Του Πάρι Μπίλλια
(Το κείμενο είναι η ομιλία που εκφώνησε ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ στην τελετή κοπής της Πίτας του 2019 στις 19 Ιανουαρίου)
Εκ μέρους της Διοικούσας Επιτροπής και των 17.000 Μηχανικών, μελών του Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΤΕΕ, σας καλωσορίζω στην γιορτή μας και σας ευχαριστώ που την τιμάτε με την παρουσία σας.
Και η δική μας εκδήλωση – φέτος είμαστε από τους πρώτους που κόβουμε βασιλόπιτα – και αυτές των άλλων φορέων που θα ακολουθήσουν, μαζί με τις ευχές και την χαρά να βρισκόμαστε, έχουν ακόμα ένα στόχο, θέμα και αντικείμενο: Την ευκαιρία να συζητήσουμε και πάλι και ξανά για την Πόλη μας, την Περιφέρειά μας και την Χώρα μας.
Είναι πολλά τα χρόνια της Ύφεσης, μεγάλη η ζημιά και εμείς άνθρωποι της πράξης και της δράσης, οπότε προφανώς δεν συνομιλούμε για την χαρά της συζήτησης ούτε για να ακούμε τον ήχο της φωνής μας.
Τα θέματα είναι πολλά, φλέγοντα και το 2019 έτος πολλαπλών εκλογών. Καλό είναι λοιπόν να συμφωνήσουμε για κάποια βασικά ζητήματα. Γιατί, είναι αλήθεια, ότι αυτή η πόλη ψάχνει όχι τι την ενώνει αλλά τι την διαιρεί και όταν δεν το βρίσκει το εφευρίσκει.
Για χάρη της ημέρας λοιπόν, για χάρη του καλεσμένου μας, Υπουργού και Συνάδελφου Σωκράτη Φάμελλου και για την ανάγκη της συνεργασίας, δεν θα σταθώ:
- στην θερινή εξαγγελία της λήξης του τελευταίου μνημονίου,
- στα πρόσφατα εγκαίνια του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης – έχουν μεγάλες ομοιότητες τα δύο γεγονότα-
- στις περσινές καταστροφές,
- στις επενδύσεις που δεν έρχονται και όταν έλθουν παρεμποδίζονται,
- στα έργα που καθυστερούν,
- στην καθημερινή ταλαιπωρία των Θεσσαλονικέων με την μετακίνησή τους,
- στην στοχοποίηση και διάλυση των μοναδικών φορέων με έδρα την Θεσσαλονίκη και πανελλαδική εμβέλεια όπως η Εγνατία και το ΙΤΣΑΚ.
Θα σταθώ σε αυτά που έχουμε, που είναι αναγνωρισμένα και μπορούν να αποτιμηθούν:
- Στην κομβική θέση στη διασύνδεση της Χώρας με την ηπειρωτική Ευρώπη
- Στο Λιμάνι και το Αεροδρόμιο
- Στα δίκτυα και τις υποδομές μεταφορών και ενέργειας
- Στα εκπαιδευτικά και ερευνητικά Ιδρύματα με ναυαρχίδα το ΑΠΘ. Και αντιστοίχως το κρίσιμο μέγεθος αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
- Στην συγκέντρωση, την ποικιλότητα και – σε κάποιους τομείς- και στην κλίμακα παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων
- Στην μνημειακή κληρονομιά και τα αποθέματα τουριστικών, φυσικών και πολιτιστικών πόρων
- Σις κοινωνικές δομές και υποδομές
Κάνω σοβαρή προσπάθεια να μην προσθέσω σε αρκετά από τα παραπάνω «παρά τις προσπάθειες υποβάθμισης».Και ακόμη:
- Στα35 Χιλιόμετρα θαλάσσιου μετώπου, από το Δέλτα του Αξιού στα δυτικά έως την Ακτή Καραμπουρνού στα νότια
- Στον σπουδαίο μνημειακό πλούτο εντός της Θεσσαλονίκης
- Στο νεανικό, φοιτητικό κοινό που δίνει το χρώμα και τον τόνο στην ζωή της πόλης
- Στους αναγνωρίσιμους πολιτιστικούς θεσμούς
- Στην εκθεσιακή υποδομή
Τι μπορούμε να κάνουμε ΜΕ όλα αυτά και ΓΙΑ όλα αυτά. Να τα αξιοποιήσουμε. Να αξιοποιήσουμε δηλαδή:
- Το γεωοικονομικό πλεονέκτημα.
- Τα δίκτυα που δημιουργούντα και εκσυγχρονίζονται στα Βαλκάνια
- Την αναδυόμενη μεσαία τάξη των γειτονικών χωρών.
- Τις νέες τουριστικές αγορές, με τη δημιουργία νέων και βελτιωμένων υπηρεσιών.
- Να αξιοποιήσουμε την δημόσια περιουσία με την εμπλοκή ιδιωτικών κεφαλαίων στο πλαίσιο μιας συγκροτημένης εθνικής στρατηγικής, για να ξεκινήσουμε τα νέα μεγάλα έργα
- Να συνεργαστούμε για να εκμεταλλευτούμε τα πλεονεκτήματα της μεγάλης κλίμακας
- Να συγχρονιστούμε με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την αύξηση του μεριδίου της μεταποίησης.
- Να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες της Οικονομίας της Γνώσης.
- Να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που προσφέρει η στρατηγική για επενδύσεις φιλικές στο περιβάλλον ( κυκλική οικονομία, επανάχρηση, ενέργεια , προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή), πεδίο στο οποίο ο αξιότιμος κύριος Υπουργός και αγαπητός φίλος έχει προσφέρει υψηλές υπηρεσίες.
- Να δημιουργήσουμε ένα νέο μοντέλο χωρικής και οικονομικής ανάπτυξης για την Μητροπολιτική περιοχή και ένα νέο brand name για την ένταξη της Θεσσαλονίκης στο διεθνές περιβάλλον.
Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι ουτοπικό και οραματικής υφής. Και για του λόγου το ασφαλές, ορίστε 5 στόχοι που έχουν προχωρήσει ή μπορούν να προχωρήσουν, ακόμα και χωρίς βοήθεια από το κεντρικό Κράτος:
- Η ανάδειξη και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης από το Καλοχώρι, ως το Αγγελοχώρι.
Η επιτυχημένη συνεργασία του ΤΕΕ/ΤΚΜ, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και έξι δήμων, δημιούργησε το «θεμέλιο» αυτού του εγχειρήματος: Ένα Ειδικό Χωροταξικό, τον «χάρτη» αυτής της αναπτυξιακής ένταξης του παραλιακού μετώπου στην τοπική οικονομία και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Σε όσους υποκύπτουν στο ντόπιο σπορ της άρνησης, η καλύτερη απάντηση θα είναι η σταδιακή ένταξη ολοκληρωμένων τμημάτων στη ζωή της πόλης, με την υλοποίηση του έργου . Θυμίζω ότι η Νέα Παραλία, ξεκίνησε από έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Αναφέρω τη Νέα Παραλία ως παράδειγμα δημιουργίας δημόσιου χώρου αλλά και ανάγκης προστασίας και συντήρησης. Θα έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε και πάλι για τον δημόσιο χώρο στο δεύτερο συνέδριο που διοργανώνει το ΤΕΕ φέτος τον Μάρτιο, 8 χρόνια μετά το πρώτο.
- Η δομική Συνεργασία 3 πυλώνων της Θεσσαλονίκης: Λιμάνι, Αεροδρόμιο, HELEXPO.
Μια «συνταγή» συνεργασιών και κοινών projects, μεταξύ των τριών, είναι απολύτως εφικτή παρότι διέπονται από διαφορετικά ιδιοκτησιακά και διοικητικά καθεστώτα, γιατί θα πολλαπλασιάσει το οικονομικό αντικείμενο και των τριών. Και είναι εξίσου αναγκαία, γιατί σε συνεργασία με την επιχειρηματική κοινότητα θα πολλαπλασιάσει το αναπτυξιακό αποτέλεσμα για την Περιφέρεια.
- Η αναδιάταξη του χώρου της ΔΕΘ και η δημιουργία ενός μεγάλου αστικού πάρκου.
Το εγχείρημα, είναι υψηλής περιβαλλοντικής αξίας και αντίστοιχης αναπτυξιακής, δεδομένου ότι ενισχύει την ελκυστικότητα της πόλης, δημιουργεί ένα νέο, ποιοτικό τοπόσημο, αναδεικνύει τις εκθεσιακές της υποδομές και κυρίως βελτιώνει τα χωροταξικά της χαρακτηριστικά.
Η Θεσσαλονίκη, στα 100 χρόνια που μεσολάβησαν από την πυρκαγιά και το Σχέδιο Εμπράρ, έχει εξαντλήσει την φέρουσα ικανότητά της. Χρειάζεται, όπως είπα και πριν, ένα νέο μοντέλο χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης. Σε αυτό εντάσσονται και το παραλιακό μέτωπο και ο χώρος της Έκθεσης και οι χώροι των Στρατοπέδων. Γιατί μπορεί η δειλία, η αβελτηρία της Κεντρικής Εξουσίας, τα τοπικά συμφέροντα και μικρόνοες επιλογές να μην επιτρέπουν ακόμα την συγκρότηση Μητροπολιτικής Διοίκησης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι χώροι τόσο μεγάλης σημασίας για την πόλη και την περιοχή εμβέλειάς της, είναι στην αποκλειστική δικαιοδοσία ενός Δήμου.
- Η Θεσσαλονίκη έχει παρόν και ασφαλώς μέλλον ως κόμβος, θύρα, hub καινοτομίας.
Αυτό οφείλεται κυρίως στις πρωτοβουλίες και στις δυνατότητες ενός ντόπιου, πολύ κινητικού ιδιωτικού δυναμικού, κυρίως μικρομεσαίας προέλευσης, που τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στην καινοτομία και στις νέες τεχνολογίες, αξιοποιώντας και συγκρατώντας επιστημονικό και ερευνητικό δυναμικό της περιοχής.
- Οι συνεργασίες για δημιουργία οικονομίας κλίμακας, τα clusters.
Προφανώς επιδιώκουμε προσέλκυση επενδυτών και μεγάλων επιχειρήσεων. Όμως ο κορμός της Ελληνικής οικονομίας και δη στην Περιφέρεια, είναι οι μικρές επιχειρήσεις, αγροτικές, τουριστικές, βιοτεχνίες, εταιρείες πληροφορικής, νεοφυείς σε διάφορους τομείς. Αυτές οι επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν σημαντικές προκλήσεις για να υπάρξουν και για να είναι βιώσιμες: για προώθηση των προϊόντων, διαφήμιση των υπηρεσιών, προσέγγιση ειδικών αγορών στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο, οργάνωση για μείωση του κόστους παραγωγής ή διάθεσης, εξεύρεση ειδικών πρώτων υλών σε καλύτερες τιμές, πατέντες, ειδικές κατασκευές, πιστοποίηση προϊόντων, οτιδήποτε. Το κράτος θα μπορούσε να δημιουργήσει τις συνθήκες για υποστήριξη των συνεργασιών. Δεν το έκανε και σε αυτό είχε σύμμαχο τις διασπαστικές τάσεις που λέγαμε. Πλέον είναι αναγκαία συνθήκη.
Τα παραπάνω κυρίες και κύριοι δεν τα αναφέρω απλώς. Έχουμε εμβαθύνει σε αυτά ως ΤΕΕ, έχουμε ξεκινήσει και προχωρήσει συνεργασίες, έχουμε κάνει επαφές, έχουμε μελετήσει προτάσεις άλλων και έχουμε βελτιώσει τις δικές μας.
Όλοι οι παρευρισκόμενοι εκπρόσωποι φορέων δημοσίων και ιδιωτικών με έχετε δει στα γραφεία σας και στο γραφείο μου. Δεν ανταλλάσσουμε απόψεις από βήματος. Έχουμε καθίσει με του συνεργάτες μας, πάνω από σχέδια, έχουμε διαφωνήσει, έχουμε συμφωνήσει και έχουμε πάει παραπέρα.
Για όλα τα παραπάνω χρειαζόμαστε στελέχη υψηλής ποιότητας. Και τα έχουμε, άλλο τώρα αν μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε.
Θα μιλήσω για τον κλάδο μου. Άν και στην μακρόχρονη ενασχόλησή μου με τα κοινά αλλά και από την επαγγελματική μου πορεία μπορώ να βεβαιώσω την ύπαρξη αρίστων και πολύ καλών στελεχών και ΣΕ άλλους κλάδους.
Εμείς, οι Έλληνες μηχανικοί, είμαστε καλοί μηχανικοί. Με υψηλό – και κυρίως σφαιρικό θεωρητικό επίπεδο – και με σημαντική εμπειρία οι μεγαλύτεροι. Γιατί στην χώρα μας, με την περιορισμένου φάσματος οικονομία, την δύσκολη γεωμορφολογία και την καθόλου αμελητέα σεισμική δραστηριότητα, κληθήκαμε να σχεδιάσουμε ανάπτυξη, να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε σπουδαία έργα. Και το κάναμε.
Για τον λόγο αυτό οι σπουδές του μηχανικού είναι – και απαιτείται να είναι – δύσκολες και ακριβές.
Στις συνθήκες κρίσης, που συνεχίζονται για όλους μας, η Πολιτεία ωθεί, με εξαιρετική αποτελεσματικότητα, αφ΄ ενός έμπειρους και ικανούς μηχανικούς εκτός της παραγωγικής διαδικασίας, αφ΄ ετέρου, νέους μηχανικούς, ικανούς να ανταγωνιστούν υψηλών προσόντων συναδέλφους τους από όλο τον κόσμο, εκτός Ελλάδας.
Το άθροισμα ασφαλιστικής και φορολογικής επιβάρυνσης είναι απαγορευτικό για το 80% των ελεύθερων επαγγελματιών μηχανικών.
Οι όποιες νομοθετικές παρεμβάσεις με στόχο την διευκόλυνση των ασφαλισμένων δεν βελτιώνουν την καθημερινότητά τους, εφόσον ακυρώνονται στην πράξη λόγω γραφειοκρατίας και κακής λειτουργίας του ΕΦΚΑ.
Τέλος, μία σειρά ανόητων πολιτικών επιλογών οδήγησε σε διάλυση, έναν καλά οργανωμένο επιχειρηματικό χώρο, τις τεχνικές εταιρείες.
Βασικά, λοιπόν και προφανή ζητούμενα, για άμεσα αποτελέσματα, σε ότι αφορά στην συγκράτηση του υψηλής ποιότητας τεχνικού δυναμικού εντός επαγγέλματος και εντός Ελλάδας είναι:
- Η μείωση του συνόλου των επιβαρύνσεων φορολογικών και ασφαλιστικών για τα φυσικά πρόσωπα
- Η μείωση του μη μισθολογικού κόστους
- Η υποστήριξη της ελληνικής επιχειρηματικότητας σε επιλογές εξωστρέφειας και ανταγωνιστικότητας
- Η καθοδήγηση και υποστήριξη των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων για οργάνωση και συνεργασία.
Νομίζω ότι πλέον δεν υπάρχει συνάδελφος, μέλος του Τμήματός μας ή φίλος και συνεργάτης, που να μην έχει αντιληφθεί την προσπάθειά μας για διεύρυνση του πλαισίου άσκησης του επαγγέλματός του Μηχανικού. Έχουμε κάνει και συνεχίζουμε να κάνουμε μία μεγάλη προσπάθεια για να συγκρατήσουμε το επιστημονικό και εξειδικευμένο δυναμικό του κλάδου μας.
Εμείς οι μηχανικοί όμως είμαστε νομάδες. Οι καλοί μηχανικοί περιζήτητοι. Και κάπου στον κόσμο, ασχέτως κρίσης, υπάρχει πάντα ένας τόπος με μεγαλύτερη ανθρωπογενή δραστηριότητα, περισσότερους ή πιο προσιτούς εκμεταλλεύσιμους πόρους, αυξημένες ανάγκες για υποδομές. Αυτός ο τόπος είναι – προσωρινά – ο τόπος μας.
Εκτός λοιπόν από την συγκράτηση του στελεχιακού δυναμικού υπάρχουν και δύο άλλοι εξίσου σοβαροί στόχοι:
Πρώτον να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για επιστροφή των στελεχών που θα μπορέσουν να προσφέρουν στην πατρίδα τους και την αποκτηθείσα εμπειρία από τον κόσμο.
Και δεύτερον να υποστηρίξουμε την ανάδειξη ελληνικών τεχνικών εταιρειών, στον διεθνή στίβο. Σχημάτων καλά οργανωμένων και ανταγωνιστικών, χάρις και στο υψηλής ποιότητας στελεχιακό δυναμικό τους.
Φίλες και φίλοι,
Φέτος μαζί με όλες τις άλλες εκλογές, έχει και το ΤΕΕ εκλογές για την ανάδειξη των νέων διοικήσεων.
Είναι δικαιολογημένη λοιπόν συγκίνησή μου για μια μακρά πορεία που, μετά από δύο θητείες μου ως Πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, άλλες δύο ως μέλος της Διοικούσας Επιτροπής και 10 και πλέον χρόνια στον Σύλλογο των Πολιτικών Μηχανικών και σε άλλα όργανα του ΤΕΕ, φτάνει στο τέλος της.
Όμως, όλα τα παραπάνω είναι στόχοι που ξεκινήσαμε μαζί. Μαζί με εσάς που μας τιμάτε σήμερα με την παρουσία σας και δεν υπάρχει καμία περίπτωση να τα παρατήσω στα μισά του δρόμου. Έχω δηλώσει ότι η Θεσσαλονίκη και η Κεντρική Μακεδονία έχουν ξανά μια ευκαιρία.
Προσωπικά ανήκω σε εκείνους τους αποφασισμένους, να μην επιτρέψουμε να χαθεί…