Ο Francis Kere είναι ο νικητής του διαγωνισμού για το βραβείο Αρχιτεκτονικής Pritzker για το 2022.
Είναι 51ος (αλλά και 1ος μαύρος αρχιτέκτονας) νικητής του βραβείου που θεσπίστηκε το 1979 , διαδεχόμενος την Anne Lacaton και τον Jean-Philippe Vassal. Η επιτροπή που αξιολόγησε τις υποψηφιότητες και ανέδειξε τον νικητή, επαινεί τα έργα του Kere , ως “δώρα που ξεπερνούν τη σφαίρα της αρχιτεκτονικής πειθαρχίας”.
O Francis Kere γεννήθηκε στη Μπουρκίνα Φάσο και ζει στο Βερολίνο, ενώ έχει βραβευθεί και με το βραβείο AgaKhan 2004 για την Αρχιτεκτονική και είναι ο σχεδιαστής του Pavilion Serpentine του 2017 στο Λονδίνο. Εργάζεται κυρίως σε περιοχές με περιορισμούς και αντιξοότητες, χρησιμοποιώντας τοπικά υλικά και χτίζοντας σύγχρονες εγκαταστάσεις των οποίων η αξία υπερβαίνει την ίδια τη δομή, εξυπηρετώντας και σταθεροποιώντας το μέλλον ολόκληρων κοινοτήτων.
«Μέσα από κτίρια που επιδεικνύουν την ομορφιά, τη σεμνότητα, την τόλμη και την εφευρετικότητα και με την ακεραιότητα της αρχιτεκτονικής και της ευστροφίας του, ο Kéré υποστηρίζει την αποστολή αυτού του Βραβείου», αναφέρει η επίσημη δήλωση της επιτροπής του Pritzker Architecture Prize. «Μια ποιητική έκφραση του φωτός υπάρχει με συνέπεια σε όλα τα έργα του Kéré. Οι ακτίνες του ήλιου φιλτράρονται σε κτίρια, αυλές και ενδιάμεσους χώρους, κοντράρουν το σκληρό μεσημεριανό φως για να προσφέρουν χώρους γαλήνης ή συγκέντρωσης».
Ο ίδιος ο Kere, λέει: «Ελπίζω να αλλάξω το παράδειγμα, να ωθήσω τους ανθρώπους να ονειρεύονται και να ρισκάρουν. Δεν πρέπει να σπαταλάς υλικό επειδή είσαι πλούσιος. Και δεν πρέπει να μη ζητάς την ποιότητα επειδή είσαι φτωχός. Όλοι αξίζουν την ποιότητα, όλοι αξίζουν την πολυτέλεια και όλοι αξίζουν την άνεση. Είμαστε αλληλένδετοι και οι ανησυχίες για το κλίμα, τη δημοκρατία είναι κοινές.»
Στο βιογραφικό του, διαβάζουμε ότι στην Μπουρκίνα Φάσο ήταν ο μεγαλύτερος γιος του αρχηγού του χωριού και ο πρώτος στην κοινότητά του που πήγε σχολείο, μεγαλωμένος από γονείς που επέμεναν να μορφωθεί ο γιος τους. Απέκτησε το “μικρόβιο” και την πρώτη αίσθηση του αρχιτέκτονα από την παιδική του τάξη που δεν είχε αερισμό και φως, αλλά και από ένα μικρό, με λίγο φως, αλλά ασφαλή χώρο μέσα στον οποίο η γιαγιά του του έλεγε ιστορίες. Το 1985, ταξίδεψε στο Βερολίνο με μια υποτροφία για επαγγελματίες ξυλουργούς. Μάθαινε να φτιάχνει στέγες και έπιπλα την ημέρα, ενώ παρακολουθούσε μαθήματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τη νύχτα. Του απονεμήθηκε υποτροφία για να παρακολουθήσει το Technische Universität Berlin (Βερολίνο, Γερμανία) και αποφοίτησε με πτυχίο στην αρχιτεκτονική.
Το 1998, ίδρυσε το Ίδρυμα Kéré για να συγκεντρώσει χρήματα και να υπερασπιστεί το δικαίωμα του παιδιού σε μια άνετη τάξη. Το πρώτο του κτίριο, το Δημοτικό Σχολείο Gando το 2001, χτίστηκε από και για τους ντόπιους, οι οποίοι κατασκεύασαν κάθε μέρος του με το χέρι, με οδηγό τις «εφευρετικές μορφές εγχώριων υλικών και τη σύγχρονη μηχανική» του αρχιτέκτονα.
Με αυτό το έργο κέρδισε το βραβείο Aga Khan για την Αρχιτεκτονική το 2004 και ξεκίνησε το δικό του γραφείο KéréArchitecture, στο Βερολίνο της Γερμανίας, το 2005. Μετά από αυτήν την επιτυχία, ακολούθησε η κατασκευή άλλων σχολικών εγκαταστάσεων πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και μια σειρά από ιατρικές εγκαταστάσεις σε όλη την Μπουρκίνα Φάσο, την Κένυα, τη Μοζαμβίκη και την Ουγκάντα. Εκτός από σχολεία και ιατρικές εγκαταστάσεις, το έργο του Kéré στην Αφρική περιλαμβάνει, σε εξέλιξη, δύο ιστορικά κτίρια του κοινοβουλίου, την Εθνοσυνέλευση της Μπουρκίνα Φάσο και την Εθνική Συνέλευση του Μπενίν, καθώς και το TStartup Lions Campus μια πανεπιστημιούπολη τεχνολογιών, πληροφοριών και επικοινωνιών, και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μπουρκίνα.
Θυμίζουμε ότι το Βραβείο Πρίτσκερ είναι διεθνές αρχιτεκτονικό βραβείο, το οποίο απονέμεται ετησίως σε εν ζωή αρχιτέκτονες από το Ίδρυμα HYATT και θεωρείται το κορυφαίο στον κόσμο για την τέχνη αυτή. Καθιερώθηκε το 1979 από τον Αμερικανό πολιτικό και επιχειρηματία Τζέι Α. Πρίτσκερ και τη σύζυγό του Σίντι, ενώ χρηματοδοτείται από την οικογένεια Πρίτσκερ, που μεταξύ άλλων κατέχει σήμερα τη γνωστή αλυσίδα ξενοδοχείων ΗΥΑΤΤ.
