του Παντελή Βογιατζή
Μεταξύ των μελλοντικών έργων που αναμένονται να υλοποιηθούν ή να μπούν σε τροχιά υλοποίησης τα επόμενα χρόνια συμπεριλαμβάνονται τα σχετιζόμενα με την ενέργεια (έργα ΑΠΕ, εκμετάλλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου), τις εκτεταμένες αναπλάσεις χώρων (έργα αποσυμφόρησης των αστικών ιστών) και τις σιδηροδρομικές υποδομές (αποκεντρωμένα και αστικά σιδηροδρομικά έργα). Με γνώμονα το γεγονός πως ο σιδηρόδρομος αντιστοιχεί σε παράγοντα πλούτου και δύναμης για μία χώρα, ιδιαίτερα αν συνδυάζεται με σύγχρονα οδικά δίκτυα, στόχος των συγκεκριμένων έργων σταθερής τροχιάς είναι να μετατραπεί η Ελλάδα σε κόμβο μεταφορών από και προς την Ευρώπη. Στην κατεύθυνση συνεπικουρεί και η γεωστρατηγική θέση της χώρας μας ως διηπειρωτικό σταυροδρόµι.
Οι σιδηροδρομικές μεταφορές γενικότερα, υπερέχουν των εναλλακτικών τους επιλογών όταν πρόκειται για μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων εμπορευμάτων σε μεγάλες αποστάσεις. Συμπληρωματικά αυτών όμως εξασφαλίζουν υψηλή ασφάλεια μεταφοράς, αποφόρτιση του οδικού δικτύου και περιβαλλοντική προστασία (λιγότερες εκπομπές CO2). Τα όποια μειονεκτήματα της σιδηροδρομικής μεταφοράς αντισταθμίζονται από την ευέλικτη οδική μεταφορά ενώ ο συνδυασμός αυτών έχει επιφέρει μείωση των ρύπων CO2 συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος.
Στο πλαίσιο αυτό και με την υλοποίηση της Εγνατίας Οδού, η οποία αποτελεί το μεγαλύτερο έργο στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας μας, διεξήχθη διάλογος με αντικείμενο την ιδέα υλοποίησης μίας αντίστοιχης «Σιδηροδρομικής Εγνατίας», η οποία θα διατρέχει τη Βόρεια Ελλάδα εξυπηρετώντας περιοχές από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Ηγουμενίτσα. Τα πλεονεκτήματα ενός τέτοιου εγχειρήματος είναι πολλά εφόσον υπερκερασθούν κάποιες λανθασμένες πρακτικές και επιλογές όπως οι ανεπαρκείς μελέτες σκοπιμότητας, οι κακές σχεδιαστικές λύσεις και οι ελαττωματικές-κακής ποιότητας κατασκευές.
Σημαντικό και κυρίως άμεσα αντιληπτό πλεονέκτημα στην καθημερινότητα των πολιτών αποτελεί η μείωση του χρόνου μετακίνησης καθώς με την κατασκευή της «Σιδηροδρομικής Εγνατίας» συρρικνώνεται ο χρόνος διαδρομής, κυρίως, μεταξύ των πόλεων της δυτικής Μακεδονίας και της Αθήνας. Επίσης, μέσω του συγκεκριμένου έργου αξιοποιείται το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, ως ευρωπαϊκή πύλη για τη δημιουργία μιας πολυτροπικής σύνδεσης (συνδυασμός διαφορετικών μέσων μεταφοράς) με Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουκρανία και Μαύρη Θάλασσα, εναλλακτική της υπάρχουσας θαλάσσιας εξόδου μέσω των στενών των Δαρδανελίων.
Όσον αφορά τη Θεσσαλονίκη και ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες εξελίξεις, σχετικά με τις αλλαγές στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του ΟΛΘ, φαίνεται να διανοίγονται δυναμικές προοπτικές ανάπτυξης οι οποίες αναμένεται να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο με την κατασκευή της «Σιδηροδρομικής Εγνατίας». Το λιμάνι της πόλης λόγω της θέσης του και του σημαντικού του ρόλου στον τομέα της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων μπορεί να μετατραπεί με την απαραίτητη σιδηροδρομική αναβάθμιση, σε «ατμομηχανή» και σε αναπτυξιακό βραχίονα για την μελλοντική ανάπτυξη της πόλης αλλά και της χώρας γενικότερα. Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι θα πραγματοποιηθούν τα απαραίτητα έργα υποδομής ώστε να εξυπηρετηθούν περισσότερα φορτία (οι ροές τους τα επόμενα χρόνια αναμένονται αυξημένες), καθώς και να υλοποιούνται τόσο οι απευθείας συνδέσεις με κύριους οδικούς άξονες όπως αυτός του ΠΑΘΕ όσο και η σύνδεσή του με λειτουργικούς χώρους (όπως το στρατόπεδο ΓΚΩΝΟΥ όπου αναμένεται η ανάπτυξη του εμπορευματικού κέντρου της πόλης).
Κι αν ακόμη διαφαίνεται πως η σύγχρονη ανθρωπιστική και οικονομική κρίση αποστεώνει τις ιδέες και τα αναπτυξιακά μας σχέδια, ας θυμηθούμε τη ρήση του Jean-Paul Sartre…
“ Μπορεί να υπάρξουν καλύτερες εποχές, αλλά αυτή εδώ είναι η δική μας.”
Παντελής Βογιατζής
- Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ., Msc
- Μεταπτυχιακό ¨Προστασία Περιβάλλοντος και Βιώσιμη Ανάπτυξη¨ , Α.Π.Θ.
- Μεταπτυχιακό ¨Διοίκηση και Διαχείριση Τεχνικών Έργων¨, Α.Π.Θ.
- Υποψήφιος Διδάκτορας στον Τομέα Υδραυλικής και Τεχνικής Περιβάλλοντος του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ.