Πώς οι πόλεις ξεκίνησαν την παγκοσμιοποίηση 4000 χρόνια πριν

Πηγή εικόνας: Italian women spinning silk and heating silkworms on the fire – engraving by Stradanus (1523-1605). Illustration: De Agostini Picture Library/Getty Images

Η ιστορία δείχνει ότι οι πόλεις τείνουν να αγκαλιάζουν τις διεθνείς ευκαιρίες σε κύματα και κύκλους. Κι ότι έχουν την τάση να συμμετέχουν σε συλλογικά κινήματα ή δίκτυα, προκειμένου να αξιοποιήσουν νέες συνθήκες. Η δε απόσυρσή τους από έναν παγκόσμιο προσανατολισμό συχνά βιώνεται από κοινού με άλλα αστικά κέντρα, καθώς όταν οι συνθήκες αλλάζουν, συνήθως αυτό επηρεάζει πολλές πόλεις μαζί.

Οι πρώτες πόλεις του κόσμου με προσανατολισμό στην αγορά ιδρύθηκαν πάνω από 4000 χρόνια πριν και η πλούσια ιστορία τους μόλις τώρα έχει αρχίσει να γίνεται κατανοητή. Μια αστική επανάσταση συνέβαινε χιλιετίες πριν.

Πχ, οι περισσότεροι κάτοικοι αυτού που σήμερα αποκαλούμε νότιο Ιράκ ζούσαν τότε σε πόλεις και αυτή η διαδικασία αστικοποίησης είχε συνοδευτεί από την ανάπτυξη του εμπορίου σε νέα κλίμακα.

Ακόμη ανατολικότερα, οι πόλεις Mohenjo-daro και Harappa, που χωροθετούνταν στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται το Πακιστάν, ήταν από τα πρώτα αστικά κέντρα του κόσμου με διαφοροποιημένες οικονομίες και κοινωνίες. Βρίσκονταν στις εμπορικές διαδρομές που εξειδικεύονταν στο εμπόριο πολύτιμων λίθων κι αυτό το γεγονός διαμόρφωνε την ταυτότητά τους.

Οι πόλεις αυτές διαμόρφωναν το επίκεντρο ενός τεράστιο εμπορικού δικτύου, βασισμένου σε κοινές πολιτιστικές και γλωσσικές καταβολές και δημιούργησαν υποδομές για την εξυπηρέτηση του εμπορίου και την προσφορά ενός καλού επιπέδου διαβίωσης στους κατοίκους τους.

Με τη βαθιά ριζωμένη κουλτούρα τους και τον εξωστρεφή προσανατολισμό τους, επιδείκνυαν πολλά από τα χαρακτηριστικά που σήμερα θεωρούνται “σήματα κατατεθέντα” αυτού που λέμε “παγκόσμιες πόλεις”.

Ένα σημαντικό μάθημα που μπορούμε να πάρουμε από αυτά τα πρώτα κύματα αστικοποίησης και τις δραστηριότητες που ανέπτυσσαν  οι συγκεκριμένες πόλεις πολύ μακριά από τις εστίες τους, είναι ότι και τότε, όπως και σήμερα, τα κοστολογημένα περιουσιακά στοιχεία και η κατοχή πολυτελών ειδών λειτουργούσαν συχνά ώς παράγοντες διασύνδεσης και συνεργασίας.

Πχ, καθώς η Κίνα άρχισε να επεκτείνει τους ορίζοντές της, το εμπόριο αλόγων, μεταξιού, μπαμπού, ρυζιού και κρασιού ήταν ζωηρό και συχνά χρησιμοποιείτο στη διπλωματία ώς μέσο για την εγγύηση της ειρήνης μεταξύ πόλεων και αυτοκρατοριών. Το μετάξι έφτασε να χρησιμοποιείται ώς διεθνές νόμισμα.

Η πρώτη ευρωπαϊκή πόλη που ανέπτυξε δίκτυα παρόμοια με αυτά που σήμερα χαρακτηρίζουν τις παγκόσμιες πόλεις ήταν η Ρώμη…

Διαβάστε ΕΔΩ το εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του Guardian

Δείτε ΕΔΩ  σύντομο βίντεο (1.33’) για το πώς πόλεις ανά τον κόσμο γνώρισαν την ακμή και την παρακμή τους στη διάρκεια 6000 ετών ιστορίας

Comments are closed