Τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να ξεκινήσει η μεταφορά των υπηρεσιών της περιφέρειας κεντρικής Μακεδονίας στο νέο υπερσύγχρονο, καινοτόμο και βιοκλιματικό κτίριο της στην οδό 26ης Οκτωβρίου, εφόσον ο δήμος προχωρήσει στη διαμόρφωση των πεζοδρομίων και των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων. Η μετακόμιση αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος καλοκαιριού.
Αρχιτεκτονική παρουσίαση
Το έργο βρίσκεται στην παλιά περιοχή Μπεχ Τσινάρ βόρεια του εμπορικού λιμένα της Θεσσαλονίκης, στο οικοδομικό τετράγωνο που ορίζεται από τις οδούς 26ης Οκτωβρίου, Κωλέτη, Α. Γεωργίου και Κεφαλληνίας. Στη θέση αυτή, το 1888 κτίστηκε το παλιό Εργοστάσιο Φωταερίου Θεσσαλονίκης το οποίο λειτούργησε ως το 1917 οπότε και καταστράφηκε το δίκτυο της πόλης από πυρκαγιά. Μετά το 1948 οι εγκαταστάσεις στέγασαν χώρους της Υπηρεσίας Εγγείων Βελτιώσεων και το 2001 παραχωρήθηκαν στην πρώην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης -σήμερα Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Το 1994 τρία παλιά κτίρια του πρώην εργοστασίου φωταερίου Θεσσαλονίκης χαρακτηρίστηκαν από το ΥΠΠΟ (4Η Εφορία Νεωτέρων Μνημείων) ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία. Το πρόγραμμα προέβλεπε την δημιουργία ενός συγκροτήματος, με εξάντληση του συντελεστή δόμησης για κατασκευή νέων κτιριακών εγκαταστάσεων καθώς και την αποκατάσταση και επανάχρηση των διατηρητέων κτιρίων, το οποίο θα στεγάζει:
- Διοικητικές Υπηρεσίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στους ορόφους
- Εμπορικό Κέντρο ιδιοκτησίας του Αναδόχου στους ισόγειους χώρους
- Υπόγειο χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων
- Την Αίθουσα του Περιφερειακού Συμβουλίου Κ.Μακεδονίας στο διατηρητέο Κτίριο 2
- Βοηθητικοί χώροι και Γραφεία στα διατηρητέα κτίρια 3 και 1 αντίστοιχα
Κυρίαρχο ζήτημα της αρχιτεκτονικής μελέτης υπήρξε η σχέση παλιών-νέων κτιρίων καθώς και η ιδιαίτερα αυξημένη λειτουργική, σημειολογική και συμβολική σημασία του συνόλου ως δημόσιο κτίριο. Βασική αρχιτεκτονική επιλογή εν προκειμένω ήταν ο πλήρης και σαφής διαχωρισμός του «παλιού» από το «νέο» σε όλα τα επίπεδα. Στο χωροτακτικό, στο αισθητικό, στο μορφολογικό, στο συμβολικό αλλά και σε αυτό της επιλογής των επιμέρους τύπων και υλικών. Απέναντι στη “μικρή” κλίμακα των διατηρητέων, η “μεγάλη” κλίμακα των σύγχρονων δημόσιων κτιρίων. Απέναντι στη χειροποίητη “λεπτομέρεια” και στην πολλαπλότητα των τύπων και των υλικών (πέτρα, τούβλο, σίδερο, ξύλο …..) των παλιών κτιρίων, η βιομηχανική ομοιομορφία, η λιτότητα και η ελαχιστοποίηση των αντίστοιχων τύπων που χαρακτηρίζει τις σύγχρονες διεθνείς τάσεις στα δημόσια κτίρια. Απέναντι στις διακοσμημένες όψεις των παλιών κτιρίων, η πλήρης απουσία διακοσμητικών στοιχείων στις όψεις των νέων.
Γεωθερμία
Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο γεωθερμίας στη χώρα, η θερμική του ισχύς ανέρχεται στα 850 Kw και θα καλύπτει κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό τις ανάγκες του κτηρίου σε θέρμανση και ψύξη. Ετσι η εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται είναι της τάξεως του 70 % σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα ( πετρέλαιο ,φυσικό αέριο). Η συμβολή της γεωθερμίας στο ενεργειακό ισοζύγιο του κτηρίου θα είναι καταλυτική και το κατατάσσει σε ένα από τα πιο «πράσινα» δημόσια κτήρια της χώρα μας. Το συγκεκριμένο γεωθερμικό σύστημα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς εκτός από το γεγονός ότι είναι η μεγαλύτερη γεωθερμική εγκατάσταση μέχρι στιγμής στη χώρα, εφαρμόζει πρωτοποριακές μεθόδους με συνδυασμούς γεωεναλλακτών και συγκεκριμένα:
- Οριζόντιο κλειστό κύκλωμα γεωεναλλάκτη τύπου slinky: Διαστρώθηκαν περίπου 42.000 μέτρα σωλήνα κάτω από τη θεμελίωση του κτιρίου.
- Κλειστό κατακόρυφο σύστημα ομοαξονικών γεωεναλλακτών, Coaxial Geoexchange.
- Ανοικτό κατακόρυφο σύστημα με γεωτρήσεις άντλησης και επανέγχυσης.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τον ομοαξονικό γεωεναλλάκτη καθώς ο ομοαξονικός γεωεναλλάκτης έρχεται για να αλλάξει το τοπίο στις εγκαταστάσεις γεωθερμίας αφού ο πρωτοποριακός τρόπος λειτουργίας του και η διαφορετική γεωμετρική του δομή έναντι των κλασσικών γεωεναλλακτών εγγυάται αποδόσεις που καθιστούν τα γεωθερμικά συστήματα ακόμη πιο ελκυστικά από άποψη αρχικού κόστους εγκατάστασης αλλά και από άποψη λειτουργικού κόστους.
Φωτισμός
Προκειμένου να μειωθεί έως και 40% η κατανάλωση ενέργειας για φωτισμό στο κτίριο, αναλήφθηκαν οι παρακάτω δράσεις σύμφωνα με τις προτάσεις της μελέτης Ενεργειακής Κατανάλωσης:
- Αντικαταστάθηκαν όλα τα φωτιστικά σώματα με λαμπτήρες πυράκτωσης από φωτιστικά σώματα με λαμπτήρες φθορισμού.
- Αντί των φωτιστικών σωμάτων με λαμπτήρες φθορισμού Τ8/18W και συμβατικά ballast, επιλέχθηκαν φωτιστικά σώματα με λαμπτήρες φθορισμού Τ5/13W ECO της OSRAM και ηλεκτρονικά dimmable ballast DALI με την ίδια φωτεινή απόδοση.
- Εγκαταστάθηκε κεντρικό σύστημα ελέγχου φωτισμού ΚΝΧ της SIEMENS, με αισθητήρες παρουσίας & φωτεινότητας σε όλους τους χώρους με φυσικό φωτισμό και ανιχνευτών κίνησης ή μπουτόν στους χώρους χωρίς φυσικό φωτισμό.
BMS
Κεντρικό σύστημα ελέγχου (BMS) έχει εγκατασταθεί και για όλο το κτίριο και τις λειτουργίες του. Με αυτό επιτυγχάνεται παρακολούθηση και στόχευση της κατανάλωσης ενέργειας, αλλά και εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος για τη συντήρησή του. Το σύστημα BMS αποτελείται από 17 ψηφιακούς ελεγκτές, 600 σημεία εισόδου και 210 σημεία εξόδου κι από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή με το κατάλληλο λογισμικό. Ελέγχει τις κλιματιστικές μονάδες, το λεβητοστάσιο, τις αντλίες θερμότητας με εκμετάλλευση της γεωθερμίας, ενώ πραγματοποιεί μέτρηση και καταγραφή των ηλεκτρικών μεγεθών, επιτηρεί τη λειτουργία της μέσης και χαμηλής τάσης, ελέγχει τον εξαερισμό του υπόγειου χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων, επιτηρεί την κατάσταση και συνεργάζεται με το σύστημα πυρανίχνευσης και επίσης επιτηρεί την κατάσταση όλων των κρίσιμων συστημάτων του κτιριακού συγκροτήματος.
Σκίαση
Για τη εξωτερική σκίαση του κτιρίου, βάση της μελέτης, επιλέχθηκε το ολοκληρωμένο σύστημα σκίασης SUNTECH E-300. Στον νότιο- νοτιοδυτικό προσανατολισμό του κτιρίου, με τις μεγάλες γυάλινες επιφάνειες, τοποθετήθηκαν οριζόντιες περσίδες από έλασμα αλουμινίου κατάλληλης σκληρότητας, ελλειψοειδούς διατομής, πλάτους 30cm, ενώ η μελέτη και η σχεδίαση έγιναν έτσι ώστε να επιτευχθεί ο ιδανικός συνδυασμός αντοχής, αισθητικής και μεγιστοποίησης του οπτικού πεδίου όταν οι περσίδες είναι σε ανοικτή θέση.
Η επιλογή του φυσικού χρώματος ανοδίωσης για το σύστημα αναδεικνύει το αλουμινίο σαν υλικό και προσφέρει μέγιστη αντοχή στον χρόνο. Η περιστροφή των περσίδων είναι με ηλεκτροκινητήρα ελεγχόμενο διαφορικό φωτοκύτταρο. Στην συγκεκριμένη περίπτωση για την σύνδεση των μοτέρ κίνησης των περσίδων με την μονάδα κεντρικού ελέγχου BMS(Building Management Systems) χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος BUS. Λειτουργεί παράλληλα μετεωρολογικός σταθμός για τον προσδιορισμό της πραγματικής θέσης του ήλιου ανά προσανατολισμό του κτιρίου, με χρήση GPS, ώστε να γίνεται αυτόματη ρύθμιση των σκιάστρων για την αποδοχή (χειμώνας) ή την απόρριψη (καλοκαίρι) της εισόδου της ηλιακής ενέργειας στους χώρους, με αποτέλεσμα την εξασφάλιση υψηλότερης ενεργειακής αποδοτικότητας και βέλτιστων συνθηκών άνεσης κατά την εργασία.
Στατικά
Το κτιριακό συγκρότημα χωρίζεται σε πέντε τμήματα στατικά ανεξάρτητα μεταξύ τους. Τα τμήματα χωρίζονται με σεισμικό αρμό πλήρους διαχωρισμού. Οι στατικοί φορείς που προκύπτουν είναι συμπαγούς κάτοψης. Οι φέροντες οργανισμοί όλων των τμημάτων είναι προσαρμοσμένοι στην Αρχιτεκτονική λύση και ταυτόχρονα η μορφολογία τους να είναι ευνοϊκή και πληρούν τις απαιτήσεις του Ελληνικού Κανονισμού οπλισμένου σκυροδέματος (ΕΚΟΣ 2000), αλλά και του Ελληνικού Αντισεισμικού Κανονισμού (ΕΑΚ 2003). Τα υποστυλώματα και τοιχεία διατηρούν τις ίδιες διατομές σε όλο το ύψος των κτιρίων.
Τα σεισμικά φορτία που λήφθηκαν υπόψη σύμφωνα με τον ΕΑΚ 2003 είναι:
- Κατηγορία εδάφους : Κατηγορία Γ
- Σεισμική επικινδυνότητα περιοχής Ζώνη Ι , συντελεστής Α= 0,16 g
- Σπουδαιότητα κτιρίου (Σ4) συντελεστής γ=1,30
- Συντελεστής συνδυασμού δράσεων ψ2= 0,5
- Τιμές χαρακτηριστικών περιόδων Τ1 /Τ2 (sec) 0,20/0,80
- Συντελεστής σεισμικής συμπεριφοράς q=3,5
Λαμβάνοντας υπόψη την εδαφοτεχνική έρευνα επιλέχθηκε η βαθιά θεμελίωση με πασσάλους ,που εδράζονται σε βάθος 22,00 μ, και περιμετρική διάταξη διαφράγματος οπλισμένου σκυροδέματος πάχους 60εκ που εδράζεται σε βάθος 16,00 μ και λειτουργεί ως τοίχος προσωρινής αντιστήριξης γαιών βοηθώντας ταυτόχρονα στον υποβιβασμό της στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα στο σκάμμα της υπό ανέγερση κατασκευής .
Για την Αθωνική Τεχνική Α.Ε.
Πάνος Νιαούρης
Μηχ/γος Μηχανικός