Στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας έχουν υποχωρήσει οι εκπτώσεις που προσφέρουν πλέον οι κατασκευαστικές εταιρείες στο πλαίσιο της ανάληψης νέων έργων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που έχει συλλέξει ο ΣΑΤΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών), κατά τους πρώτους 2,5 μήνες του 2022, η μέση έκπτωση που προσφέρθηκε διαμορφώθηκε σε 34,38% (επί συνόλου 104 διαγωνισμών έργων ύψους άνω των δύο εκατ. ευρώ). Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων 10 ετών, καθώς το 2012 η μέση έκπτωση είχε διαμορφωθεί σε 36,3%.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως αποτέλεσμα δύο σημαντικών παραγόντων. Ο πρώτος αφορά ασφαλώς την εκτίναξη του κόστους των υλικών, γεγονός που έχει υποχρεώσει όλες τις εταιρείες να περιορίσουν κατακόρυφα τις προσφερόμενες εκπτώσεις, με δεδομένο ότι σε αντίθετη περίπτωση η ζημία τους θα είναι πολλαπλάσια, ενδεχομένως και ακόμα υψηλότερη από την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς, εφόσον συνεχιστούν οι ανοδικές τάσεις στο κατασκευαστικό κόστος. Ο δεύτερος λόγος έγκειται στη σημαντική άνοδο των δημοπρατούμενων έργων, καθώς έχουν ωριμάσει αρκετά έργα. Έτσι, δεν υπάρχει πλέον η μεγάλη πίεση που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια και οι εταιρείες μπορούν να διαλέξουν με μεγαλύτερη άνεση τα έργα που θα διεκδικήσουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2021 δημοπρατήθηκαν 519 νέα δημόσια έργα (ύψους άνω των 2 εκατ. ευρώ), με τη μέση έκπτωση να διαμορφώνεται σε 42,76%, από 48,7% το 2020 και 51,7% το 2019, όταν το αντίστοιχο πλήθος έργων είχε διαμορφωθεί σε 369 και 345, αντιστοίχως. Με βάση τα σχετικά στοιχεία, το 2021 ήταν το καλύτερο έτος από το 2014 σε επίπεδο εκπτώσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος της προηγούμενης δεκαετίας και καθώς η οικονομική κρίση επιδεινωνόταν και η «πίτα» των δημοσίων έργων διαρκώς συρρικνωνόταν, το φαινόμενο των υπερβολικών εκπτώσεων έκανε την εμφάνισή του, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο την έγκαιρη και ποιοτική ολοκλήρωση σωρείας έργων όσο και την ίδια την επιβίωση των εταιρειών που τις πρόσφεραν.
Όπως δημοσιεύει η Kathimerini, τα στοιχεία του ΣΑΤΕ που επικαλείται είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά, καθώς το 2012 είχαν δημοπρατηθεί 412 έργα (με έκπτωση 36,3%). Ωστόσο, κατά τη διετία 2015-2016 δημοπρατήθηκαν αθροιστικά μόλις 253 νέα έργα λόγω και της αλλαγής του θεσμικού πλαισίου από την τότε κυβέρνηση. Το αποτέλεσμα ήταν η μέση έκπτωση να εκτιναχθεί σε επίπεδο υψηλότερο του 58% τόσο το 2016 όσο και το 2017, όταν και πάλι ο αριθμός των έργων ήταν μόλις 195. Η παρατεταμένη ένδεια έργων γιγάντωσε τα οικονομικά προβλήματα των περισσότερων εταιρειών του κατασκευαστικού κλάδου, με αποτέλεσμα όσες παρέμειναν ενεργές στον κλάδο των δημοσίων έργων να επιλέγουν να «χτυπούν» τα έργα ακόμα και κάτω του κόστους προκειμένου έστω να εξασφαλίσουν κατασκευαστικό αντικείμενο. Έτσι, οι εκπτώσεις παρέμειναν σε επίπεδο υψηλότερο του 50% έως και το 2019, προτού ξεκινήσει η σταδιακή αποκλιμάκωση των εκπτώσεων την τελευταία διετία.
Όσον αφορά το 2022, λόγω και των ειδικών συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί με τη συνεχή αύξηση του κόστους των υλικών κατασκευής, εκτιμάται ότι θα παγιωθεί η τάση της προσφοράς πολύ χαμηλών εκπτώσεων, ακόμα και μονοψήφιων ποσοστών. Υπενθυμίζεται ότι το Yπουργείο Υποδομών έχει προχωρήσει στην αναθεώρηση των συντελεστών των τιμών για σειρά εργασιών, αλλά ένα μεγάλο μέρος αυτών δεν καλύπτεται (μεταξύ αυτών και όσες συνδέονται με το κόστος του πετρελαίου), ενώ δεν έχει υπάρξει πρόβλεψη για αναθεώρηση των συντελεστών ούτε για το τελευταίο τρίμηνο του 2021, αλλά ούτε και για το φετινό πρώτο τρίμηνο.