Στη Σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 11 Ιουνίου, στο Λουξεμβούργο, συμμετείχε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας. Στα κύρια θέματα της ατζέντας της Συνόδου ήταν η αναθεώρηση του Κανονισμού για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα στον τομέα της ενέργειας, η ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο, ο νέος στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση κατά τουλάχιστον 55% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, καθώς και η αποδοχή του σχεδίου συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με το «Κύμα Ανακαινίσεων».
Ο κ. Σκρέκας τόνισε ότι η Ελλάδα έχει θέσει την πράσινη μετάβαση στο επίκεντρο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», υιοθετώντας ένα συνεκτικό σχέδιο δράσης για τον βιώσιμο μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας, ενώ στο προσεχές διάστημα θα παρουσιάσει και τον πρώτο εθνικό κλιματικό νόμο. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπογράμμισε ότι η Ελλάδα υποστηρίζει έμπρακτα τον νέο στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση κατά τουλάχιστον 55% των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου και υπενθύμισε ότι έχει ήδη θέσει στο ισχύον Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα τον στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 56% έως το 2030 σε σχέση με το 2005.
Αναφορικά με την τροποποίηση του Κανονισμού 347/2013 για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα στον τομέα της ενέργειας η οποία κατέληξε σε συμφωνία των κρατών μελών επί της πρότασης γενικής προσέγγισης της Πορτογαλικής Προεδρίας, ο κ. Σκρέκας σημείωσε πως η πρόταση κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες και τα σημεία εκκίνησης των κρατών – μελών, ώστε να μη μείνει κανείς πίσω στην επίτευξη του στόχου μιας κλιματικά ουδέτερης Ευρώπης έως το 2050. «Είναι θετικό ότι περιλαμβάνεται η αναπροσαρμογή του δικτύου για την ανάμειξή του με φυσικό αέριο και υδρογόνο, για μια αυστηρά προσδιορισμένη μεταβατική περίοδο», ανέφερε ο Υπουργός, ενώ τόνισε την ανάγκη να υπάρξουν προβλέψεις για την ένταξη σχετικών έργων στον Κατάλογο PCI.
Επιπρόσθετα, ο κ. Σκρέκας υποστήριξε την αναγκαιότητα συμπερίληψης των Έργων Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PMI) με τρίτες χώρες και σημείωσε, επίσης, πως η τροποποίηση του κανονισμού θα δώσει τη δυνατότητα στην Κύπρο και τη Μάλτα να ολοκληρώσουν τα απαραίτητα έργα ώστε να συνδεθούν με το διευρωπαϊκό δίκτυο, ενώ τα εν λόγω έργα θα απολαμβάνουν όλα τα σχετικά δικαιώματα εκ του Κανονισμού, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα για πρόσβαση στο μέλλον σε νέες αγορές ενέργειας, όπως το υδρογόνο.
Αναφορικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο, ο Υπουργός σημείωσε πως «η ανάπτυξη ενός δυναμικού πλαισίου για τη μελλοντική αγορά υδρογόνου, σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο» και υποστήριξε πως «είναι σημαντικό να αποφευχθεί η υπερβολική ρύθμιση της αγοράς». Ο κ. Σκρέκας ανέφερε ότι «ένα ρεαλιστικό ρυθμιστικό πλαίσιο θα πρέπει να αναγνωρίζει έναν σημαντικό βαθμό ευελιξίας στα κράτη – μέλη, προσφέροντας παράλληλα επιπρόσθετα κίνητρα για την ανάπτυξη τεχνολογικών καινοτομιών με στόχο την ανάπτυξη εφοδιαστικών αλυσίδων μεγάλης προστιθέμενη αξίας». Ο κ. Σκρέκας εκτίμησε πως η αναπροσαρμογή των δικτύων θα είναι αναπόφευκτα η βασική επιλογή κατά την πρώτη δεκαετία της ευρωπαϊκής οικονομίας του υδρογόνου, ιδίως για τις χώρες που βρίσκονται σε διαδικασία σταδιακής απολιγνιτοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής τους, όπως η Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Υπουργός επισήμανε ότι «το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα αναπτυχθεί έχει πολλά να δανειστεί από το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο της αγοράς φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Οι Υπουργοί Ενέργειας αναγνώρισαν τον σημαντικό ρόλο της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων στην επίτευξη του στόχου μείωσης εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου. Στο πλαίσιο των εργασιών της Συνόδου, οι Υπουργοί υιοθέτησαν το σχέδιο Συμπερασμάτων του Συμβουλίου για το «Κύμα Ανακαινίσεων», υπογραμμίζοντας τα πολλαπλασιαστικά οφέλη που θα έχει τόσο σε περιβαλλοντικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Τέλος, οι Υπουργοί Ενέργειας ενημερώθηκαν για τις πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα των εξωτερικών ενεργειακών σχέσεων της Ένωσης καθώς και για το πρόγραμμα εργασιών της Σλοβενικής Προεδρίας.
Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή
Η διαμόρφωση της νέας στρατηγικής της Ε.Ε. για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, το σχέδιο δράσης για τη μηδενική ρύπανση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους έως το 2050 και η πρόταση κανονισμού για τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών ήταν τα τρία κύρια θέματα της Συνόδου του Συμβουλίου Υπουργών Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία συμμετείχε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας, συνοδευόμενος από τον Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων κ. Κωνσταντίνο Αραβώση.
Η Σύνοδος, η οποία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 10 Ιουνίου, στο Λουξεμβούργο, ξεκίνησε με την έγκριση των Συμπερασμάτων Συμβουλίου για τη νέα στρατηγική της Ε.Ε. με στόχο τη διαμόρφωση μιας Ευρώπης ανθεκτικής στην κλιματική αλλαγή. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέφρασε την πλήρη ικανοποίησή του για το κείμενο των Συμπερασμάτων Συμβουλίου, που παρουσιάστηκε από την Πορτογαλική Προεδρία, υπογραμμίζοντας πως «η νέα στρατηγική αναγνωρίζει την ανάγκη βελτίωσης των υφιστάμενων γνώσεων και εργαλείων προσαρμογής και προβλέπει στοχευμένες δράσεις, προκειμένου να καταστούν εύκολα προσβάσιμα τα κατάλληλα κλιματικά δεδομένα, οι υπηρεσίες και τα μοντέλα».
Στην τοποθέτησή του, ο κ. Σκρέκας έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις ορατές πλέον επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η οποία αποτελεί την επόμενη μεγάλη παγκόσμια κρίση, καταδεικνύοντας την επιτακτική ανάγκη για τη θωράκιση των κοινωνιών και των οικονομιών. «Με στόχο της αύξηση της κλιματικής ανθεκτικότητας, η οικονομική ανάκαμψη από την πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση πρέπει να στηριχθεί σε βιώσιμες και αποδοτικές λύσεις» συμπλήρωσε, ενώ πρόσθεσε ότι «στην Ελλάδα, συντάσσουμε ήδη το σχέδιο ενός νέου εθνικού κλιματικού νόμου, ο οποίος θα έχει ψηφιστεί πριν από την 26η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP26) που θα λάβει χώρα στη Γλασκώβη στις αρχές του Νοεμβρίου. Πρόκειται για έναν νόμο, ο οποίος έχει συγκεκριμένες αναφορές για τα θέματα κλιματικής προσαρμογής, εστιάζοντας τόσο στη βελτίωση της ανθεκτικότητας, όσο και στη μείωση της τρωτότητας σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας».
Αναφορικά με το σχέδιο δράσης της Ε.Ε. για τον περιορισμό της ρύπανσης του αέρα, των υδάτων και του εδάφους σε επίπεδα που δεν θεωρούνται επιβλαβή για την υγεία και το περιβάλλον, ο κ. Σκρέκας σημείωσε ότι η Ελλάδα υποστηρίζει σθεναρά το όραμα για μηδενική ρύπανση έως το 2050, το οποίο αποτελεί δομικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, ταυτόχρονα με την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. «Η απανθρακοποίηση της οικονομίας αποτελεί το πλέον δραστικό και αποτελεσματικό μέτρο ριζικής μείωσης της ρύπανσης. Το άλλο βασικό εργαλείο είναι η προώθηση της κυκλικής οικονομίας», επισήμανε. Στη συνέχεια, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εργαστεί, κατά προτεραιότητα, στη θέσπιση ευρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου για το έδαφος για το οποίο έως σήμερα απουσιάζει η ενωσιακή πολιτική, στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των αποβλήτων τροφίμων και στη μείωση της θαλάσσιας ρύπανσης, ενώ υπογράμμισε ότι «παράλληλα με τις κανονιστικές δράσεις, θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην προώθηση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου διευκόλυνσης σε ενωσιακό επίπεδο, μέσω του οποίου θα ενθαρρύνονται οι επενδύσεις με θετικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό πρόσημο, η έρευνα και η καινοτομία».
Για το τρίτο κύριο θέμα της ατζέντας του Συνόδου που ήταν η πρόταση κανονισμού για τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών, ο κ. Σκρέκας, στην παρέμβασή του, εκτίμησε ότι απαιτείται ακόμη αρκετή δουλειά, προκειμένου το σχέδιο κανονισμού να καταφέρει να δημιουργήσει ένα σύνολο λειτουργικών κανόνων που να μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα σε όλα τα κράτη-μέλη και δίχως να αμφισβητούνται τα μέτρα που ήδη έχουν ληφθεί σε εθνικό επίπεδο, με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο.
Το Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος της Ε.Ε. επικεντρώθηκε και στη συμμαχία για την απαλλαγή των μεταφορών από ανθρακούχες εκπομπές (Transport Decarbonisation Alliance – TDA), με τον κ. Σκρέκα να επισημαίνει την ανάγκη επιτάχυνσης του εξηλεκτρισμού των οχημάτων και της ταχύτερης εισαγωγής αυστηρότερων ορίων εκπομπών. Επιπρόσθετα, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφέρθηκε στον Κανονισμό Ταξινομίας (EU Taxonomy), τονίζοντας πως αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο στη διάθεση των κρατών-μελών, προκειμένου να επιταχύνουν την ενεργειακή και πράσινη μετάβασή τους με βιώσιμο και αποτελεσματικό τρόπο. Στο πλαίσιο αυτό, μίλησε για τον φιλόδοξο προγραμματισμό της Ελληνικής Κυβέρνησης, με κεντρικούς πυλώνες την απολιγνιτοποίηση και την αύξηση της χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς και την ανάγκη βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης υποδομών φυσικού αερίου ως μεταβατικού καύσιμου.
Στη Σύνοδο, τέλος, συζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, και επιμέρους θέματα, όπως η πρόληψη της απάτης σε σχέση με τα βιοκαύσιμα (βιοντίζελ), αλλά και η αντιμετώπιση της μείωσης των επικονιαστών.