Επιστημονικά παιχνίδια για κορίτσια: σωστό ή λάθος;

Πηγή φωτογραφίας: venturebeat.com. Image Credit:wiredforlegos

Πηγή φωτογραφίας: venturebeat.com. Image Credit:wiredforlegos

Όλες οι μεγάλες εταιρείες, από τη Google μέχρι το Facebook, φαίνεται ότι επιθυμούν να έχουν περισσότερες γυναίκες στη λίστα μισθοδοσίας τους. Ο λόγος; Η δυναμική που δίνει στη λειτουργία μιας επιχείρησης το θηλυκό στοιχείο, η οποία επαληθεύεται πλήρως από τη στατιστική: έρευνα της McKinsey, που αφορούσε το διάστημα 2007-2009, έδειξε ότι οι επιχειρήσεις με μικτές (ως προς τη συμμετοχή των δύο φύλων) εκτελεστικές επιτροπές παρουσίασαν απόδοση ίδιων κεφαλαίων (ROE-Return on Equity) μεγαλύτερη κατά 41%, σε σχέση με τις αμιγώς ανδροκρατούμενες και μέσο περιθώριο λειτουργικού κέρδους (average EBIT margin) υψηλότερο κατά 56%.
Οι γυναίκες σε καίριες θέσεις είναι λοιπόν βασικό ζητούμενο κι αυτό αφορά και τον τομέα της τεχνολογίας και ευρύτερα των επιστημών. Παρόλα αυτά, ο αριθμός των γυναικών που απασχολούνται σε θέσεις STEM (επιστήμη-τεχνολογία-μηχανική-μαθηματικά), αντί ν΄αυξάνεται υποχωρεί. Το 1985, σχεδόν τέσσερις στους δέκα φοιτητές (ποσοστό 37%) των σχολών επιστήμης της πληροφορικής ήταν γυναίκες. Σήμερα, το ποσοστό αυτό έχει υποχωρήσει στο 18%!
Προκειμένου να γεφυρώσουν αυτό το χάσμα -ζήτηση για γυναίκες επιστήμονες από τη μία και έλλειψη γυναικών επιστημόνων από την άλλη- τα παιχνίδια που έχουν ώς στόχο να “πείσουν” περισσότερα κορίτσια να ασχοληθούν με αντικείμενα STEM …ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια.

Linkitz: το βραχιόλι που προγραμματίζεται
Τελευταίο παράδειγμα αυτό του Linkitz, ενός βραχιολιού ικανού να προγραμματιστεί, για το οποίο “τρέχει” καμπάνια στο Kickstarter. To Linkitz είναι ένα μόνο από τα παιχνίδια που έχει ως στόχο να “εξάψει” την περιέργεια των κοριτσιών για δραστηριότητες που σχετίζονται με τη δημιουργία κώδικα και τον προγραμματισμό, με απώτερο σκοπό να τα δελεάσει να ακολουθήσουν αντίστοιχες σπουδές.
Άλλο τέτοιο παράδειγμα είναι το GoldieBlox, που προσφέρει στα κορίτσια ένα κατασκευαστικό kit (παρόμοιο με το Tinkertoys, αλλά με πιο προηγμένα χαρακτηριστικά), στο οποίο κάθε παιχνίδι συνοδεύεται από manual με οδηγίες κατασκευής. Τα κορίτσια μπορούν να φτιάξουν οτιδήποτε με βάση τα διαθέσιμα εργαλεία και οδηγίες. Το δε Roominate δίνει στα κορίτσια τη δυνατότητα να κατασκευάσουν μίνι δωμάτια και κτήρια με ηλεκτρικές συνδέσεις. Όλη αυτή η διαδικασία ωστόσο, παρά τον καλό σκοπό της, έχει προκαλέσει και αντίλογο.
Αυτά τα ροζ επιστημονικά παιχνίδια, που εξειδικεύονται με βάση το φύλο του χρήστη, μπορεί στην πραγματικότητα να εξοικειώνουν τα κορίτσια με την ιδέα ότι αυτή η εξειδίκευση είναι απαραίτητη ακριβώς επειδή υπάρχει ένα “φράγμα” ανάμεσα σε αυτά και τα αγόρια.
“Βλέπουμε ότι το πραγματικό πρόβλημα είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιχνίδια κατασκευής, επιστήμης και τεχνολογίας προωθούνται στην αγορά, συσκευάζονται και διαφημίζονται, ο οποίος αποκλείει τα κορίτσια. Αν η προσπάθεια του GoldieBlox είναι να δημιουργήσει μια ασυνέχεια στους ‘ροζ’ διαδρόμους των παιχνιδάδικων, εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε να μην υπάρχουν πλέον τέτοιοι διάδρομοι” λέει η Jess Day τής Let Toys Be Toys, ενός οργανισμού με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, που στόχο έχει να καταργήσει τις διαφορές μεταξύ κοριτσίστικων και αγορίστικων παιχνιδιών.

“Λίγο υπερβολικά ροζ…”
Κατά την ίδια, ενώ είναι θετικό ότι οι κατασκευαστές παιχνιδιών δημιουργούν πλέον παιχνίδια που φέρνουν τα κορίτσια σε επαφή με τον προγραμματισμό, την κατασκευή και τη μάθηση, υπάρχει κάτι “λίγο υπερβολικά ροζ” (“a little too pink”) σε όλα αυτά. “Τι εννοώ; Ότι η στρατηγική μάρκετινγκ για αυτά τα παιχνίδια δείχνει να υποθέτει ότι τα κορίτσια χρειάζονται παστέλ χρώματα και φωτάκια που αναβοσβήνουν για να δελεαστούν από τα μαθηματικά και την επιστήμη”, προσθέτει.

Οι “ροζ’ και ‘μπλε’ διάδρομοι έχουν αυξηθεί από το ’70 μέχρι σήμερα γιατί “πουλάνε”
Από πού ξεκινάει όμως και πώς τροφοδοτείται αυτή η τάση για “ροζ’ και “γαλάζιους” διαδρόμους στα παιχνιδάδικα;
“Αυτό που παρατηρούμε είναι μια αξιοσημείωτη άνοδος στη χρήση του φύλου ως παράγοντα σχεδιασμού στο μάρκετινγκ των παιχνιδιών, μετά τη δεκαετία του ’70-’80. Σκεφτείτε ότι μόνον το 2% του καταλόγου των καταστημάτων Sears το 1970 κατέτασσε τα παιχνίδια με βάση το φύλο” σημειώνει η Day και υποστηρίζει: ο λόγος για τον οποίο τα παιχνίδια διαχωρίζονται κατά αυτόν τον τρόπο είναι διότι οι κατασκευαστές κι έμποροι δεν θέλουν να παράγουν και να διακινούν “ανακυκλώσιμα” παιχνίδια. Τι σημαίνει αυτό;
Όταν κάνεις ξεχωριστό μάρκετινγκ των παιχνιδιών για αγόρια και κορίτσια, λέει η Day, γίνεται εξαιρετικά δύσκολο για ένα ζευγάρι να δώσει στο δεύτερο παιδί του τα παιχνίδια που χρησιμοποιούσε το πρώτο, αν τα δύο παιδιά είναι διαφορετικού φύλου. Κατά συνέπεια, ο διαχωρισμός του μάρκετινγκ των παιχνιδιών ανάλογα με το φύλο του παιδιού, στην πραγματικότητα τροφοδοτεί τις πωλήσεις…

Κι αν τα παιδιά διαλέγουν παιχνίδια ανάλογα με τη φύση τους;
Σύμφωνα με τον οργανισμό “Let toys be toys” παρότι ουδείς “εξαναγκάζει” τα παιδιά να διαλέξουν παιχνίδια ανάλογα με το φύλο τους, ο τρόπος με τον οποίο γίνεται το μάρκετινγκ δίνει στα πιτσιρίκια τις ενδείξεις σχετικά το τι υποτίθεται ότι θα πρέπει να τους αρέσει. Γιατί; Μα για να μη διαφέρουν.
Έτσι επιβάλλεται ένα “πολύ πραγματικό κοινωνικό στίγμα” στα παιδιά που παίζουν με “λάθος παιχνίδια”. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα εμφανές στην περίπτωση αγοριών που παίζουν με κούκλες, κουζίνες ή μινιατούρες παιδικών καροτσιών. Το να ακούσει ένα αγόρι που παίζει με τέτοια παιχνίδια ότι είναι κορίτσι ή “gay” είναι μια πολύ ισχυρή πιθανότητα. Όπως και το να αποκληθεί “αγοροκόριτσο” ένα κορίτσι που απολαμβάνει τα πιο αγορίστικα παιχνίδια. Κατά συνέπεια, τόσο τα παιδιά, όσο και οι γονείς τους, διαλέγουν συχνά τον εύκολο δρόμο τού να εναρμονιστούν με τα στερεότυπα, προκειμένου να αποφύγουν κοροϊδίες ή τραυματικές εμπειρίες.
Εσείς; Τι λέτε; Τελικά ωφελεί η παραγωγή επιστημονικών παιχνιδιών ειδικά για κορίτσια ή θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα;

Άρθρο με πληροφορίες από το venturebeat.com και την ιστοσελίδα “Let toys be toys”.

Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερα για τα επιστημονικά παιχνίδια για κορίτσια και την επιφύλαξη που προκαλούν σε ορισμένες πλευρές

Μάθετε ΕΔΩ περισσότερα για την πρωτοβουλία Let Toys Be Toys

Comments are closed