Διεθνής Φοιτητικός Διαγωνισμός Αρχιτεκτονικής Τοπίου του ΑΠΘ για τη Θεσσαλονίκη. 

Της καθηγήτριας του τμήματος Αρχιτεκτόνων της ΠΣ του ΑΠΘ, Μ. Ανανιάδου -Τζημοπούλου

Η βράβευση και παρουσίαση των αποτελεσμάτων του Διεθνούς Φοιτητικού Διαγωνισμού Αρχιτεκτονικής Τοπίου με θέμα την «Ανασύνθεση του τοπίου της Θεσσαλονίκης, από το δάσος στη θάλασσα, επί της οδού Τρίτης Σεπτεμβρίου», έγιναν στο Συμπόσιο “Landarch-Competition 2014”, τη Δευτέρα 25 Μαΐου 2015, στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου, στο Δημαρχιακό Μέγαρο Θεσσαλονίκης , από το Μεταπτυχιακό Αρχιτεκτονική Τοπίου του ΑΠΘ.

Ο διαγωνισμός δρομολογήθηκε το 2013, με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από την έναρξη του Μεταπτυχιακού «Αρχιτεκτονική Τοπίου», του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής και του Τμήματος Γεωπονίας της Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος που είναι το  πρώτο στην Ελλάδα και αναγνωρισμένο πανευρωπαϊκά και διεθνώς (IFLA & ECLAS). Πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έγινε με τη συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης και την υποστήριξη της Πολυτεχνικής Σχολής.

Η προκήρυξη του Διεθνούς Φοιτητικού Διαγωνισμού Αρχιτεκτονικής Τοπίου, με τίτλο: «Designing the cityscape from the forest to the waterfront. Tritis Septemvriou Street» διακινήθηκε, παγκοσμίως, σε όλα τα πανεπιστήμια και τις αντίστοιχες σχολές και ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία, απήχηση και συμμετοχή από Πανεπιστήμια της Γαλλίας, της Σουηδίας, της Γερμανίας, της Σλοβενίας, του Καναδά, της Αγγλίας και της Ελλάδας. Οι συμμετοχές από τις Σχολές αυτές έδωσαν ενδιαφέροντα δείγματα γραφής των απόψεων που σύγχρονα κυριαρχούν για τον σχεδιασμό του αστικού τοπίου.  Στην κριτική επιτροπή συμμετείχαν Έλληνες ακαδημαϊκοί με ειδίκευση στα επιστημονικά πεδία που σχετίζονται με το Διαγωνισμό καθώς και διαπρεπείς, διεθνώς καταξιωμένοι αρχιτέκτονες τοπίου: Μαρία Ανανιάδου – Τζημοπούλου, Ιωάννης Τσαλικίδης, Γεώργιος Παπακώστας, Γεώργιος Ζωίδης, Αλέκα Γερόλυμπου, Σωτήριος Τσιούρης, Μάγδα Πιτσιάβα, Μαρία Τρατσέλα, Κωνσταντίνος Βαρώτσος, Michael Corajoud, Simon Bell, Valerio Morabito, Robert Holden.  Πολύτιμη υπήρξε η συνεισφορά τους, καθώς και υψηλής ποιότητας η προετοιμασία και αξιολόγηση του διαγωνισμού.

Το θέμα του Διαγωνισμού αναφέρεται στη φυσική δίοδο της Θεσσαλονίκης από τον Κεδρινό Λόφο έως το παράλιο μέτωπο του Θερμαϊκού, μαζί με γειτνιάζοντα πεδία και τοποθεσίες εξαιρετικής σημασίας και αποσπασματικά ενυπάρχοντα: Παραλία και Πάρκο, Δημαρχείο, Αρχαιολογικό Μουσείο, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Διεθνής Έκθεση, 3ο Σώμα Στρατού, Πρωτοχριστιανικά αρχαιολογικά ευρήματα, Πανεπιστήμια, το Αριστοτέλειο και Μακεδονίας, Υπόγειο Σταθμό Μετρό, Μουσείο Αθλητισμού, αθλητικές εγκαταστάσεις Ιβανόφειο γήπεδο, Καυτατζόγλειο στάδιο, το Ρέμα Χορτατζήδων και τον Κέδρινο Λόφο.

Νέες ιδέες προέκυψαν, όπως ζητήθηκε, από τον διαγωνισμό για την αναμόρφωση της εικόνας του χώρου, την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής και του περιβάλλοντος, την προώθηση μέσω του σχεδιασμού τοπίου της βιωσιμότητας της περιοχής και τη μετατροπή του υπάρχοντος αστικού τοπίου σε τόπο βιωμάτων και απόλαυσης για κατοίκους και επισκέπτες, με βάση το δυναμικό της τοποθεσίας.

Με τα αποτελέσματα του Διαγωνισμού, ελπίζουμε πως συνεισφέρουμε στη θεωρία και την πρακτική της Αρχιτεκτονικής Τοπίου με projects προτεινόμενα ως έργα της κοινωνίας, έργα τέχνης και πολιτισμού που αναβαθμίζουν το αστικό τοπίο και την ποιότητα ζωής,  σχεδιάζοντας τη μεταμόρφωση της σύγχρονης πόλης.

Κυρίως όμως συνεισφέρουμε στην αρχιτεκτονική του αστικού τοπίου της πόλης μας για την αναμόρφωσή του σύμφωνα με τις επιταγές βιώσιμης ανάπτυξης και περιβαλλοντικής προοπτικής.

Το όλο εγχείρημα συμπεριλαμβάνεται σε βιβλίο με τίτλο: “LANSCAPE ARCHITECTURE. International Student Competition. THESSALONIKI 2014. AWARD”, Ziti Publications, Thessaloniki, 2015.

Ακολουθούν τα βραβεία και οι διακρίσεις κατά σειρά επιτυχίας, με μικρό μεταφρασμένο απόσπασμα από την παρουσίασή τους στο βιβλίο.


1
ο  ΒΡΑΒΕΙΟ

“FRAMEWORK IN PROGRESS”

vraveio_1_t

 

Timothee Verdeau

Master in Landscape Architecture

Agrocampus Ouest –Institut National d’Horticulture et Paysage, Rennes, France

Gabrielle Lamontagne

Master in Ecology: Organism Biology and Ecosystem

University Bordeaux I-Sciences technology, Bordeaux, France

Clement Jaffre

Master in Agronomy

Agroparis Tech-Institut des sciences et industries du vivant et de l’environnement, Paris, France

 

ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ

Επινοώντας ξανά την πόλη, αναγεννώντας το έδαφος, διεκδικώντας και πάλι τον δρόμο, όλα αυτά αποτελούν μέρος της παγκόσμιας κλίμακας.

Οι διαδικασίες μεταμόρφωσης είναι πολύπλοκες και κομμάτι ενός μακροχρόνου χωρικού συνεχούς: μια ανοικτή χρονικότητα που ξεπερνά τη στιγμή της απόφασης.

Η θέση μας είναι σαφώς επικεντρωμένη στη χρήση αυτού του μακροχρόνιου χωρικού συνεχούς στην αναγέννηση του δρόμου, συνδυάζει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επεμβάσεις μέσα στην ίδια περιοχή συνδυάζοντας το τοπίο και τον χρόνο.  Το τοπίο θα έπρεπε να εξυπηρετεί σαν ένα πολιτικό μοχλό στην εδαφική μεταμόρφωση και ο χρόνος σαν ένα προγραμματικό εργαλείο για την εγκατάσταση μιας πραγματικής χωρικής στρατηγικής.  Η δημιουργικότητα και η καινοτομία πρέπει να μπορούν να εξασφαλίσουν τη συνέχεια της εξέλιξης ανεξάρτητα από το οικονομικό περιβάλλον.

Όσον αφορά την εικόνα του πρασίνου, επιλέγουμε να σηματοδοτήσουμε ένα χρονικό συνεχές και ιδιαίτερα το μακροπρόθεσμο, μέσω της ανάπτυξης των δέντρων. Αυτό γίνεται για τη δημιουργία ενός μελλοντικού τοπίου το οποίο αυτόματα θα αναζωπυρώσει την περιοχή μελέτης και θα ενθαρρύνει τη χρήση του χωρίς να σφραγίζει στιγμιαία την μοίρα του.

Το πλαίσιο σε εξέλιξη δύναται: Α. να προβλέψει τις πορείες δράσης που σταδιακά θα ισορροπούν τη χρήση του δρόμου, Β. να διεγείρει και να ενεργοποιεί μια διαδικασία αστικής διεκδίκησης μέσω των αθλητικών δραστηριοτήτων, πολιτιστικών και κοινωνικών γεγονότων και Γ. να προτείνει ευελιξία που θα υιοθετείται σε εποχές κρίσης τόσο στο χώρο όσο και τον χρόνο.

 

 

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

“CONTAIN & CONNECT”

vraveio_2_t

 

Oskar Mellegard

Landscape Architecture Program Ultuna, Swedish University of Agricultural Sciences, Uppsala, Sweden

Fredrik Angner

Landscape Architecture Program Ultuna, Swedish University of Agricultural Sciences, Uppsala, Sweden

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑ

Οι βασικές ιδέες πίσω από την κεντρική ιδέα «ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑ» είναι να εμπεριέχονται, να αναπτύσσονται και να συνδέονται οι ήδη υπάρχουσες ποιότητες της τοποθεσίας, προκειμένου να τις καταστήσει διαθέσιμες και να αναπτύξει έναν ικανοποιητικά συνεκτικό αστικό ιστό. Μέσα από την κεντρική ιδέα, η σχεδιαστική πρόταση δίνει απαντήσεις στο πώς η συγκεκριμένη τοποθεσία μπορεί να ξαναδομηθεί βασιζόμενη στα τρία κριτήρια του διαγωνισμού: Ποιότητα Αρχιτεκτονικής Τοπίου, Περιβαλλοντική Συνείδηση και Ποιότητα της Αστικής Ζωής.

Η κεντρική ιδέα, όπως προτείνεται στον τίτλο, αποτελείται από δύο μέρη: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ και ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑ, ικανοποιώντας δύο ισάξια κριτήρια του σχεδιασμού.

Το ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ εκφράζει το μέρος της κεντρικής ιδέας που επιχειρεί να περιέχει και να αναπτύξει τις ποιότητες της τοποθεσίας, εστιάζοντας σε ζητήματα αστικού σχεδιασμού. Τα πρωτεύοντα θέματα που επιδιώκει να αναπτύξει είναι τα ακόλουθα:

  • Η ταυτότητα της πόλης
  • Η κοινωνική βιωσιμότητα
  • Η αρχιτεκτονική βιωσιμότητα

Η ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑ είναι το μέρος της κεντρικής ιδέας που συνδέει ποιότητες και χώρους κατά μήκος του δρόμου της 3ης Σεπτεμβρίου. Η υπάρχουσα και εξαιρετικά κατακερματισμένη περιοχή συνδέεται μέσω της ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ με πράσινες πεζογέφυρες που επιτρέπουν τόσο τη βλάστηση όσο και τους ανθρώπους να απλώνονται και να μετακινούνται κατά μήκος των διαφορετικών τοποθεσιών. Η ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑ εξασφαλίζει τη σύνδεση των:

  • Αστικού ιστού
  • Των χρηστών
  • Των φυτεμένων περιοχών.

 


3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

“THROUGH SALONIKI VALLEY”

layouttest.indd

layouttest.indd

Orestis Durek

Faculty of Landscape Architecture, Kassel University, Kassel, Germany

Jonas Otto

Faculty of Landscape Architecture, Kassel University, Kassel, Germany

Merle Schrader

Faculty of Landscape Architecture, Kassel University, Kassel, Germany

 

ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΗΣ ΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Οι δύο βασικές λειτουργίες της κεντρικής ιδέας είναι η ίδια η λεωφόρος  και οι γειτνιάζουσες ζώνες της. Η λεωφόρος προκύπτει από την αντικατάσταση του προηγούμενου, τεσσάρων λωρίδων δρόμου, από  έναν δρόμο δύο λωρίδων. Αυτό επίσης επιβραδύνει την κυκλοφορία και αποθαρρύνει το διπλο-παρκάρισμα ή το παράπλευρο παρκάρισμα. Οι διαθέσιμοι κοντινοί χώροι στάθμευσης καθίστανται προσβάσιμοι από ένα σύστημα καθοδήγησης της στάθμευσης. Ως συνέπεια, ο δρόμος της 3ης Σεπτεμβρίου δεν κυριαρχείται πια από την κίνηση τροχοφόρων και σταθμευμένων οχημάτων. Αντίθετα, η διαμόρφωση των ζωνών παραπλεύρως της λεωφόρου εξασφαλίζει τόσο ένα άνετο μονοπάτι για τους πεζούς όσο και ευρύχωρες αυλές για τα κτήρια και την έντονη κυκλοφορία των επισκεπτών.

Η συγκεκριμένη κεντρική ιδέα αναπτύχθηκε μέσα από την τοπογραφία όσο και τη μορφή των ρεμάτων που περιέτρεχαν την Θεσσαλονίκη. Οι υψομετρικές καμπύλες που απορρέουν από το τοπίο της πόλης μεταμορφώθηκαν και προσαρμόστηκαν στην περιοχή μελέτης. Με αυτόν τον τρόπο, ο δρόμος στο κεντρικό του σημείο, προσομοιάζει με ρέμα και τη φυσική του κοίτη και έτσι προκύπτει ο χώρος: μεμονωμένες περιοχές αποδίδονται σε συγκεκριμένα κτήρια αλλά ταυτόχρονα αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο. Οι ομοιότυποι της τοπογραφίας αναδεικνύονται  με  λωρίδες από τοπικό μάρμαρο που τοποθετούνται στο έδαφος. Επίσης, αυτές οι λωρίδες διαχωρίζουν τις διαφορετικές επιφάνειες.

Ο προτεινόμενος επανασχεδιασμός της 3ης Σεπτεμβρίου θα επανενεργοποιήσει ένα αφηρημένο καθρέφτισμα του ιδεατού χειμάρριου τοπίου. Η πρόταση μπορεί επίσης να εξυπηρετήσει  πολλαπλούς στόχους και ταυτόχρονα να ικανοποιήσει τις αισθητικές απαιτήσεις, της ποιότητας της αστικής ζωής και της περιβαλλοντικής συνείδησης.

 

2 ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ (ΙΣΟΤΙΜΕΣ)

 ΔΙΑΚΡΙΣΗ

“OPENING THE STREET IN A DYNAMIC UNIT”

PLAKAT_2

PLAKAT_2

Klavdija Peperko

Department of Landscape Architecture, Biotechnical Faculty, University of Ljubljana, Ljubljana, Slovenia

Nadja Gothe

Department of Landscape Architecture, Biotechnical Faculty, University of Ljubljana, Ljubljana, Slovenia

Mojca Seliskar

Department of Landscape Architecture, Biotechnical Faculty, University of Ljubljana, Ljubljana, Slovenia

Eva Harmel

Department of Landscape Architecture, Biotechnical Faculty, University of Ljubljana, Ljubljana, Slovenia

Davor Dusanic

Department of Landscape Architecture, Biotechnical Faculty, University of Ljubljana, Ljubljana, Slovenia

 

ΑΝΟΙΓΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΣΕ ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ  ΜΟΝΑΔΑ

Η πρόταση αναδεικνύει και προβάλλει το υπάρχον περιεχόμενο με νέα χαρακτηριστικά.

Το φοιτητικό οικοδομικό τετράγωνο θα συνδέσει την πανεπιστημιούπολη με των πολλαπλών χρήσεων και πολυλειτουργικό αστικό εξοπλισμό του δρόμου και θα αποτελέσει ένα κέντρο κοινωνικοποίησης. Τα προγράμματα για τα δώματα του πανεπιστημίου θα προσελκύσουν τους επισκέπτες προς την οικολογική αγορά. Ο σταθμός του μετρό δεν θα εξυπηρετεί μόνο ως ένα υπόγειο μέσο μεταφοράς αλλά  θα προσφέρει ταυτόχρονα σημεία ενδιαφέροντος στην επιφάνεια, αποτελώντας ένα σύμβολο (η γυάλινης επιφάνειας λεκάνη, το ήπια διαμορφωμένο δίκτυο των δέντρων στο πάρκο).  Η γκαλερί θα ενισχύει τα δρώμενα στους εκθεσιακούς χώρους και θα εισάγει νέα χαρακτηριστικά, κρατώντας ως εκ τούτου τον δρόμο ζωντανό σε όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Η ενσωμάτωση των ιστορικών μνημείων στο δρόμο θα διεγείρει την ανθρώπινη συνείδηση για την πλούσια ιστορία της πόλης και θα επιχειρήσει τη σύνδεση του παρελθόντος με την παρούσα ανάπτυξη. Προκειμένου να επιτευχθούν με επιτυχία οι στόχοι του προγράμματος για τον δρόμο, πρέπει να συνδεθούν με αναφορά τον χώρο, το περιεχόμενο και τη φιλοσοφία της πρότασης.  Αυτές οι συνδέσεις θα εκφραστούν μέσα από τις μορφώσεις επίπεδων– πλακοστρώσεων, τις φυτεύσεις, τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, τα μέτρα βιώσιμης ανάπτυξης και την έννοια του χρόνου.

 

ΔΙΑΚΡΙΣΗ

“URBAN RE_TRACES”

diakrisi_B_t

Vasileios Giouveznalis

School of Architecture, Faculty of Engineering, AUTh, Thessaloniki, Greece

Athina Mentesidou

School of Architecture, Faculty of Engineering, AUTh, Thessaloniki, Greece

Dimosthenis Sakkos

School of Architecture, Faculty of Engineering, AUTh, Thessaloniki, Greece

 

ΑΣΤΙΚΑ ΙΧΝΗ

Η πρόταση περιλαμβάνει το επανασχεδιασμό του αστικού χώρου κατά μήκος της 3ης Σεπτεμβρίου. Η περιοχή γίνεται αντιληπτή ως μία άρθρωση κατά μήκος της συνέχειας του δρόμου, πάνω στην οποία επιδρούν διάφορες δυνάμεις από τον περιβάλλοντα χώρο. Οι τρέχουσες εσωτερικές παθογένειες που ζητούν θεραπεία στις εξωτερικές αστικές δυνάμεις, απεικονίζονται με τη μορφή ενός δικτύου που στοχεύει να ενώσει με αρμονία το χώρο με την ανάμιξη των υπαρχόντων και προτεινόμενων λειτουργιών.  Η επέμβαση δουλεύει σε δύο διευθύνσεις, κατά μήκος και κατά πλάτος του δρόμου, λαμβάνοντας υπόψη την ποιότητα της αρχιτεκτονικής του τοπίου, την ποιότητα της αστικής ζωής και της περιβαλλοντικής συνείδησης. Στην κάθετη κατεύθυνση, η επανασύνθεση του αστικού τοπίου λειτουργεί ως δεσμός που αποδίδει στο νερό και τη βλάστηση τον ρόλο κλειδί της πρότασης, τονίζοντας τα ίχνη σε «πράσινους» διαδρόμους και ολοκληρώνοντας την αίσθηση του τόπου για κάθε τοπίο μεμονωμένα και όλα μαζί ταυτόχρονα σε ένα ενιαίο σύνολο.

Comments are closed