Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για το Μάτι παρουσίασε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, μαζί με τον υφυπουργό Δημήτρη Οικονόμου, τους γενικούς γραμματείς Ευθύμη Μπακογιάννη και Κωνσταντίνο Αραβώση και τον πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γιώργο Στασινό.
Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο εκπονήθηκε υπό την επίβλεψη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου και με τη συμμετοχή μιας σειράς μεγάλων τεχνικών γραφείων.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος ευχαρίστησε τον κ. Στασινό και εξήγησε ότι στο Μάτι θα μπει μια τάξη. “Όχι μόνο διότι η Ελλάδα πρέπει να γίνει μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, αλλά διότι αυτό είναι προς όφελος των ίδιων των κατοίκων του. Θα αντιμετωπιστούν τα σφάλματα του παρελθόντος. Θα διανοιχθούν δίοδοι προς την παραλία. Η ίδια η παραλία θα αποκτήσει ένα τελείως διαφορετικό χρώμα. Ταυτόχρονα θα διασφαλιστούν οι προϋποθέσεις για την προστασία της περιοχής, τόσο από πυρκαγιές όσο και από πλημμύρες λόγω της ανεξέλεγκτης κατάστασης στα ρέματα τα οποία βρίσκονται την περιοχή”.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός αναφέρθηκε στο ρόλο του ΤΕΕ στην εκπόνηση ενός προτύπου Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για την περιοχή του Ματιού. Μίλησε για μία περιοχή με υλοποιημένη δόμηση που πρέπει να επανασχεδιασθεί, που παράλληλα φέρει βαρύ κοινωνικό και πολιτικό φορτίο τόσο για την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης (προϋπόθεση οποιουδήποτε σχεδιασμού) όσο και για τις προτεινόμενες αλλαγές.
Εξήγησε ότι το ΤΕΕ κλήθηκε να υλοποιήσει αυτόν τον εξαιρετικά φιλόδοξο στόχο, όχι για να αντικαταστήσει τους μελετητές, αφού Έλληνες μελετητές επιλέχθηκαν στην ομάδα εργασίας, αλλά για να διασφαλίσει ταχύτητα, συνεννόηση, συντονισμό και αποτελεσματικότητα πρωτόγνωρα για διαδικασίες πολεοδομικού σχεδιασμού.
Με βάση τις διατάξεις της περιόδου 2015-2019, στόχος είναι οι μελέτες αυτού του επιπέδου σχεδιασμού να ολοκληρώνονται σε 3-5 χρόνια. “Πρακτικά, ένα σχέδιο πόλης, διότι περί αυτού πρόκειται, χρειάζεται μέχρι σήμερα 8-10 χρόνια, κατά μέσο όρο. Επίσης σημειώνω ότι έχουμε και περιπτώσεις που για διάφορους λόγους η έγκριση ενός σχεδίου χρειάζεται πάνω από 20 χρόνια (ενδεικτικά αναφέρω την επέκταση του σχεδίου πόλης του Άργους πριν λίγα χρόνια που χρειάστηκαν 21 χρόνια). Το ΤΕΕ, ως επίσημος και θεσμοθετημένος τεχνικός σύμβουλος της κυβέρνησης ανέλαβε να φτιάξει ένα πρότυπο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο μέσα σε μόλις ένα χρόνο. Σκοπός ήταν μέσα από καινοφανείς και πρωτότυπες διαδικασίες να εξαλειφθούν άμεσα τα χρονικά και διαδικαστικά εμπόδια άλλων περιπτώσεων”, εξήγησε μεταξύ άλλων ο κ. Στασινός.
Οι ενέργειες του ΤΕΕ για το Μάτι:
-Δημιουργείται μία βιώσιμη περιοχή κατοικίας, με ενσωμάτωση βέλτιστων και σύγχρονων επιλογών για τους οικισμούς.
-Όλοι οι τοπικοί φορείς ενεπλάκησαν στη φάση του σχεδιασμού, ενώ συμμετείχαν και ακαδημαϊκά ιδρύματα, κυρίως το ΕΜΠ, το εργαστήριο του κ. Σερράου, που έκανε τη βασική επιστημονική ανάλυση, αλλά θα συμμετέχει και στην αξιολόγηση της εργασίας όλης.
-Τεκμηριώθηκαν κι ακολούθως επιλύθηκαν με νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης σοβαρά προβλήματα της δασικής νομοθεσίας στην περιοχή, ώστε να αντιμετωπισθούν χωροταξικά και πολεοδομικά κάποια σύνθετα ιδιοκτησιακά προβλήματα.
-Δόθηκαν οι αναγκαίες κατευθύνσεις για την Πολεοδομική Μελέτη Εφαρμογής που θα ακολουθήσει σε επίπεδο κάθε τετράγωνο –ιδιοκτησία– χώρου κ.λπ., ώστε να μπορούν εντός ενός έτους περίπου να εκδίδουν οικοδομικές άδειες οι κάτοικοι σε μια πολεοδομημένη πλέον περιοχή.
-Τεκμηριώθηκε επιστημονικά, τεχνικά και νομικά το Προεδρικό Διάταγμα Έγκρισης του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Προετοιμάζονται οι διαδικασίες για όλα τα έργα δημοσίου συμφέροντος (απαλλοτριώσεις, έργα διευθέτηση ρεμάτων, κοινόχρηστοι χώροι, πλατείες, οδοποιία κλπ), ώστε να είναι εφικτό να πραγματοποιηθούν εντός 3-4 ετών.
Δ. Οικονόμου: Η περιοχή θα γίνει λειτουργική και ασφαλής με το ελάχιστο κοινωνικό κόστος
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δημήτρης Οικονόμου, παρουσίασε τα βασικότερα σημεία του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) για το Μάτι.
Εξήγησε ότι τα επόμενα βήματα είναι η ανάρτηση για δημόσια διαβούλευση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του ΕΠΣ, στις 25 Ιουνίου. Στη διάρκεια της διαβούλευσης θα γίνει συστηματική ενημέρωση όλων των ενδιαφερόμενων, που ούτως ή άλλως ενημερώνονταν συνεχώς και καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπόνησης των μελετών, με πρώτο βήμα την παρουσίαση του σχεδίου στους δήμους και τις οργανώσεις των κατοίκων. Εκτιμάται ότι το Προεδρικό Διάταγμα, με το οποίο θα εγκριθούν το ΕΠΣ και οι λοιπές υποστηρικτικές του μελέτες, μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευση θα σταλεί για επεξεργασία στο ΣτΕ πριν από το τέλος Αυγούστου.
Για τη σύνταξη του ΕΠΣ απαιτήθηκαν, πέραν της κύριας πολεοδομικής μελέτης, οκτώ άλλες υποστηρικτικές μελέτες. Η εκπόνησή τους ξεκίνησε στις αρχές του 2020, οι περισσότερες έχουν ήδη ολοκληρωθεί, και οι υπόλοιπες μέσα στις επόμενες 10 ημέρες.
Οι μελέτες αυτές είναι οι εξής:
– Κύρια (Πολεοδομική) Μελέτη,
– Μελέτη Τοπογραφίας,
– Μελέτη Οριοθέτησης Ρεμάτων,
– Συγκοινωνιακή Μελέτη,
– Μελέτη Κατάρτισης Δασικού Χάρτη,
– Μελέτη μείωσης της πλημμυρικής διακινδύνευσης,
– Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας,
– Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων,
– Νομική υποστήριξη.
Βασικός στόχος του ΕΠΣ είναι η δημιουργία στην περιοχή που κάηκε βιώσιμων συνθηκών, λαμβανομένων υπόψη των πραγματικών και θεσμικών δεσμεύσεων της κατάστασης στο Μάτι και της ανάγκης της ταχύτερης δυνατής δράσης της Πολιτείας. Τα βασικά προβλήματα που προϋπήρχαν στην περιοχή, και ανεξάρτητα από τη συμβολή τους στο ίδιο το καταστροφικό φαινόμενο πρέπει να επιλυθούν, είναι συνοπτικά τα εξής:
– κρίσιμες ελλείψεις προσπελασιμότητας και ελλιπείς προσβάσεις/ διέξοδοι προς την παραλία, λόγω ανθρωπογενών παρεμβάσεων (περιφράξεις, κτίρια, άλλες κατασκευές), αλλά λόγω της γεωμορφολογίας,
– ανεπαρκές κυκλοφοριακό δίκτυο και ανορθολογική οργάνωση οδικού χώρου,
– έλλειψη κοινόχρηστων χώρων,
– εκτός σχεδίου αυθαίρετη δόμηση και άναρχο διασπορά κτισμάτων
– αυθαίρετη κατάληψη και δόμηση σε ρέματα και αιγιαλό,
– μικρό μέγεθος γεωτεμαχίων και κατακερματισμένη ιδιωτική ιδιοκτησία
– μεγάλης κλίμακας εκτάσεις ενιαίου ιδιοκτησιακού καθεστώτος φορέων του Δημοσίου και ευρύτερου,
– ιδιότυπο πολεοδομικό καθεστώς με αποσπασματικές εντάξεις στο σχέδιο και επιμέρους ρυθμίσεις, διαδοχικούς σχεδιασμούς που δεν έχουν θεσμοθετηθεί και πρακτικές χωρικής ανάπτυξης δεκαετιών που σχετίζονται με σειρά οικιστικές και πολεοδομικές στρεβλώσεις,
– αναπτυξιακές πιέσεις μεταξύ ορεινού όγκου Πεντέλης και θάλασσας για κατοικία και αναψυχή.
Στο πλαίσιο αυτό, το ΕΠΣ αποβλέπει στην ανασυγκρότηση και ανάταξη του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος, με τη δημιουργία μιας περιοχής βιώσιμης οικιστικά και περιβαλλοντικά, εξοπλισμένης με επαρκείς υποδομές, και ανθεκτικής έναντι μελλοντικών κινδύνων.
Μια παράλληλη επιδίωξη είναι η ελαχιστοποίηση των κατεδαφίσεων κτισμάτων και βοηθητικών εγκαταστάσεων που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή ενός πολεοδομικού σχεδίου που θα διαθέτει τα προηγούμενα χαρακτηριστικά. Τα κτίσματα που εμπίπτουν σε ζώνες απομάκρυνσης είναι 141 με χρήσεις Α ή Β κατοικίας, εστίασης και τουρισμού, ενώ σε 339 οι ιδιοκτησίες κατεδαφίζονται μαντρότοιχοι.
Συνολικά, υιοθετείται μια ισορροπημένη και δίκαιη προσέγγιση, χωρίς ακρότητες: δεν κατεδαφίζονται τα πάντα, αλλά εξασφαλίζεται ότι η περιοχή θα γίνει λειτουργική και ασφαλής με το ελάχιστο κοινωνικό κόστος. Κατεδαφίσεις γίνονται, όταν είναι αναγκαίο για τη λειτουργικότητα και ασφάλεια της περιοχής (κύρια κτίσματα κυρίως σε κοίτες ρεμάτων, τα οποία οριοθετούνται μέσω τεχνικών έργων διευθέτησης).
Με το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο οργανώνεται χωρικά μια περιοχή 8.000, περίπου, στρεμμάτων, από τα οποία τα 2.600 πολεοδομούνται για πρώτη φορά. Οι περιοχές που προστατεύονται με τη δασική νομοθεσία ή άλλες διατάξεις, φθάνουν τα, περίπου, 4.250 στρέμματα. Το υπόλοιπο της συνολικής έκτασης περιλαμβάνει τις ήδη εντός σχεδίου περιοχές που αναπλάθονται (6%), αιγιαλό και παραλία (2%), κατασκηνώσεις (2%), και διάφορες άλλες περιπτώσεις (4%).
Ειδικότερα στα περίπου 2.600 στρέμματα που πολεοδομούνται, θα οικοδομηθούν 710 στρ., 1.060 στρ. θα είναι ιδιωτικοί χώροι πρασίνου (ακάλυπτοι), και 830 στρ. αποτελούν την εισφορά σε γη, αυξάνοντας τους κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους στην περιοχή.
Η εκπόνηση του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής (ΡΣΕ) στις προς πολεοδόμηση περιοχές που καθορίζει το ΕΠΣ θα αρχίσει εντός του καλοκαιριού.
– Σχετικά με το φυσικό περιβάλλον περιλαμβάνει:
• προώθηση αντιπυρικής–αντιπλημμυρικής προστασίας για ανθεκτικότητα,
• αντιμετώπιση δευτερογενών επιπτώσεων των κατολισθήσεων και προστασία από διάβρωση στο παράκτιο μέτωπο,
• αποκατάσταση του ιδιαίτερου χαρακτήρα της περιοχής που ήταν δενδρώδης–θαμνώδης βλάστηση.
– Σχετικά με τις χρήσεις γης–σύνδεση οικιστικών περιοχών και ελεύθερων χώρων:
• Ρύθμιση χρήσεων σύμφωνα με το χαρακτήρα της περιοχής παραθερισμού- κατοικίας- τουρισμού- αναψυχής και την εξασφάλιση αναγκαίας κοινωνικής υποδομής,
• Έμφαση στο ρέμα Παππά ως σημαντικό φυσικό περιβαλλοντικό στοιχείο κ στοιχείο σύνδεσης στο Μάτι και στο Κόκκινο Λιμανάκι.
– Σχετικά με το οδικό δίκτυο και την κυκλοφορία με έμφαση στη βιώσιμη κινητικότητα:
• Ιεράρχηση του Οδικού Δικτύου και ορθολογική αναδιάρθρωσή του,
• Προγραμματισμός αναγκαίας κυκλοφοριακής υποδομής και ρύθμιση της κυκλοφορίας οχημάτων,
• Δημιουργία δικτύου κίνησης πεζών και ποδηλάτων μέσω της σύνδεσης περιοχών κατοικίας με πόλους έλξης, ελεύθερους χώρους πρασίνου, Πεντέλη, Θαλάσσιο μέτωπο κλπ.
– Σχετικά με το θαλάσσιο μέτωπο
• Διεύρυνση και ενίσχυση του κοινόχρηστου-δημοσίου χαρακτήρα παραλιακής ζώνης.
• Αποσυμφόρηση από εκτεταμένες–εντατικές ή και αποκλειστικές δραστηριότητες και εκμεταλλεύσεις και απομάκρυνση ασυμβίβαστων χρήσεων και δραστηριοτήτων.
• Αύξηση προσπελασιμότητας με διευκόλυνση πρόσβασης πεζών ποδηλάτων σε όλο το μήκος της Παρ. Ζώνης με κάθετους πεζόδρομους ικανού πλάτους σύνδεσης του οδικού με το παράκτιο.
• Ενιαίο παραλιακό περίπατο.
Δείτε την παρουσίαση ΕΔΩ
Δείτε το ΕΠΣ ΕΔΩ