Το έργο BIOWASTE είναι ένα πιλοτικό έργο εγκατάστασης συστημάτων διαχωρισμού στερεών αποβλήτων στην πηγή τους και επιτόπιας επεξεργασίας των βιοαποβλήτων ή οργανικών. Στοχεύει κυρίως στον κλάδο της φιλοξενίας καθώς και σε μικρές και αποκεντρωμένες κοινότητες, όπου και ο διαχωρισμός των βιοαποβλήτων στην πηγή (αποβλήτων κουζίνας και κήπων – πάρκων) και η επιτόπια επεξεργασία τους διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος «Interreg Balkan-Mediterranean 2014-2020», έχει συνολικό προϋπολογισμό 1.338.255€ και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και από το Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας. Τρεις ευρωπαϊκοί δήμοι, οι δήμοι Κατερίνης, Γερμασόγειας και Probistip και δύο πανεπιστημιακά ιδρύματα το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Goce Delcev συμμετέχουν στο έργο. Στους 3 δήμους έχουν εγκατασταθεί αυτόνομοι μηχανικοί κομποστοποιητές και συστήματα «Πληρώνω-Όσο-Πετάω» ενώ τα 2 πανεπιστήμια υποστηρίζουν επιστημονικά τη λειτουργία του εξοπλισμού και των συστημάτων αλλά και τις δράσεις του έργου.
Σύμφωνα με την οδηγία 98/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα απόβλητα και τη διαχείριση τους, όλες οι χώρες μέλη θα πρέπει μέχρι το 2020, να διαθέτουν ένα χωριστό σύστημα συλλογής (αποκομιδής) των βιοαποβλήτων τους σε κατά ελάχιστο ποσοστό 10% των παραγόμενων. Στην Ελλάδα, το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), έχει αυξήσει το ποσοστό αυτό στο 40%. Για να μπορέσει να επιτευχθεί αυτό το ποσοστό, κυρίως σε τουριστικούς δήμους, οι αλλαγές στον τρόπο διαχείρισης των βιοαποβλήτων θα πρέπει να είναι σημαντικές, και πολλές φορές με σχετική οικονομική επιβάρυνση. Ως απόρροια των παραπάνω, στόχος του έργου BIOWASTE αποτελεί η εγκατάσταση συστημάτων διαχείρισης των βιοαποβλήτων μεγάλων παραγωγών, όπως ξενοδοχεία, μονάδες κοινωνικού έργου αλλά και μικρών αποκεντρωμένων οικισμών, σε Δήμους με τουριστικό αποτύπωμα καθώς και η παραγωγή κόμποστ στο χώρο λειτουργίας τους.
Στο πλαίσιο του έργου BIOWASTE τα προτεινόμενα συστήματα εισήχθησαν σε τρεις δήμους διαφορετικών χαρακτηριστικών. Με τον τρόπο αυτό, κάθε δήμος:
α) ανέπτυξε ένα λεπτομερές σύστημα «Πληρώνω-όσο-Πεταώ» (ΠΟΠ),
β) παρείχε τον κατάλληλο εξοπλισμό για την εφαρμογή του συστήματος ΠΟΠ (συστήματα ζύγισης απορριμμάτων και αναγνώρισης κάδων, κάδοι με chip, λογισμικό καταγραφής και αποθήκευσης δεδομένων), και
γ) εγκατέστησε Αυτόνομους Μηχανικούς Κομποστοποιητές (ΑΜΚ) σε τοποθεσίες μονάδων φιλοξενίας και αποκεντρωμένων κοινοτήτων. Οι συγκεκριμένες ΑΜΚ είναι μικρές κλειστές ολοκληρωμένες μονάδες κομποστοποίησης, με μηδενικές εκλυόμενες οσμές και διασταλάζοντα υγρά.
Η ομάδα έργου του Δήμου Κατερίνης, ο οποίος έχει το ρόλο του Lead partner, σε συνεργασία με το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο– το οποίο καθόρισε τα κριτήρια για την επιλογή των περιοχών εγκατάστασης των κομποστοποιητών, επέλεξε δύο περιοχές που παρουσιάζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και θεωρούνται αντιπροσωπευτικές για το Δήμο Κατερίνης:
- 1η Περιοχή: Κοινότητα Προσηλίου (εντός του Σβορώνου Πιερίας), μια μικρή οικιστική κοινότητα στην οποία λειτούργει παράλληλα Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων, Κέντρο Παροχής Συσσιτίων Αλληλεγγύης και Μονάδα Φιλοξενίας Νέων της Ιεράς Μητρόπολης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνα.
- 2η Περιοχή: Γενικό Νοσοκομείο Κατερίνης.
Το ενδιαφέρον των κατοίκων και των υπευθύνων λειτουργίας αυτών των δομών έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαδικασία επιλογής. Ως εκ τούτου, για την επιλογή της 1ης περιοχής η αντιπροσωπευτικότητα της περιοχής σχετικά με τη μέση πυκνότητα πληθυσμού και το μέσο βιοτικό επίπεδο αποτέλεσε το βασικό κριτήριο. Επιπλέον, θεωρήθηκε σκόπιμο να επιλεγεί μια περιοχή στην οποία, εκτός από τα κτίρια κατοικιών, υπάρχουν και άλλες πηγές σημαντικών ποσοτήτων παραγωγής βιολογικών αποβλήτων, όπως οι κοινωνικές δομές που προαναφέρονται. Το βασικό κριτήριο επιλογής της 2ης περιοχής, μιας υποδομής υγείας, ήταν το γεγονός ότι υπάρχει σημαντική παραγωγή βιοαποβλήτων, λόγω της νοσηλείας των ασθενών και της σίτισης περίπου 350 ανθρώπων ημερησίως.
Μέσα από τη λειτουργία του έργου BIOWASTE o κάθε εμπλεκόμενος δήμος αναπτύσσοντας τα νέα συστήματα διαχείρισης και διαχωρισμού στην πηγή των οργανικών αποβλήτων, έγινε αποδοτικότερος μέσα από τον περιορισμό των καυσίμων που καταναλώνει για τη συλλογή και τη μεταφορά τους και μείωσε το συνολικό αποτύπωμα άνθρακα που σχετίζεται με αυτά.
Παράλληλα, οι εργαστηριακές αναλύσεις του παραγόμενου κόμποστ έδειξαν ότι το προϊόν της διαθέτει ικανοποιητικά χαρακτηριστικά, ιδιότητες και αξία και δύναται στην πράξη να χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό.
Συμπερασματικά, το έργο BIOWASTE είναι ένα έργο το οποίο συμβάλει άμεσα στη:
α) Βελτίωση της περιβαλλοντικής συνείδησης της τοπικής κοινωνίας καθιστώντας τους πολίτες ενημερωμένους εταίρους στο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων,
β) Μείωση του συνολικού αποτυπώματος άνθρακα (carbon footprint) κατά τη διαχείριση των αποβλήτων, μέσω της βελτίωσης της ποιότητας των συλλεγόμενων αποβλήτων και της μείωσης των απορριμμάτων που οδηγούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής
γ) Μείωση των αποβλήτων και αύξηση της ανακύκλωσης που οδηγεί σε λιγότερους απαιτούμενους φυσικούς πόρους.