Στην εποπτεία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης πέρασε και επίσημα το Κτηματολόγιο και η λειτουργία των Κτηματολογικών Γραφείων όλης της χώρας, με Προεδρικό Διάταγμα που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Έτσι η αρμοδιότητα διαχείρισης του Κτηματολογίου, καθώς και άλλων σημαντικών Ψηφιακών Έργων περιέρχεται στην ευθύνη του νέου υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Γιώργου Στύλιου, Λέκτορα Εφαρμογών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και Βουλευτή Άρτας της Νέας Δημοκρατίας.
Βασικός σκοπός της μεταβίβασης της διαχείρισης όλων των γραφείων του Κτηματολογίου στο νέο εποπτεύον Υπουργείο, είναι η ψηφιοποίηση των αρχείων και των διαδικασιών, ενώ η πολιτική κτηματογράφησης παραμένει στον έλεγχο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Σύμφωνα με το economix.gr, δύο σημαντικά ζητήματα οδήγησαν στην απόφαση της κυβέρνησης να περάσει η αρμοδιότητα στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Το πρώτο είναι ότι μετά από 25 χρόνια κτηματογράφησης, το βασικό έργο έχει μπει στις ράγες της ολοκλήρωσης. Είναι πλέον πραγματικά ορατό ότι το έργο της κτηματογράφησης θα ολοκληρωθεί.
Ωστόσο η ολοκλήρωση του έργου δημιουργεί νέες προκλήσεις. Από τη μία πλευρά, θα πρέπει να περάσουμε ως χώρα στη λειτουργία κτηματολογικών γραφείων ανά την επικράτεια – και μάλιστα αυτή διαφαίνεται πλέον ότι θα είναι όλο και περισσότερο ηλεκτρονική (πιεζόμενοι και από την πανδημία) με συναλλαγές μέσω διαδικτύου και όχι με φυσική παρουσία.
Από την άλλη πλευρά τα έργα που εκκρεμούν είναι όλα ψηφιακά. Και το μεγαλύτερο εξ αυτών είναι η ψηφιοποίηση των παλιών κτηματολογικών εγγραφών και βιβλίων από όλα τα υποθηκοφυλακεία της χώρας, τα οποία θα σταματήσουν να λειτουργούν μόλις ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση σε κάθε περιοχή και θα γίνουν κτηματολογικά γραφεία. Περνώντας έτσι, για πρώτη φορά στην ιστορία του κράτους, από ένα σύστημα εγγραφής ιδιοκτησιών (δηλαδή εστιασμένων στον ιδιοκτήτη και στο περιουσιακό δικαίωμα) σε ένα σύστημα κτηματοκεντρικό (δηλαδή καταγραφής των δικαιωμάτων σε κάθε ακίνητο, με εστίαση στον χώρο).
Από την άλλη πλευρά, το ψηφιακό υπόβαθρο του Κτηματολογίου αρχίζει και χρησιμοποιείται πλέον ως βασική διαδικτυακή υπηρεσία του δημοσίου, με κυρίαρχο παράδειγμα την δημιουργία και λειτουργία του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη, πάνω στον οποίο θα δομηθούν όλα τα δεδομένα που απαιτούνται για κάθε είδους αδειοδότηση, οι λεγόμενες θεσμικές γραμμές.
Θα είναι δηλαδή τα επόμενα χρόνια κάτι σαν την υποδομή του taxisnet που χρησιμοποιείται από δεκάδες υπηρεσίες του δημοσίου. Αυτό δημιουργεί νέες απαιτήσεις διοίκησης και διαλειτουργικότητας, με κυρίαρχο την επέκταση και ενοποίηση με τις άλλες υποδομές του δημοσίου.
Τα προβλήματα και η επόμενη ημέρα
Το πρώτο πρόβλημα που θα κληθεί να διαχειριστεί ο νέος υφυπουργός αρμόδιος για το κτηματολόγιο, θα είναι σύμφωνα με το ίδιο άρθρο που υπογράφει ο δημοσιογράφος Θοδωρής Καραουλάνης και δημοσιεύεται στο economix.gr, η ολοκλήρωση της κτηματογράφησης. Και μάλιστα σε συνεργασία με τον υφυπουργό ΠΕΝ που θα έχει την ευθύνη ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών.
Ήδη η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, σε μια συνέντευξη τύπου στα τέλη της χρονιάς δήλωσε ότι το 2021 θα είναι ένα έτος «ψηφιακού Κτηματολογίου» με τέσσερις νέες (και περισσότερες σχεδιαζόμενες) υπηρεσίες.
Ακόμη, πιθανό θέμα θα προκύψει από συνδικαλιστικές αντιδράσεις των υπαλλήλων που μεταφέρονται σε άλλο υπουργείο, αν δεν επιλυθούν από τη νέα πολιτική ηγεσία.
Το επόμενο θέμα που θα προκύψει, είναι η αλληλεπίδραση με τις άλλες αρμοδιότητες του ΥΠΕΝ. Και κυρίως με τα θέματα γεωχωρικών δεδομένων και εφαρμογής της σχετικής οδηγίας INSPIRE.
Το πρώτο λοιπόν θέμα αλληλεπίδρασης είναι η ολοκλήρωση των δασικών χαρτών που γίνεται από το Κτηματολόγιο, το δεύτερο ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης (οι περισσότερες θεσμικές γραμμές είναι αρμοδιότητας ΥΠΕΝ) και το τρίτο η ενσωμάτωση όλων των γεωχωρικών δεδομένων.
Σημείο κλειδί της νέας κατάστασης που δημιουργείται είναι το θέμα αρμοδιότητας επί των νομοθετικών ζητημάτων που τυχόν προκύψουν. Για τις υπουργικές αποφάσεις μάλλον δεν τίθεται θέμα, καθώς για λόγους ασφαλείας θα προκριθεί να υπογράφουν όλοι οι συναρμόδιοι υπουργοί. Αλλά για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες ίσως δημιουργηθεί ζήτημα καθώς τα θέματα πολιτικής γης αποτελούν αρμοδιότητα του ΥΠΕΝ – αλλά με αρκετά διαφορετική διατύπωση στα θεσμικά ζητήματα. Ωστόσο στα θέματα αμιγώς κτηματολογίου με το τωρινό ΠΔ φαίνεται να επιλύονται, καθώς πουθενά στο ΠΔ 91 του οργανισμού του ΥΠΕΝ δεν φαίνεται άλλη αρμοδιότητα επί του Κτηματολογίου που να μην μεταφέρθηκε ήδη στο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Τέλος να σημειώσουμε ότι οι νόμοι που αφορούν το Κτηματολόγιο είναι εστιασμένοι στον Φορέα και όχι στην εποπτεία, οπότε δεν φαίνεται να δημιουργείται κάποιο ζήτημα μα την μεταφορά αρμοδιότητας.
Εν τέλει, αυτό που φαίνεται να προκρίνεται είναι να κρατήσει το ΥΠΕΝ τον επιτελικό σχεδιασμό για την πολιτική γης και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα εστιάζει στην εφαρμογή των πολιτικών και με τα ψηφιακά εργαλεία που απαιτούνται.
Δείτε το σχετικό ΦΕΚ ΕΔΩ