Οι προτάσεις του ΤΕΕ/ΤΚΜ προς το ΥΠΕΝ για θέματα Χωροταξίας και Ανάπτυξης, με ειδικές επισημάνσεις για την Κεντρική Μακεδονία, περιλαμβάνονται σε υπόμνημα που απεστάλη στον Υφυπουργό Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος κ. Νικόλαο Ταγαρά, με σκοπό να αποτελέσουν αντικείμενο τηλεδιάσκεψης που αιτείται το Τμήμα, με αφορμή το νέο πρόγραμμα Πολεοδομικής ανασυγκρότησης που «τρέχει» στην χώρα μας.
Οι κυριότερε από τις προτάσεις αυτές, είχαν αποτελέσει και μέρος του υπομνήματος που είχε κατατεθεί στον Πρωθυπουργό στο πλαίσιο της 85ης ΔΕΘ.
Οι προς συζήτηση ενότητες αφορούν στον:
- Στρατηγικό Μητροπολιτικό Σχεδιασμό ενόψει έλλειψης ρυθμιστικού σχεδιασμού της πόλης της Θεσσαλονίκης.
- Ενίσχυση του Τμήματος Μητροπολιτικού Σχεδιασμού ενόψει ενεργοποίησης της Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης της Χώρας.
Στο υπόμνημα που βασίστηκε στα πορίσματα Ομάδας Εργασίας της ΜΕ Χωροταξίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ, μεταξύ άλλων επισημαίνεται ότι: «ο χωρικός σχεδιασμός αναζητά ευελιξία, ώστε να είναι σε θέση να διαχειριστεί και να ανταποκριθεί σε δυναμικές και μεταβαλλόμενες καταστάσεις, όπως αυτές που επέφερε η πρόσφατη οικονομική κρίση ή αυτές που επιφέρει η εξελισσόμενη κλιματική κρίση. Ο συντονισμός αφενός μεταξύ διαφορετικών τομεακών ζητημάτων και αφετέρου μεταξύ διαφορετικών κλιμάκων σχεδίων και επιπέδων διοίκησης αναδεικνύεται ως υψίστης σημασίας ζήτημα και απαιτεί μια συνεχή παρακολούθηση της πολιτικής του σχεδιασμού και της εφαρμογής του. Τέλος, ο χωρικός σχεδιασμός θα πρέπει να προωθεί στρατηγικές και πολιτικές που ενισχύουν την ανθεκτικότητα των τόπων και αντιμετωπίζουν την τρωτότητα, και να διαθέτει μία place-based προσέγγιση, με βάση τα τοπικά χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες, αλλά ταυτόχρονα λαμβάνει υπόψη το ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο και τις μακροπρόθεσμες ανάγκες.»
Αναφορικά με το στοίχημα της «ολοκλήρωσης» (integration) του χωρικού σχεδιασμού σημειώνεται ότι προκαλεί προβληματισμό ότι τα ΠΧΠ, που εγκρίθηκαν (ως επί το πλείστον) προ ολίγων ετών (2018-2020), βασίστηκαν σε παλαιότερα δεδομένα και σύντομα (μετά την έγκριση αναθεώρησης των ΕΧΠ) θα καταστούν ανεπίκαιρα. Ο προβληματισμός εντείνεται δε από το γεγονός ότι τα ΠΧΠ παρέχουν κατευθύνσεις προς τα ΤΠΣ, που θα εκπονηθούν στο προσεχές διάστημα. Συγκεκριμένα τώρα για την Κεντρική Μακεδονία υπογραμμίζεται ότι: «Στην Κεντρική Μακεδονία, πέραν των ανωτέρω που αφορούν ζητήματα/προβληματισμούς που ισχύουν για το σύνολο της Χώρας, το κατευθυντήριο πλαίσιο για τον τοπικό πολεοδομικό σχεδιαμό εμφανίζεται ιδιαιτέρως ελλειματικό. Το ΠΧΠ Κεντρικής Μακεδονίας που εγκρίθηκε τον Αύγουστο του 2020 (ΦΕΚ 485/Δ/20.08.2020), δεν περιλαμβάνει, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 6 του Ν.4447/2016 (ήδη από την αρχική διατύπωσή του) ειδικό Παράρτημα με κατευθύνσεις ανά δήμο που αφορούν, μεταξύ άλλων, στη χωροταξική και αναπτυξιακή φυσιογνωμία του δήμου και των επιμέρους δημοτικών ενοτήτων, στη διάρθρωση και δομή του οικιστικού δικτύου και την οικιστική ανάπτυξη, στα υπερτοπικά/διαδημοτικά δίκτυα υποδομής, στη χωρική οργάνωση των παραγωγικών δραστηριοτήτων ή άλλων χρήσεων, στις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης, κ.ά.. Περαιτέρω με την τροποποίησή του με το άρθρο 8 του Ν. 4759/2020 προβλέφθηκε και ειδικό Παράρτημα για τον στρατηγικό σχεδιασμό της Μητροπολιτικής Περιοχής Θεσσαλονίκης, το οποίο όπως ρητώς αναφέρεται «λαμβάνεται υπόψη κατά την κατάρτιση των πολεοδομικών σχεδίων πρώτου επιπέδου στην περιοχή αυτή. Ελλείψει των παραπάνω, σε συνδυασμό με την ανάγκη για υψηλή προτεραιότητα σε περιοχές με αυξημένες πιέσεις (όπως π.χ. η Χαλκιδική), εκτιμούμε ότι η προγραμματιζόμενη εκπόνηση των ΤΠΣ στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν θα επιτύχει τον επιθυμητό βαθμό αποδοτικότητας και την αποτελεσματική ολοκλήρωση του σχεδιασμού, αν δεν θεσμοθετηθούν άμεσα τα παραπάνω Παραρτήματα.»
Η Ομάδα Εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ τονίζει τέλος ότι: «το νέο πρόγραμμα που ετοιμάζεται, λόγω επιδιωκόμενου βαθμού κάλυψης της Χώρας, είναι βέβαιο ότι μας οδηγεί σε μια νέα εποχή για το σχεδιασμό. Γνώμη μας είναι ότι αυτή η εποχή πρέπει να διέπεται από το τρίπτυχο “απλοποίηση – αποκέντρωση – αποσαφήνιση”, χωρίς να λησμονείται η αρχή της μεταβατικότητας, που διαφυλάσσει την ομαλή μετάβαση και υπηρετεί τη χρηστή διοίκηση».
Δείτε το πλήρες κείμενο των προτάσεων της Ομάδας Εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ ΕΔΩ.