Μελέτη Βιωσιμότητας Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά

Μ. Αστερίου 

Επανάχρηση εγκαταλειμμένων στρατοπέδων. Ο σχεδιασμός της μελέτης οικονομικής βιωσιμότητας των παρεμβάσεων του στρατηγικού σχεδιασμού για τη διασφάλιση λειτουργίας των χώρων. Η περίπτωση του στρατοπέδου Παύλου Μελά. Παράμετροι Οικονομικής Βιωσιμότητας.

Περίληψη

Ο πολεοδομικός σχεδιασμός και η αστική ανάπτυξη που έλαβε χώρα τον 20ο αιώνα στη χώρα οδήγησαν σε πυκνοδομημένα αστικά περιβάλλοντα που διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα των σύγχρονων ελληνικών μεγαλουπόλεων. Tα εγκαταλειμμένα στρατόπεδα και οι άλλοι μεγάλοι ελεύθεροι χώροι είναι η τελευταία ευκαιρία για τη διαμόρφωση χώρων πρασίνου εντός του αστικού ιστού και για επενδύσεις στο μοντέλο της πολυσυζητημένης βιώσιμης ανάπτυξης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η μετατροπή του πρώην Στρατοπέδου Παύλου Μελά σε χώρο πρασίνου μητροπολιτικής εμβέλειας. Στην παρούσα εισήγηση διερευνάται η οικονομική βιωσιμότητα των παρεμβάσεων του πρώην στρατοπέδου και παρατίθενται εμπειρικά, ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία της απαιτούμενης επένδυσης και των αναγκών συντήρησης και λειτουργίας του πάρκου. Παράλληλα, παρουσιάζονται τα δυνητικά έσοδα που προκύπτουν από τη λειτουργική επανάχρηση του χώρου και του κτηριακού αποθέματος και αξιολογείται η δυνατότητα του Δήμου να υποστηρίξει το έργο.

1 Εισαγωγή

Τα τελευταία χρόνια, οι επιπτώσεις της αλλαγής του μακροοικονομικού περιβάλλοντος και οι κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις καθιστούν επιτακτική την επαναδιατύπωση των αναπτυξιακών στόχων και στρατηγικών των πόλεων προκειμένου να είναι βιώσιμες και ανθεκτικές στις ασκούμενες πιέσεις. Στο πλαίσιο των αλλαγών των προτεραιοτήτων και πολιτικών, τα αιτήματα για αύξηση των χώρων πρασίνου αυξάνονται και αντικατοπτρίζουν τον οικιστικό κορεσμό που ακολούθησε τον πολεοδομικό σχεδιασμό των τελευταίων δεκαετιών. Αρνητικό παράδειγμα αποτελεί η Ελλάδα καταλαμβάνοντας τη δεύτερη χαμηλότερη θέση μετά την Ουγγαρία σε ποσοστό πράσινων και γαλάζιων χώρων (Ε.Ε.Α., 2012: 67). Στην περίπτωση του δήμου Παύλου Μελά, οι χώροι πρασίνου ανέρχονται σε 990 στρέμματα και αντιστοιχούν σε 3,71τ.μ. ανά κάτοικο (Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου 2014-2019: 55), αναλογία που αν και υπερτερεί τον μέσο όρο των Ελληνικών πόλεων (3,12τμ/κάτοικο) υπολείπεται σημαντικά της ιδανικής αναλογίας που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ανέρχεται στα 9 τμ/κάτοικο.

Μεγάλη ευκαιρία για τη βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης αποτελεί η αξιοποίηση του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά. Κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας είναι η εφαρμογή ενός συνεκτικού πλάνου σχεδιασμού που διασφαλίζει τη βιωσιμότητα των παρεμβάσεων, ώστε το υπό διαμόρφωση Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά (ΜΠΠΜ) να παρέχει στο διηνεκές τις υπηρεσίες του στους πολίτες, χωρίς περιορισμούς και δίχως να υποβαθμίζεται. Η μελέτη της οικονομικής βιωσιμότητας των παρεμβάσεων και της μελλοντικής λειτουργίας του ΜΠΠΜ, αποτελεί μοναδικό παράδειγμα για τα Ελληνικά δεδομένα. Προκειμένου να διαγνώσουμε το παράδειγμα, θα παρατεθούν αναλυτικά τα κόστη που απορρέουν από την υλοποίηση της επένδυσης καθώς και οι απαιτούμενες δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας του ΜΠΠΜ. Παράλληλα, θα διερευνηθεί η δυνατότητα του Δήμου να υποστηρίξει την υλοποίηση και λειτουργία του έργου, ενώ θα συνεκτιμηθεί το ύψος των δυνητικών εσόδων που προκύπτει.

2 Εκτίμηση κόστους επένδυσης και συντήρησης της λειτουργίας του ΜΠΠΜ

Με την από 27/10/2017 σύμβαση παραχώρησης μεταξύ του δήμου Παύλου Μελά και του Ταμείου Εθνικής Αμύνης, παραχωρήθηκαν κατά χρήση στον Δήμο 332.103,98 τ.μ. του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά. Η παραχωρούμενη έκταση περιελάμβανε 63 κτήρια, 2 υπόστεγα και 305.700 τ.μ. ελεύθερου, εν μέρει ήδη πράσινου, αλλά και αδιαμόρφωτου υπαίθριου χώρου. Το προγραμματικό αυτό κείμενο, αφού εξέτασε διάφορα δεδομένα της υφιστάμενης κατάστασης, καταλήγει σε ένα σύνολο προτάσεων που στοχεύουν στη διαμόρφωση και λειτουργία ενός Μητροπολιτικής εμβέλειας χώρου πρασίνου, ο οποίος φιλοξενεί ταυτόχρονα διάφορες κοινωφελείς χρήσεις. Αναλυτικότερα, οι προτάσεις του σχεδίου αφορούν την απόδοση σε κοινή χρήση 315.700 τ.μ. πρασίνου, την κατεδάφιση 10.000 τ.μ. κτισμάτων που διατηρούνταν σε κακή κατάσταση, τον αποκλεισμό νέας δόμησης στον χώρο του στρατοπέδου και την υιοθέτηση ενός προγράμματος χρήσεων για τα διατηρούμενα κτίσματα (Στρατηγικό Σχέδιο ΜΠΠΜ, 2017).

Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει δημόσιες κοινωφελείς χρήσεις (όπως μουσεία, κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, δημαρχείο, διοίκηση κλπ) αλλά και τρεις ενότητες κτηρίων που αποδίδονται (α) σε χρήσεις αναψυχής, (β) ήπιων εμπορικών δραστηριοτήτων και (γ) ξενώνες – συνεδριακό κέντρο. Το Στρατηγικό Σχέδιο ακολούθησε η εκπόνηση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου. Το πολεοδομικό αυτό ρυθμιστικό σχέδιο ενσωμάτωσε τις κατευθύνσεις του στρατηγικού σχεδιασμού και βρίσκεται στη φάση εγκρίσεων κατά το χρόνο συγγραφής του παρόντος άρθρου.  Ένα τρίτο σημαντικό οργανωσιακό βήμα για την προώθηση των στόχων του στρατηγικού επιπέδου ήταν η εκπόνηση της μελέτης οικονομικής βιωσιμότητας, τα βασικά μέρη της οποίας πρόκειται να αναλύσουμε παρακάτω.

Η διερεύνηση της οικονομικής βιωσιμότητας των προτεινόμενων παρεμβάσεων έγινε από μία μεικτή ομάδα αποτελούμενη από στελέχη του Δήμου και την υποστήριξη του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η μελέτη έχει τους εξής βασικούς σκοπούς:

• Την κοστολόγηση του ύψους της απαιτούμενης επένδυσης.
• Τον προσδιορισμό του κόστους λειτουργίας.
• Τη διατύπωση εναλλακτικών προτάσεων χρηματοδότησης και διοίκησης.

Συνολικά, μελετήθηκε το κόστος διαμόρφωσης του χώρου πρασίνου και της λειτουργικής επανάχρησης 25 κτηρίων κυμαινόμενου εμβαδού (157 έως 3966 τ.μ.). Σημαντική συμβολή της μελέτης στον σχεδιασμό της επανάχρησης, είναι η προώθηση της χρήσης της ενότητας κτηρίων του βόρειου τμήματος του ΜΠΠΜ για οικονομικές δραστηριότητες του τομέα της δημιουργικής οικονομίας, δηλαδή τομείς των οποίων τα αγαθά και οι υπηρεσίες βασίζονται στην πνευματική ιδιοκτησία καθώς και η εγκατάσταση ξενώνα σε ένα από τα δύο εμβληματικά πρώην κτήρια στρατωνισμού.

Το κόστος επένδυσης του έργου επιμερίζεται σε τρεις κατηγορίες παρεμβάσεων, (α) την αποκατάσταση των κτηρίων προς επανάχρηση, (β) τη διαμόρφωση του δημόσιου χώρου πρασίνου και (γ) την ειδικότερη ανάπλαση τριών υπαίθριων χώρων πλατειών. Στο διάγραμμα 1 παρουσιάζεται η κατηγοριοποίηση των κτηρίων βάσει του εμβαδού τους. Προκύπτει ότι 16 από τα 25 κτήρια έχουν εμβαδό έως 500 τ.μ., αποτελώντας το 26% της συνολικής έκτασης του κτηριακού αποθέματος του ΜΠΠΜ. Το στοιχείο αυτό είναι σημαντικό, εφόσον καταδεικνύει τη δυνατότητα εγκατάστασης μικρών επιχειρηματικών μονάδων. Επιπρόσθετα, τα δύο κτήρια που χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν ως χώροι στρατωνισμού έχουν εμβαδό 7.326 τ.μ.. Τα κτήρια είναι υψηλής αρχιτεκτονικής αξίας και χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα ως προς το κέλυφός τους, γεγονός που επιβάλλει πιο εξειδικευμένες παρεμβάσεις και αυξάνει το συνολικό κόστος της αρχικής επένδυσης.

Παράλληλα, η αναγκαιότητα υποστήριξης της χωρολειτουργικής ενότητας των υπερτοπικών δραστηριοτήτων με τη δυνατότητα διενέργειας μεγάλων εκδηλώσεων, θεματικών φεστιβάλ και εκθέσεων, επιβάλει τη διαμόρφωση πλατειών εντός του Πάρκου. Προβλέπεται η δημιουργία τριών πλατειών συνολικής έκτασης 57.000 τ.μ. με παρεμβάσεις ήπιου χαρακτήρα. Τέλος, σχεδιάζεται η ανάπλαση του χώρου πρασίνου του Πάρκου συνολικής έκτασης 258.700 τ.μ..

Το ύψος της απαιτούμενης επένδυσης για τη διαμόρφωση του ΜΠΠΜ με βάση το Στρατηγικό Σχέδιο ανέρχεται σε 53.150.619,20€. Σημαντική παράμετρος αύξησης του κόστους της επένδυσης αποτελεί το γεγονός ότι ο χώρος και τα κτήρια εγκαταλείφθηκαν από τον στρατό το 2006 και ακολούθησαν εκτεταμένες λεηλασίες και φθορές κάθε είδους. Αναλυτικά, εκτιμάται ότι απαιτούνται 23.414.619,20€ για την αποκατάσταση και λειτουργική επανάχρηση των κτηρίων, 9.576.000,00€ για τη διαμόρφωση των τριών πλατειών και 20.160.000,00€ για τη διαμόρφωση του πρασίνου με τις απαραίτητες υποδομές συντήρησής του (διάγραμμα 2). Καθοριστικό παράγοντα που επηρεάζει την οικονομική βιωσιμότητα του εγχειρήματος είναι το γεγονός ότι από το σύνολο των 23.414.619,20€ που απαιτούνται για την αποκατάσταση των κτηρίων, ποσό ύψους 9.556.747,20€ αφορά σε κτήρια που σχεδιάζεται να αξιοποιηθούν από τον Δήμο για την εγκατάσταση κοινωφελών χρήσεων και 13.857.872,00€ σε κτήρια που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από διάφορα σχήματα συμπράξεων ιδιωτικού – δημόσιου ή και αμιγώς από τον ιδιωτικό τομέα. Στο κόστος αποκατάστασης υπολογίζεται και το απαραίτητο κόστος για την εκπόνηση μελετών επίτευξης ωριμότητας καθώς και το απαραίτητο διαχειριστικό κόστος.

Απαραίτητη προϋπόθεση της οικονομικής βιωσιμότητας του εγχειρήματος αποτελεί η εκτίμηση του κόστους συντήρησης και λειτουργίας του ΜΠΠΜ και των υποδομών του. Τα κόστη αφορούν στις δαπάνες συντήρησης και αντικατάστασης των φθορών, στην αποπληρωμή των οργανισμών κοινής ωφέλειας – ΟΚΩ- (ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, ψύξη θέρμανση) και σε  έξοδα μισθοδοσίας του προσωπικού που θα απασχολείται για τη συντήρηση -φύλαξη του χώρου. Όπως διακρίνουμε στον πίνακα 1 το μεγαλύτερο κόστος συντήρησης και λειτουργίας βαρύνει τον κοινόχρηστο χώρο πρασίνου και ανέρχεται στα 948.000,00€ το έτος. Στο κόστος αυτό προστίθεται ποσό ύψους 100.000,00€ για τη συντήρηση των πλατειών, ώστε τελικά η ετήσια δαπάνη συντήρησης των δημόσιων υπαίθριων χώρων να ανέρχεται στο 1.048.000,00€ ετησίως. Παράλληλα, δαπάνη ύψους 588.800,00€ το έτος είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της διατήρησης της καλής κατάστασης των κτηρίων και την αποπληρωμή των απορρέοντων εξόδων λειτουργίας τους.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση του διαγράμματος 3 όπου αποτυπώνεται η ετήσια επιβάρυνση των εξόδων λειτουργίας και συντήρησης ανά φορέα λειτουργίας των χώρων και των κτηρίων. Λαμβάνοντας υπόψη τις χρήσεις που έχουν αποδοθεί στα κτήρια και τις προτάσεις της μελέτης βιωσιμότητας, απαιτείται ετησίως ποσό ύψους 1.298.200,00€ από δημοτικούς πόρους. Παράλληλα, οι δαπάνες που επιβαρύνουν τους κατά περίπτωση ιδιωτικούς φορείς που θα δραστηριοποιηθούν σε κτήρια του ΜΠΠΜ ανέρχονται στο ποσό των 338.600,00€.

3          Δυνατότητες και προοπτικές ανταπόκρισης του Δήμου στις οικονομικές απαιτήσεις του εγχειρήματος

Από την ανάλυση που προηγήθηκε προκύπτει ότι για να επιτευχθούν οι στρατηγικοί στόχοι της ανάπλασης, το ύψος της απαιτούμενης επένδυσης ανέρχεται στα 53.150.619,20€ ενώ οι ετήσιες ανάγκες συντήρησης και λειτουργίας του ΜΠΠΜ στα 1.636.800,00€. Το εύλογο ερώτημα που τίθεται και χρήζει διερεύνησης είναι η δυνατότητα ενός δημόσιου οργανισμού όπως ο δήμος Παύλου Μελά να ανταποκριθεί στις χρηματοοικονομικές απαιτήσεις του εγχειρήματος. Από τη εξέταση των οικονομικών στοιχείων του Δήμου την τελευταία τριετία (πίνακας 2), εμφανίζεται ετησίως αδιάθετο χρηματικό υπόλοιπο άνω των 12.000.000,00€. Σημειώνεται ότι αποτελεί σε μεγάλο ποσοστό δεσμευμένα ποσά για τη διασφάλιση της ομαλής χρηματοδότησης της εκτέλεσης έργων που σχεδιάζεται να υλοποιηθούν στο μέλλον. Από την άλλη πλευρά, δηλώνει τη δυνατότητα χρησιμοποίησης δημοτικών πόρων για την υποστήριξη μέρους της επένδυσης και του κόστους συντήρησης.

Επιγραμματικά, οι χρηματοδοτήσεις που μπορούν να συνεισφέρουν οικονομικά στο εγχείρημα είναι οι Πόροι του Δήμου, τα Ανταποδοτικά, οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι και το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας.  Συνολικά, το ποσό που δύναται να διαθέσει ο Δήμος από δικούς τους πόρους ανέρχεται στο 4.300.000,00€. Επιπρόσθετα, σημαντική είναι η συνεισφορά στην ανάπλαση του ΕΣΠΑ από το οποίο έχουν ήδη εγκριθεί πόροι ύψους 18.500.000,00€. Τα στοιχεία παρουσιάζονται αναλυτικά στον πίνακα 3 και συμπεραίνεται  ότι ο Δήμος μπορεί να καλύψει με δικούς του πόρους (συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ) το 34,81% του κόστους επένδυσης ήτοι 22.800.000,00€. Το ποσό αφορά τα πρώτα τέσσερα χρόνια της επένδυσης και προϋποθέτει την καθυστέρηση εκτέλεσης άλλων έργων που σχεδιάζονται στην επικράτεια του Δήμου. Παράλληλα, υπάρχει η δυνατότητα ετήσιας συνεισφοράς ποσού ύψους 280.000,00€ για τις ανάγκες των εξόδων λειτουργίας και 590.000,00€ για την κατασκευή έργων πέραν των τεσσάρων πρώτων χρόνων.

Επομένως, από το σύνολο των 53.150.619,20€ της επένδυσης, υπάρχει η δυνατότητα μέγιστης χρηματοδότησης από πόρους του Δήμου ποσού ύψους 22.800.000,00€. Οι πρόσθετοι χρηματικοί πόροι που απαιτούνται είναι 34.350.619,20€. Με μία απλοϊκή προσέγγιση και λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι ο Δήμος μπορεί να διαθέτει για επενδυτικούς σκοπούς 590.000,00€/έτος, θα χρειαστούν 51 χρόνια για να ολοκληρωθεί η αποκατάσταση του συνόλου των κτηρίων και των υπαίθριων χώρων που προβλέπει ο στρατηγικός σχεδιασμός.

Παράλληλα, η δυνατότητα του Δήμου να καλύπτει τα ετήσια κόστη λειτουργίας διαμορφώνεται στο ποσό των 280.000,00€/έτος ήτοι υπολείπονται  1.356.800,00€/έτος. Από τα παραπάνω συνάγεται ότι κρίσιμο ερώτημα αποτελεί το τι μπορεί να βοηθήσει στην ταχύτερη εκτέλεση του έργου της ανάπλασης και της κάλυψης των εξόδων λειτουργίας προς όφελος της συνολικής βιωσιμότητας του πάρκου και της διασφάλισης παροχής υπηρεσιών υψηλού επιπέδου στους πολίτες.

Στην κατεύθυνση της οικονομικής βιωσιμότητας του Πάρκου και στο πλαίσιο των κανόνων και αρχών του στρατηγικού σχεδιασμού, μελετήθηκαν τα δυνητικά έσοδα που μπορούν να δημιουργηθούν από την εκμίσθωση ορισμένων κτηρίων σε ιδιώτες για την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων χαμηλής όχλησης. Η μελέτη προβλέπει την εκμίσθωση 18 κτηρίων με στόχο την ανάπτυξη δραστηριοτήτων του τομέα της δημιουργικής οικονομίας, του συνεδριακού τουρισμού, των υπηρεσιών φιλοξενίας. Παράλληλα, προβλέπεται η εκμίσθωση των πλατειών για τη διενέργεια φεστιβάλ ή άλλων εκδηλώσεων.

Μελετώντας τη δυναμική του στρατοπέδου και κατόπιν διαβουλεύσεων και συναντήσεων με ειδικούς του κλάδου, υπολογίστηκε ότι τα ετήσια έσοδα από την ενοικίαση των χώρων (συμπεριλαμβάνεται και η εξοικονόμηση ενοικίων από τη μεταστέγαση υπηρεσιών του Δήμου) διαμορφώνονται στα 1.380.400,00€, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος του 1.298.200,00€ που αφορούν στην επιβάρυνση του Δήμου για τις δαπάνες συντήρησης (διάγραμμα 3). Συμπερασματικά, το ποσό αυτό σε συνδυασμό με τους διαθέσιμους πόρους του Δήμου καλύπτει τα ετήσια έξοδα λειτουργίας ενώ δίνει το περιθώριο στον Δήμο να προβεί στη σύναψη δανείου ή στη χρήση άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων μόχλευσης πόρων για την αποκατάσταση του συνόλου του κτηριακού αποθέματος, που αποτελεί προϋπόθεση για τη δυνατότητα εκμίσθωσης τμήματός του.

Παραπομπές

Hercik Jan, Petr Šimáček, Zdeněk Szczyrba, Irena Smolová, 2014.
Military Brownfields in the Czech Republic and the Potential for their
Revitalisation, Focused on their Residential Function. Quaestiones
Geographicae 33(2).

Morar Cezar, Mircea Dulca, Gyula Nagy, 2016. Brownfields Regeneration, Between Sustainable Urban Development and Cultural Heritage. The Former Military Sites in Oradea, Romania. Journal of Urban and Regional Analysis, vol. VIII, 1

European Environment Agency, Environment and Human Health, Joint EEA-JRC report, 2013

Δήμος Παύλου Μελά, 2014. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δράσης 2014-2019.

Δήμος Παύλου Μελά, 2017. Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπλασης Πρώην Στρατοπέδου Παύλου Μελά σε Χώρο Πρασίνου Μητροπολιτικής Εμβέλειας.

Δήμος Παύλου Μελά, 2018. Μελέτη Οικονομικής Βιωσιμότητας Παρεμβάσεων για την Αειφορική Διαχείριση του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά.

Κουκλαδάς Σ., 2002. Αξιολόγηση Aστικού και Περιαστικού Πρασίνου, Περίπτωση Πολεοδομικού Συγκροτήματος Αθηνών. Διδακτορική διατριβή, Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη.

Μπελαφίλας Νίκος και Βαταβάλη Φερενίκη, 2009. Πράσινοι και Ελεύθεροι Χώροι στην Πόλη. WWF Ελλάς.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4          Συμπεράσματα

Μέσα από την υλοποίηση αυτής της μεγάλης κλίμακας επένδυσης ικανοποιούνται τα διαχρονικά αιτήματα των πολιτών για την αύξηση χώρων πρασίνου και αλλάζει το αναπτυξιακό προφίλ του Δήμου Παύλου Μελά αλλά και του συνόλου της Μητροπολιτικής ενότητας της Θεσσαλονίκης. Συνολικά, ο δήμος Παύλου Μελά δύναται να καλύψει σε βάθος χρόνου τεσσάρων ετών το 34,81% των συνολικών αναγκών σε επενδυτικές δαπάνες για την ανάπλαση του ΜΠΠΜ και μόλις το 17,11% των ετήσιων εξόδων λειτουργίας και συντήρησης. Σε περίπτωση που το υπόλοιπο αναγκαίο ποσό επένδυσης δεν χρηματοδοτηθεί από αλλού τότε θα απαιτηθεί χρονικό διάστημα 54 ετών(!) για την ολοκλήρωση του σχεδίου υλοποίησης του Πάρκου. Συνεπώς, η αναζήτηση επιπλέον χρηματοδοτικών εργαλείων για την αποκατάσταση των κτηρίων και η εκμίσθωση μέρους του κτηριακού αποθέματος για την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων από ιδιώτες αποτελεί σημαντική διέξοδο για την ταχύτερη υλοποίηση των στόχων του σχεδιασμού. Για την επιτυχή υλοποίηση της ανάπλασης απαιτείται η επαναδιατύπωση του επιχειρησιακού προγράμματος σε επίπεδο Δήμου, η ανακατανομή των ανθρώπινων πόρων και η δημιουργία συνεκτικών ομάδων εργασίας διαχείρισης του έργου. Για τον σκοπό αυτόν, χρειάζεται η ευρεία συμμετοχή του συνόλου του διοικητικού μηχανισμού και η διαμόρφωση ενός συστήματος παρακολούθησης που θα μπορεί να προβλέπει αστοχίες χρονοδιαγραμμάτων και σχεδιασμού και θα προτείνει άμεσες λύσεις προσαρμογής σε πιθανές αλλαγές του μικρο- και μακρο-περιβάλλοντος. Συμπερασματικά, ο δήμος Παύλου Μελά είναι σε θέση να υποστηρίξει την υλοποίηση του έργου της ανάπλασης με τις προϋποθέσεις που αναλύθηκαν παραπάνω.

 

 

Ευχαριστίες: Μέρος της έρευνας και η συμμετοχή στο συνέδριο χρηματοδοτείται από το έργο CONNECTING Nature του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας HORIZON 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Grant Agreement No 730222)