Ισχυρό θεσμικό εργαλείο για μια εκσυγχρονισμένη και μεταρρυθμιστική διακυβέρνηση θα πρέπει να γίνουν η χωροταξία, ο πολεοδομικός σχεδιασμός και η περιβαλλοντική θεώρησή του, όπως επισημαίνει η Μόνιμη Επιτροπή Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΤΕΕ/ΤΚΜ, στον προγραμματισμό της για τη θητεία 2017-2019, που εγκρίθηκε προχτές Τρίτη, στη συνεδρίαση της ΔΕ.
Με τον τρόπο αυτό, υπογραμμίζει, θα παρέχεται ασφάλεια δικαίου στις επενδύσεις, μικρές ή μεγάλες, θα εξυπηρετείται αποτελεσματικά η καθημερινή επιχειρηματικότητα και θα δημιουργείται περιβάλλον ελκτικό και σαφές για την προσέλκυση τους.
«Αντί όμως αυτών των χαρακτηριστικών και δεδομένων, καταγράφεται στην τελευταία τριετία μια σαφής απραξία με έντονα χαρακτηριστικά απροθυμίας για τις πολιτικές που προωθούν τον χωρικό σχεδιασμό κάθε επιπέδου, διατηρώντας παράλληλα ένα ασαφές και θολό περιβάλλον στο οποίο κανείς δεν γνωρίζει τι πρέπει να κάνει και πώς μπορεί να το κάνει. Η καταγραφόμενη αμφιθυμία σε σημαντικά θέματα, οι άσκοπες καθυστερήσεις στη θεσμοθέτηση ανακοινωμένων πολιτικών υποβαθμίζουν συνεχώς την άλλοτε κραταιά υπόσταση του τομέα της Χωροταξίας και του Πολεοδομικού Σχεδιασμού στο γίγνεσθαι του αρμόδιου Υπουργείου» υπογραμμίζεται στο κείμενο του προγραμματισμού.
Με βάση και τους παραπάνω προβληματισμούς, η Μόνιμη Επιτροπή Χωροταξίας κι Ανάπτυξης καταθέτει ως προγραμματισμό της όλες εκείνες τις δράσεις και ενέργειες που θα εξυπηρετήσουν το περιεχόμενο του χωρικού σχεδιασμού, οργανώνοντας τες στις παρακάτω τέσσερις ενότητες: Στρατηγικός Χωρικός Σχεδιασμός, Ρυθμιστικός Χωρικός Σχεδιασμός, Πολεοδομικός Σχεδιασμός Εφαρμογής και Εργα και μεγάλες παρεμβάσεις στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Στο πλαίσιο και στο περιεχόμενο των παραπάνω ενοτήτων, προτείνεται η οργάνωση θεματολογίας με στόχο τη διατύπωση θέσεων που θα απαντούν στους παρακάτω προβληματισμούς:
*Σχέσεις χωρικού σχεδιασμού και συνταγματικής αναθεώρησης
*Αναγκαιότητα νέας ΧΩΠΟΜΕ (αλλαγή του Ν.4447/2016)
*Προσδιορισμός νέου περιεχομένου και τρόπου καθορισμού χρήσεων γης
*Προτάσεις για την ενιαία χωρική καταγραφή όλων των δεδομένων και των στοιχείων του σχεδιασμού
*Αναδιοργάνωση του μηχανισμού ελέγχου, εποπτείας, καθοδήγησης, έρευνας με καθορισμό ενός νέου διοικητικού μοντέλου και καθιέρωση του θεσμού «Επιθεωρητή Χωρικού Σχεδιασμού».
Σύμφωνα με τα παραπάνω, προτείνεται η σύσταση ομάδων εργασίας με αντικείμενα που μπορεί να είναι αυτοτελή της κάθε ενότητας ή και να αποτελούν μέρη διαφορετικών ενοτήτων, καθώς και η διοργάνωση τριών ημερίδων.
Διαβάστε παρακάτω το πλήρες κείμενο του προγραμματισμού:
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΟΝΙΜΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΕΕ ΚΜ
Τρία χρόνια μετά την αλλαγή της διακυβέρνησης, όλα δείχνουν ότι η κύρια πρόταση του ΤΕΕ ΚΜ για την αναγκαιότητα διαμόρφωσης πολιτικών ανάπτυξης γίνεται αποδεκτή, τουλάχιστον σε επίπεδο εξαγγελιών.
Είναι πλέον κοινότυπο και άσκοπο να γίνεται απλά αναφορά στα επτά τελευταία χρόνια της σκληρής οικονομικής ύφεσης και μάλιστα σε καθεστώς μνημονίων, χωρίς να προτείνονται πραγματικές μεταρρυθμιστικές πολιτικές που θα δημιουργήσουν προϋποθέσεις ανάπτυξης της χώρας και θέσεις εργασίας στον πολύ μεγάλο αριθμό των εξασθενημένων οικονομικά μηχανικών.
Η έλλειψη νέων πολιτικών και η απροθυμία εφαρμογής των υπαρχόντων, σε συνδυασμό με την σχεδόν υποχρεωτική αδυναμία άσκησης του ελεύθερου επαγγέλματος για το 80% των μελών του ΤΕΕ λόγω μείωσης του αντικειμένου καθώς και η συνεχιζόμενη διαρροή μηχανικών προς το εξωτερικό για ανεύρεση εργασίας, δυσχεραίνουν τις προϋποθέσεις ανάκαμψης.
Οι προτάσεις του ΤΕΕ για συγκεκριμένες άμεσες παρεμβάσεις στο φορολογικό και ασφαλιστικό μπορούν να εκτονώσουν μέρος της πίεσης που δεχόμαστε και να λειτουργήσουν ως ανάχωμα στην ολική κατάρρευση.
Παράλληλα, οι προτάσεις για τον εκσυγχρονισμό και εξορθολογισμό των διαδικασιών παραγωγής, ελέγχου, εποπτείας και αδειοδότησης του τεχνικού έργου είναι αναγκαίο να γίνουν αποδεκτές ως μεταρρυθμιστικές διαδικασίες άμεσης προτεραιότητας και αποτελέσματος.
Η χωροταξία, ο πολεοδομικός σχεδιασμός και η περιβαλλοντική θεώρησή του πρέπει να γίνουν το ισχυρό θεσμικό εργαλείο της εκσυγχρονισμένης και μεταρρυθμιστικής διακυβέρνησης που θα παρέχει ασφάλεια δικαίου στις επενδύσεις, μικρές ή μεγάλες, θα εξυπηρετεί αποτελεσματικά την καθημερινή επιχειρηματικότητα και θα δημιουργεί περιβάλλον ελκτικό και σαφές για την προσέλκυση τους.
Αντί αυτών των χαρακτηριστικών και δεδομένων, καταγράφεται στην τελευταία τριετία μια σαφής απραξία με έντονα χαρακτηριστικά απροθυμίας για τις πολιτικές που προωθούν τον χωρικό σχεδιασμό κάθε επιπέδου, διατηρώντας παράλληλα ένα ασαφές και θολό περιβάλλον στο οποίο κανείς δεν γνωρίζει τι πρέπει να κάνει και πως μπορεί να το κάνει.
Η καταγραφόμενη αμφιθυμία σε σημαντικά θέματα, οι άσκοπες καθυστερήσεις στη θεσμοθέτηση ανακοινωμένων πολιτικών υποβαθμίζουν συνεχώς την άλλοτε κραταιά υπόσταση του τομέα της Χωροταξίας και του Πολεοδομικού Σχεδιασμού στο γίγνεσθαι του αρμόδιου Υπουργείου.
Η καταγραφόμενη απραξία προσδιορίζεται από:
-
Ενώ έχουν ολοκληρωθεί προ διετίας τα ΠΠΧΣΑΑ δεν έχει εκδοθεί ακόμη η εγκριτική τους ΚΥΑ, αφήνοντας σε ισχύ ανεπίκαιρες ρυθμίσεις που θεσμοθετήθηκαν προ 20ετίας.
-
Ενώ έχει πέσει στο ΣτΕ στις αρχές του 2017 το Ειδικό Χωροταξικό του Τουρισμού δεν έχει γίνει τίποτα ακόμη για την αντικατάστασή του, αφήνοντας ακάλυπτη θεσμικά την τουριστική ανάπτυξη.
-
Ενώ έχει καταργηθεί η νομοθεσία για τις χρήσεις γης (με επαναφορά του προηγούμενου καθεστώτος του 1987), αφήνεται εκτεθειμένη η καθημερινή επιχειρηματικότητα στις οικιστικές περιοχές να αντιμετωπίζει συγκρουόμενες μεταξύ τους θεσμικές ρυθμίσεις κατά περίπτωση.
-
Κρατήθηκε σε πλήρη απραξία η ΧΩΠΟΜΕ του 2014 (Ν.4269/2014) για να αντικατασταθεί από την ίδιου περιεχομένου νομοθεσία δύο χρόνια αργότερα, με τον Ν.4447/2016.
-
Η συνεχιζόμενη έλλειψη κατευθυντήριων οδηγιών από τις κεντρικές υπηρεσίες του ΥΠΕΝ για τον ρυθμιστικό χωρικό σχεδιασμό, σε συνδυασμό με τις διοικητικές ανακατατάξεις που επέφερε ο Νόμος του «Καλλικράτη», έχουν δημιουργήσει συνθήκες ασφυκτικές όσο αφορά την εξέλιξη και την προώθηση των εκπονούμενων πολεοδομικών μελετών, ακόμη και μικρών σημειακών τροποποιήσεων.
-
Οι ΟΤΑ δεν μπορούν να επιλύσουν μικρά ή μεσαίου επιπέδου πολεοδομικά θέματα διότι η πλειοψηφία των προβλεπόμενων ενεργειών και διαδικασιών που πρέπει να ακολουθηθούν αλληλοαναιρούνται μεταξύ τους, είτε για πραγματικούς λόγους είτε για προφασιζόμενες αιτίες από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες ελέγχου και εποπτείας του χωρικού σχεδιασμού.
-
Η αδυναμία άσκησης κοινωνικής πολιτικής κορυφώνεται με θεσμικές ρυθμίσεις που π.χ εξισώνουν ένα Τοπικό Ρυμοτομικό σχέδιο για την δημιουργία ενός σχολείου με Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο και απαιτούν έγκρισή του με Π.Δ.
Η καταγραφόμενη αμφιθυμία προσδιορίζεται από:
-
Κατ΄ επανάληψη εξαγγελία για θέσπιση και εφαρμογή θεσμικών εργαλείων όπως:
-
Τράπεζα Γης
-
Ζώνη Υποδοχής Συντελεστή
-
Παρατηρητήρια Δόμησης κάθε επιπέδου
-
που ενσωματώνονται μόνο ως τίτλοι άρθρων σε νομοσχέδια, δίχως πραγματικό περιεχόμενο προδιαγραφές και τρόπους εφαρμογής.
-
Από τη συνεχιζόμενη επιμονή της διοίκησης να μην αντιλαμβάνεται τη διαδραστική σχέση του χρόνου με τον χωρικό σχεδιασμό, διατηρώντας την κεντρικοποιημένη διάρθρωση της με όλες τις επιπλοκές και παρενέργειες κάθε επιπέδου που δημιουργούνται.
Στο παραπάνω πλαίσιο, η Μόνιμη Επιτροπή Χωροταξίας καταθέτει ως προγραμματισμό της όλες εκείνες τις δράσεις και ενέργειες που θα εξυπηρετήσουν, το περιεχόμενο του χωρικού σχεδιασμού οργανώνοντας στις παρακάτω ενότητες:
ΕΝΟΤΗΤΑ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΧΩΡΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
-
Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια
-
Αποτίμηση κατάστασης του ΠΠΧΣΑΑ-ΚΜ
-
Εναρμόνιση με αναπτυξιακά σχέδια Περιφέρειας Κ.Μ.
-
Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια
-
Τουρισμού
-
Αιγιαλού
-
Σχέδια Διαχείρισης
-
Λεκάνες
-
Ρέματα
-
Πλημμύρες
ΕΝΟΤΗΤΑ: ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
-
ΓΠΣ-ΣΧΟΟΑΠ
-
Ολοκλήρωση ανοικτών μελετών
-
Διαδικασίες Τροποποίησης
-
ΤΧΣ
-
ΕΧΣ, ΕΣΧΑΔΑ, ΕΣΧΑΣΕ, ΠΟΤΑ, Τοπικά Ρυμοτομικά
-
Αξιολόγηση Προδιαγραφών
-
Εγκριτικές διαδικασίες
-
Αρχαιολογικός Νόμος, Δασική Νομοθεσία
-
Χρήσεις Γης
-
Διοικητικός μηχανισμός ελέγχου, παρακολούθησης, εποπτείας και έγκρισης
ΕΝΟΤΗΤΑ: ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
-
Νέα Πολεοδομικά Σχέδια
-
Αναθεώρηση Πολεοδομικών Σχεδίων
-
Εναρμόνιση χρήσεων γης μεταξύ επιπέδων σχεδιασμού
-
Μικρές τροποποιήσεις
-
Υπηρεσιακός μηχανισμός ελέγχου, παρακολούθησης, εποπτείας και έγκρισης
ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΡΓΑ & ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ.Μ.
-
Στρατόπεδο «Παύλου Μελά»
-
Παραλιακό Μέτωπο ΠΣΘ
-
ΔΕΘ
Στα πλαίσια και στο περιεχόμενο των παραπάνω Ενοτήτων, προτείνεται η οργάνωση θεματολογίας και προβληματισμών με στόχο τη διατύπωση θέσεων που θα απαντούν στα παρακάτω ερωτήματα και προβληματισμούς:
Σχέσεις χωρικού σχεδιασμού και συνταγματικής αναθεώρησης
Αναγκαιότητα νέας ΧΩΠΟΜΕ (αλλαγή του Ν.4447/2016)
Προσδιορισμός νέου περιεχομένου και τρόπου καθορισμού χρήσεων γης
Προτάσεις για την ενιαία χωρική καταγραφή όλων των δεδομένων και των στοιχείων του σχεδιασμού
Αναδιοργάνωση του μηχανισμού ελέγχου, εποπτείας, καθοδήγησης, έρευνας με καθορισμό ενός νέου διοικητικού μοντέλου και καθιέρωση του θεσμού «Επιθεωρητή Χωρικού Σχεδιασμού».
Σύμφωνα με τα παραπάνω, προτείνεται η σύσταση ομάδων εργασίας για περιεχόμενα που μπορεί να είναι αυτοτελή της κάθε Ενότητας ή και μέρη διαφορετικών Ενοτήτων, καθώς και 3 ημερίδων με την ανάλογη ευχέρεια.