολογία, και χωρίς να επιζητάται η «βέλτιστη λύση», αλλά η καλύτερα εφαρμόσιμη οδήγησε στην αποτύπωση της προτεινόμενης πράσινης διαδρομής, με δυνατότητα επέκτασης στις όμορες περιοχές.

ΣτονΔήμο Φυλής, προτείνεται:

  • η υλοποίηση των ΧΠ που έχουν περιγραφεί ως τέτοιοι στο ΓΠΣ αλλά δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα,
  • η δημιουργία πεζοδρόμων και δρόμων ήπιας κυκλοφορίας (κυρίως στο κέντρο), δίνονταςπροτεραιότητα στους πεζούς και ζωντανεύοντας το κέντρο της πόλης,
  • η δημιουργία ποδηλατόδρομου (κυκλική διαδρομή εντός του δήμου).

Εικόνα 4 – Προτεινόμενη Πράσινη Διαδρομή για τον δήμο Φυλής

Σύμφωνα με τα κριτήρια που τέθησαν στον Πίνακα 1, σημειώνεται ενδεικτικά ότι:

Πίνακας 4 Κριτήρια που πληρούνται για την ένταξη στο δίκτυο πράσινων διαδρομών

Οδός Κριτήρια που πληρούνται
Λ. Φυλής Γ2, Γ3, Ζ
Αχαρνών Γ1, Δ, Ζ
Ελύτη Γ1, Ζ

 

Στον Δήμο Αγ.Αναργύρων–Καματερού, προτείνεται:

  • η υλοποίηση των ΧΠ που έχουν περιγραφεί ως τέτοιοι στο ΓΠΣ, αλλά δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα,
  • η δημιουργία πεζοδρόμων και δρόμων ήπιας κυκλοφορίας (κυρίως στο κέντρο),
  • η υλοποίηση μελετών του δήμου (κυρίως στο ΒΑ τμήμα) όπου προδιαγράφονται πεζοδρομήσεις,
  • η δημιουργία ποδηλατόδρομου, που κινείται κυκλικά εντός του δήμου (ως επέκταση του υφιστάμενου, προς το ΔΔ του Καματερού και περιφερειακά, βόρεια του Πάρκου Τρίτση)

Εικόνα 5 Προτεινόμενη Πράσινη Διαδρομή για τον δήμο Αγ.Αναργύρων –  Καματερού

Σύμφωνα με τα κριτήρια που τέθησαν στον Πίνακα 1, σημειώνεται ενδεικτικά ότι:

Πίνακας 5 Κριτήρια που πληρούνται για την ένταξη στο δίκτυο πράσινων διαδρομών

Οδός Κριτήρια που πληρούνται
Λ. Δημοκρατίας Γ1, Γ3, Δ, Ζ
Παλαμά Γ1, Γ3, Ζ
Λ. Γεωργ. Παπανδρέου Γ1, Γ3, Δ, Ζ

 

Εικόνα 6 – Προτεινόμενη Πράσινη Διαδρομή για τον δήμο Αθηναίων

Στον Δήμο Αθηναίωνπροτείνεται:

  • η βασική διασύνδεσημέσω των υφιστάμενων κεντρικών οδικών αρτηριών,
  • η δημιουργία νέων πεζοδρομήσεων και δρόμων ήπιας κυκλοφορίας,
  • η δημιουργία ποδηλατοδρόμων σε βασικές οδικές αρτηρίες (κατά τις προτάσεις του ΡΣΑ 2021).

 

Ενδεικτικά, προτείνονται:

  • νέοι δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας και πεζόδρομοι (στοχεύοντας την διασύνδεση των υφιστάμενων ΧΠ) στην Κυψέλη, ταΠατήσια, τα Σεπόλια,
  • δίκτυο πεζοδρόμων, κυρίως σε συνέχεια των υφιστάμενων στο κέντρο (Εξάρχεια, Εμπορικό τρίγωνο),
  • ευρείες πεζοδρομήσεις (στοχεύοντας στην περαιτέρω διασύνδεση των αρχαιολογικών χώρωνκαι την αποτροπή χρήσης αυτοκίνητου) στην ευρύτερη περιοχή του μεγάλου αρχαιολογικού περίπατου (Πλάκα, Μακρυγιάννη, Κεραμεικός, Θησείο),
  • η πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου (όπως έχει προταθεί πολλάκις στο παρελθόν), με επέκταση μέχρι την Λ. Αμαλίας (μπροστά από την Βουλή, έως την είσοδο του Ζαππείου) και διασύνδεση με αρχαιολογικούς χώρους (με πιθανήαλλαγή στην κίνηση στους περιμετρικούς δρόμους, κάτι που απαιτεί συνοδευτικές κυκλοφοριακές μελέτες),
  • η πολεοδομική αναβάθμιση της Ακαδημίας Πλάτωνος και η διασύνδεσή της με το λόφο Ιππείου Κολωνού, το λόφο Στρέφη και με την περιοχή του Ελαιώνα (μέρος της «τριπλής ανάπλασης»),
  • η σύνδεση των μεγάλων χώρων πρασίνου (Αττικό Άλσος, Άλσος Γουδή, Λυκαβηττός, Πεδίον του Άρεως κλπ) μέσω γραμμικών διαδρομών, συνδέοντας μικρότερους ΧΠ (συνοικιακού επιπέδου).

Σύμφωνα με τα κριτήρια που τέθησαν στον Πίνακα 1, σημειώνεται ενδεικτικά ότι:

Πίνακας 6 Κριτήρια που πληρούνται για την ένταξη στο δίκτυο πράσινων διαδρομών

Οδός Κριτήρια που πληρούνται
Πατησίων Γ2, Δ, Ε, Ζ
Λ. Αλεξάνδρας Γ1, Δ, Ζ
Λ. Συγγρού Γ1, Δ, Ε, Ζ
Ιερά οδός Γ1, Γ3, Δ, Ζ
Αγίου Μελετίου Γ2, Δ, Ζ
Υμηττού Γ1, Δ
Λ. Βασ. Σοφίας Γ2, Δ, Ε
Λ. Μεσογείων Γ1, Δ, Ζ

Από τις προτεινόμενες παρεμβάσεις προκύπτουν τα παρακάτω αριθμητικά στοιχεία:

Πίνακας 7  Επιφάνειες κατηγοριών ΧΠ πριν και μετά την εφαρμογή της προτεινόμενης παρέμβασης

Χώροι Πρασίνου

(πλατείες, άλση, πάρκα κλπ) (τ.μ.)

Πεζόδρομοι &

Δρόμοι Ήπιας Κυκλοφορίας (τ.μ.)

ΔΗΜΟΣ Επιφάνεια (τ.μ.)– Υφ.κατάσταση Επιφάνεια (τ.μ.) –

Πρόταση

Επιφάνεια (τ.μ.) – Υφ.κατάσταση Επιφάνεια (τ.μ.) –Πρόταση
ΑΘΗΝΑΙΩΝ 3.427.251 112.749 394.830 (+351%)
ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ 154.500 408.352 (+264%) 63.476 142.724 (+225%)
ΦΥΛΗΣ 485.700 745.976 (+153%) 10.473 57.449 (+548%)

Πίνακας 8  Αναλογία ελεύθερων χώρων, πριν και μετά την εφαρμογή της προτεινόμενης παρέμβασης

ΔΗΜΟΣ Έκταση (τ.χλμ) Πληθυσμός

(κάτοικοι)

Υφιστάμενη αναλογία

(Χ.Π & Κ.Χ.)

(τ.μ./ κάτοικο)

Προτεινόμενη αναλογία

(Χ.Π & Κ.Χ.)

(τ.μ./ κάτοικο)

ΑΘΗΝΑΙΩΝ 38,96 664.046 3,84 5,76
ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ -ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ 9,11 62.529 4,06 8,81
ΦΥΛΗΣ 109,12 46.150 11,92 17,41

 

4   Συμπεράσματα

Από την περιγραφή που προηγήθηκε προκύπτει ότι:

  • με την εφαρμογή των Πολεοδομικών Σταθερότυπων διασφαλίζεται η επαρκής κατανομή των ΧΠ,
  • προτείνεται μια διασύνδεση των ΧΠ, τέτοια ώστε να συμπεριλάβει και εκείνους που είναι αποκομμένοι,
  • κατά την διαμόρφωση του δικτύου εφαρμόστηκαν οι επιταγές του ΡΣΑ 2021 (άρθρα 15, 19 και 30).

Τα οφέλη που αναμένεται να προκύψουν από την συγκρότηση του δικτύου των πράσινων διαδρομών μπορεί να είναι οικονομικά, κοινωνικά και οικολογικά, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στην περιβαλλοντική αναβάθμιση του λεκανοπεδίου της Αττικής.

Καλά σχεδιασμένοι ΧΠ προσφέρουν ασφάλεια, συνεισφέρουν στην μείωση του άγχους, τροφοδοτούν την κοινωνική επαφή, επιτρέποντας στους κατοίκους να απολαμβάνουν τη φύση, βοηθώντας στην ανάπτυξη αισθήσεων που δεν μπορούν να αναπτυχθούν στο δομημένο περιβάλλον μιας πόλης (SerifiandGeorgi 2005).

Καταλήγοντας, επισημαίνεται ότι για την επιτυχία των περιβαλλοντικών στρατηγικών απαραίτητη θεωρείται η ενεργή συμμετοχή των πολιτών, η ευαισθητοποίησητους και η δημιουργία περιβαλλοντικής συνείδησης, διότι το αστικό περιβάλλον «σχεδιάζεται» με τους κατοίκους, μέσω της συμμετοχικότητας, αφού απευθύνεται σε αυτούς.

5   Ευχαριστίες

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά το Πράσινο Ταμείο (ΠΤ) και ιδιαίτερα τον Διευθυντή κ.Γιώργο Πρωτόπαπα για την ενεργό υποστήριξη και παρουσία του στις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην πορεία του έργου «Πράσινες Διαδρομές σε Όμορους Δήμους» που χρηματοδοτήθηκε από το ΠΤ και υλοποιήθηκε από το «ΚΕΑΝ», και ιδιαίτερα τον Πρόεδρο του ΔΣ του ΚΕΑΝ, κ. Σταύρο Μηλιώνη και την κα. Ηρώ Λούκα για την συνδρομή τους στην οργάνωση και επιτυχή ολοκλήρωση της εν λόγω έρευνας, που έγινε στο πλαίσιο του Προγράμματος.

Παραπομπές
ΕΛΣΤΑΤ, Ελληνική Στατιστική Αρχή. 2018. www.statistics.gr
Κουκλαδάς Σωκράτης. 2002. “Αξιολόγηση του αστικού και περιαστικού πρασίνου – Περίπτωση του Πολεοδομικού Συγκροτήματος των Αθηνών”,Διδακτορική διατριβή. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Κοσμάκη Π.1998. “Προς μια πολιτική σχεδιασμού δημόσιων υπαίθριων χώρων στο λεκανοπέδιο”.Πυρφόρος 1 (1998): 29-31.

Λιονάτου Μ. 2008. “Αρχιτεκτονική τοπίου και δίκτυα πράσινου στα σύγχρονα αστικά κέντρα: δυνατότητες και προοπτικές-μεθοδολογία και εφαρμογή: το παράδειγμα της Λάρισας”, Διδακτορική διατριβή. ΑριστοτέλειοΠανεπιστήμιοΘεσσαλονίκης
ΥΠΕΝ, Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. 2018. www.ypeka.gr
Ahern, John F. 2002. Greenways as Strategic Landscape Planning: Theory and Application” PhD diss., WageningenUniversity
ArchDaily. n.d. “Toronto Central Waterfront / West 8 and DTAH”. Ημερομηνίαπρόσβασης: 20 Σεπτεμβρίου, 2018.https://www.archdaily.com/111635/toronto-central-waterfront-west-8-and-dtah
European Commision 2005. COST Action C11. Green Structure and Urban Planning, Final report, Luxemburg
Guida Irene, n.d. “What is an ecological corridor?”. Ημερομηνία πρόσβασης: 15 Σεπτεμβρίου, 2018. https://www.thenatureofcities.com/2014/10/05/do-urban-green-corridors-work-it-depends-on-what-we-want-them-to-do-what-ecological-andor-social-functions-can-we-realistically-expect-green-corridors-to-perform-in-cities-what-attributes-defi/
Gull Laird, Shelby. n.d. “Hug a tree – the evidence shows it really will make you feel better”. Ημερομηνία πρόσβασης: 16 Σεπτεμβρίου, 2018.
https://theconversation.com/hug-a-tree-the-evidence-shows-it-really-will-make-you-feel-better-21924
Kambites Carol, Owen Stephen. 2006. “Renewed Prospects for Green Infrastructure Planning in the UK.” Planning, Practice & Research 21 (4), 483 – 496.
https://doi.org/10.1080/02697450601173413
Lindsey Greg, Wilson Jeff, Yang Jihui Anne & Alexa Christopher. 2008. “Urban Greenways, Trail Characteristics and Trail Use: Implications for Design”. Journal of Urban Design 13:1, 53-79.https://doi.org/10.1080/13574800701804033
NACTO (National Association of City Transportation Officials), n.d. “Streets are Ecosystems”. Ημερομηνία πρόσβασης: 1 Οκτωβρίου, 2018.
https://nacto.org/publication/urban-street-stormwater-guide/streets-are-ecosystems/
Serifi Olga, Julia N. Georgi. 2005. “Landscape evaluation for an urban park in Athens.” WSEAS Transactions on Environment and Development 1.1: 101-106.
Tischler Alison, Paquette Adrienne, Claborn Colton. 2013. “Blue and Green Corridors – A comparison of Two Cities”. Urban Ecology Project. St. Erward’s University
Turner, Tom. 2006. “Greenway planning in Britain: recent work and future plans”. Landscape and urban planning, 76(1-4), 240-251.
https://doi:10.1016/j.landurbplan.2004.09.035
West8. n.d. “Toronto Central Waterfront”.Ημερομηνία πρόσβασης: 20 Σεπτεμβρίου, 2018.www.west8.nl/projects/all/toronto_central_waterfront/
West8. n.d. “Queens Quay Opens on Time After Three Years of Revitalization Work”. Ημερομηνίαπρόσβασης: 20 Σεπτεμβρίου, 2018.
http://www.west8.com/news/torontos_new_waterfront_street_queens_quay_opens_on_time_after_three_years_of_revitalization_work/?s=queens
Wolch, Jennifer R., Jason Byrne, Joshua P. Newell. 2014. “Urban green space, public health, and environmental justice: The challenge of making cities ‘just green enough’.” Landscape and urban planning 125 : 234-244,
http://dx.doi.org/10.1016/j.landurbplan.2014.01.017
WWF. 2012. “Η σύνδεση της βιοποικιλότητας των οικοσυστημικών υπηρεσιών και των ανθρώπων”. Ημερομηνίαπρόσβασης 28 Σεπτεμβρίου, 2018.  http://www.wwf.gr/ images/pdfs/biodiversity-ecosystem-people-lpr2012.pdf
WWF.2012. “Τα οικονομικά της βιοποιλότητας”. Ημερομηνία πρόσβασης: 27 Σεπτεμβρίου, 2018.
http://www.wwf.gr/images/pdfs/biodiversity-ecosystem-people-lpr2012.pdf
[1]Κύτταρο Εναλλακτικών Αναζητήσεων Νέων
[2]Δεδομένης της μεγάλης έκτασης του δήμου και του μικρού, αναλογικά πληθυσμού, το νούμερο είναι πλασματικό
[3]Το ΠΔ περί «Καθορισμού Ζωνών προστασίας του ορεινού όγκου Πάρνηθας» (ΦΕΚ 336/Δ/24-07-2007, ΦΕΚ 619Δ/19-12-2008) καθορίζει τις επιτρεπόμενες χρήσεις και διαδρομές στην Πάρνηθα.

Comments are closed