40 χρόνια μετά… ακόμα μαθαίνουμε για τους σεισμούς.

Καταλύτης στην εξέλιξη της σεισμολογικής έρευνας και στην αντισεισμική πολιτική στην Ελλάδα, ήταν ο σεισμός του 1978, στη Θεσσαλονίκη, που εξακολουθεί να εμφανίζεται «τρωτή» σε έναν ενδεχόμενο μεγάλο σεισμό.

Τα παραπάνω επισήμαναν ομιλητές στην κοινή εκδήλωση που οργάνωσε η Κοσμητεία της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ σε συνεργασία με το ΤΕΕ/ΤΚΜ και τον Σύλλογο Αποφοίτων της σχολής με θέμα: «40 χρόνια μετά… Μάθαμε να ζούμε με τους σεισμούς;»

Χαιρετίζοντας την εκδήλωση, ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Πάρις Μπίλλιας, αναφέρθηκε και στα αποτελέσματα του σεισμού του 1978, αλλά και στο σήμερα, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων τα εξής:

“Στον Τομέα της αντισεισμικής δόμησης, μετά την τραυματική εμπειρία του 1978 της Θεσσαλονίκης, έγιναν στη χώρα μας θαρραλέα βήματα σε επιμέρους θέματα, όπως η έρευνα στις αντισεισμικές κατασκευές, οι Κανονισμοί Δόμησης (Κανονισμοί Σκυροδέματος και Αντισεισμικός), η εκπαίδευση και η μετεκπαίδευση των Μηχανικών. Στον ποιοτικό όμως έλεγχο των μελετών και των κατασκευών, που αποτελεί κλειδί για το τελικό αποτέλεσμα, η κατάσταση έμεινε στάσιμη.

          Το ίδιο στάσιμη έμεινε η κατάσταση στις συνθήκες κάτω από τις οποίες κατασκευάζεται το ιδιωτικό, κυρίως, έργο (εργολάβος ιδιωτικών έργων μπορεί να γίνει οποιοσδήποτε, κατασκευαστής σκυροδέματος επίσης, υποχρέωση για μόνιμη παρουσία τεχνικού στο έργο δεν υπάρχει κλπ). Στους τομείς αυτούς η Πολιτεία παραμένει προσηλωμένη σε λογικές ξεπερασμένες και αναποτελεσματικές, που δεν βοηθούν στην ποιοτική αναβάθμιση.

Στον Τομέα της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση των σεισμών, το ΤΕΕ / Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας μετά το σεισμό της Θεσσαλονίκης του 1978, υπήρξε πρωτεργάτης στο σχεδιασμό και τη θεσμική κατοχύρωση των βασικότερων μηχανισμών ετοιμότητας που διαθέτει σήμερα το Κράτος, όπως το ΙΤΣΑΚ και ο ΟΑΣΠ. Η ίδρυση και η λειτουργία των φορέων αυτών αποτέλεσε πραγματική κατάκτηση. Δεν μπορεί όμως να λεχθεί το ίδιο και για τη σημερινή τους κατάσταση.”

Η πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, καθηγήτρια ΤΠΜ κ. Ασημίνα Αθανατοπούλου Κυριακού, αναφέρθηκε στη βραδιά του σεισμού: “Οσοι έζησαν εκείνη τη νύχτα και τις μέρες που ακολούθησαν τις θυμούνται ολοζώντανα. Η οικονομική ζωή της πόλης για όλο σχεδόν το καλοκαίρι παρέλυσε. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού, μετακόμισε για μεγάλο διάστημα στη Χαλκιδική. Ήταν η πρώτη φορά στη σύγχρονη Ελλάδα, που ένας τόσο μεγάλος σεισμός, έπληττε μια μεγάλη πόλη, με κτίρια από οπλισμένο σκυρόδερμα… Η πολιτεία δεν διέθετε τους μηχανισμούς για να αντιμετωπίσει μια τέτοια κατάσταση. Από τότε άλλαξε ο τρόπος που χτίζαμε και τέθηκαν οι βάσεις για να αποκτήσει η πολιτεία τους απαραίτητους μηχανισμούς. Πέρασαν 40 χρόνια από τότε. Τα ελληνικά ΑΕΙ ανέπτυξαν έρευνα στην αντισεισμική μηχανική, οι αντισεισμικοί κανονισμοί βελτιώθηκαν, το κράτος οργανώθηκε καλύτερα…”

Ο κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής κ. Κωνσταντίνος Κατσιφαράκης, που ήταν και ο ιθύνων νους της διοργάνωσης, ευχαρίστησε όλους όσους συμμετείχαν στην οργανωτική επιτροπή και τους ομιλητές που ήταν: ο κ. Γεώργιος Πενέλης, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, ο πολιτικός μηχανικός της ΥΑΣΒΕ κ. Ηλίας Βαφειάδης, η αναπληρώτρια καθηγήτρια ΤΑΜ και Διευθύντρια Προστασίας Συντήρησης και Αποκατάστασης Μνημείων Πολιτισμού κ. Μαρία Αρακαδάκη, ο ομότιμος καθηγητής ΤΠΜ του ΑΠΘ κ. Ιωάννης Δουδούμης, ο δ. καθηγητής ΤΠΜ του ΑΠΘ κ. Κυριαζής Πιτιλάκης, ο Αρχιτέκτων Μηχανικός και μέλος Ομάδας Εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Παναγιώτης Σκαρλάτος, ο Δρ. Πολιτικός Μηχανικός, Διευθυντής Ερευνών ΙΤΣΑΚ-ΟΑΣΠ κ. Βασίλης Λεκίδης και ο Προϊστάμενος της Αυτοτελούς Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας  κ. Χαράλαμπος Στεργιάδης.

Μεταξύ άλλων επισημάνθηκαν τα εξής:

  • Η σημασία της δημιουργίας ενός ενιαίου ευρωπαϊκού αντισεισμικού κανονισμού.
  • Σε σενάρια ισχυρών σεισμών, και στην κατά περίπτωση «τρωτότητα» της Θεσσαλονικης που ποικίλει, ανάλογα με το ρήγμα, στο οποίο θα εντοπίζεται το επίκεντρο της σεισμικής δόνησης
  • Η κατανομή και η ένταση των αναμενόμενων βλαβών μπορεί να εκτιμηθεί και έτσι να ληφθεί υπόψη στο επίπεδο της πρόληψης και σχεδιασμού και στις υποδομές και στους χώρους καταφυγής.
  • Οι ζημίες που αναμένονται, λόγω πληθώρα κτιρίων και υποδομών κατασκευής προ της ισχύος των σύγχρονων αντισεισμικών κανονισμών, θα είναι οικονομικά σημαντικά μεγαλύτερες.
  • Ο σεισμός της Θεσσαλονίκης αποτέλεσε ορόσημο για τη δημιουργία των ΥΑΣ και ΥΑΣΒΕ και τη θεσμοθέτηση επιδότησης 30% και του επιτοκίου του υπολοίπου ποσού, για επισκευές και ενισχύσεις κτιρίων.
  • Έλληνες επιστήμονες είχαν θορυβηθεί, από μεγάλο σεισμό που είχε προηγηθεί στο Βουκουρέστι.
  • Οδήγησε επίσης στη δημιουργία του ΙΤΣΑΚ και δικτύου επιταχυνσιογράφων σε εθνική κλίμακα καθώς και στη σύσταση του ΟΑΣΠ και την –για πρώτη φορά- εκτεταμένη χρηματοδότηση από την Πολιτεία, νέων υποδομών και συναφούς έρευνας.
  • Οι φορείς που «γεννήθηκαν» από το σεισμό του 1978, συνέβαλαν στην εξέλιξη των Αντισεισμικών Κανονισμών που αντικατέστησαν τον απαρχαιωμένο του 1959, με πρώτον εκείνον του 1985, το νεότερο του 1995, τις επικαιροποιήσεις του (2001 και 2003), καθώς και τα επιμέρους κανονιστικά πλαίσια που αφορούν στις κατασκευές.
  • Σημαντική ήταν  επίδραση του σεισμού του 1978 στην εξέλιξη των σπουδών στην Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ και στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, αλλά και τη συμβολή του δυναμικού του Τμήματος, συχνά αφιλοκερδώς, στη διαμόρφωση των αντισεισμικών κανονισμών και στον εμπλουτισμό της εφαρμοσμένης έρευνας σε θέματα κατασκευών επί 40 συναπτά έτη.

Comments are closed