Εικόνα από το BBC.Ακόμη και σε φανταστικά διαστημικά τοπία όπως αυτό, η αρχιτεκτονική πρέπει να είναι ¨πιστευτή¨. Και ποιος μπορεί να το πετύχει αυτό καλύτερα από έναν αρχιτέκτονα;
Θυμόσαστε την ταινία Inception του Κρίστοφερ Νόλαν; Ολόκληρες πόλεις στήνονταν σε μια στιγμή με τρόπο που αψηφούσε τους νόμους της φυσικής και της κοινής λογικής. Ολα αυτά στα όνειρα των πρωταγωνιστών βέβαια, αλλά πίσω από το Ιnception υπάρχει κάτι απόλυτα πραγματικό. Μια ταινία όπως αυτή θα ήταν πολύ δύσκολο να έχει γυριστεί ποτέ χωρίς τη συμβουλευτική, πρακτική ή επιστημονική συνδρομή κάποιου αρχιτέκτονα.
Δεν είναι τυχαίο που πλέον ολοένα περισσότεροι αρχιτέκτονες στρέφονται στο animation ήδη από τα φοιτητικά τους χρόνια, ανακαλύπτοντας άλλες προοπτικές καριέρας. Αυτό έγινε σαφές και κατά την επίσκεψη μιας ρεπόρτερ του BBC σε μια αποθήκη στο Βόρειο Λονδίνο, όπου γινόταν η ετήσια επίδειξη πτυχιακών εργασιών του Bartlett School of Architecture.
Εκεί, ανάμεσα σε μακέτες από χαρτόνι και μοντέλα κατασκευών τυπωμένα σε εκτυπωτή 3D, το animation διεκδίκησε έναν κραταιό ρόλο: σε μια οθόνη προβαλλόταν ταινία στην οποία η δημιουργός διηγείτο ¨οπτικά¨ τη διαδρομή μέσα σε έναν λαβύρινθο, συνοδευόμενη από ένα υποβλητικό voiceover.
Για ποιο λόγο μια μελλοντική αρχιτέκτονας να κάνει μια ταινία όπως αυτή; διερωτήθηκε η ρεπόρτερ του ΒBC για να δώσει μόνη της την απάντηση. Οι φοιτητές αρχιτεκτονικής, που έχουν δαπανήσει ακόμη και πενταψήφια χρηματικά ποσά για τις πολυετείς σπουδές τους, θέλουν να αξιοποιήσουν πολλαπλά τα όσα έμαθαν στο πανεπιστήμιο πάνω στο ψηφιακό animation. Ή τουλάχιστον αυτό προκύπτει από τη συζήτηση με την Αγγελική Βασιλείου, τη δημιουργό του φιλμ.
¨Πριν ξεκινήσω να δημιουργώ αυτή την ταινία, δεν είχα νιώσει ποτέ τόσο κοντά στον σχεδιασμό του χώρου, στο να συνειδητοποιήσω την αίσθηση που δημιουργεί αυτός¨ λέει η Αγγελική. Μοιάζει κουρασμένη καθώς η έκθεση πλησιάζει στο τέλος της. Το μυαλό της είναι προσηλωμένο στο τι θα κάνει μετά την αποφοίτηση.
“Υπάρχουν πολλές πιθανότητες για έναν αρχιτέκτονα να εργαστεί στον χώρο των ταινιών. Είναι συναρπαστικό. Εχουμε τα προσόντα. Πολλοί φοιτητές σκέφτονται αυτόν τον κλάδο” προσθέτει.
Εικόνα από το ΒΒC.Ετσι οπτικοποίησε το Χονγκ Κονγκ του μέλλοντος ένας από τους φοιτητές
To Unit 24 και η φυσική εξέλιξη του αρχιτέκτονα
Η Αγγελική σπουδάζει στη Unit 24 του The Bartlett. ¨Η συγκεκριμένη μονάδα¨, εξηγεί η καθηγήτρια Πηνελόπη Χαραλαμπίδου, ¨εξερευνά τη σχέση ανάμεσα στην αρχιτεκτονική και την παραγωγή ταινιών και δημιουργεί δεξιότητες ικανές να προσφέρουν πρόσβαση στον κόσμο των ταινιών. Από τότε που οι αρχιτέκτονες ξεκίνησαν να σχεδιάζουν ψηφιακά, ο συνδυασμός με τις ταινίες ήταν κάτι σαν φυσική εξέλιξη¨.
Από την άλλη, όλο αυτό είναι και πρακτικό. Τα αρχιτεκτονικά γραφεία ψάχνουν υπαλλήλους ικανούς να δημιουργήσουν μικρές ταινίες για τα πρότζεκτ τους, προκειμένου να εντυπωσιάσουν τους πιθανούς πελάτες.
Περισσότερο David Lynch παρά Norman Foster
Από πολλές απόψεις, το αποτέλεσμα της δουλειάς που γίνεται στο Unit 24 προσομοιάζει περισσότερο με εκείνο μιας σχολής κινηματογράφου, αποδίδοντας καρπούς που συνδέονται ευκολότερα με τον David Lynch από ό,τι με τον Σερ Norman Foster.
Η δημιουργία ταινιών ενθαρρύνει τη δημιουργική σκέψη και δημιουργεί δεξιότητες πάνω στο project management, λέει από την πλευρά του ο καθηγητής Simon Kennedy. Οι περισσότεροι φοιτητές καταφθάνουν στο Bartlett χωρίς γνώσεις για το animation, αλλά μέσα σε δύο χρόνια αυτό αλλάzει σημαντικά. Δουλεύουν με λογισμικό τύπου 3ds Max, Maya και After Effects, το ίδιο που χρησιμοποιείται στην κινηματογραφική βιομηχανία για τα οπτικά εφέ (VFX).
¨Οι αρχιτέκτονες τείνουν να έχουν ζωηρή φαντασία και ισχυρή οπτική ευαισθησία. Ολα αυτά προκύπτουν όμως από την ικανότητά τους για ανάλυση και επίλυση προβλημάτων. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι άμεσα εφαρμόσιμα, όταν καλούνται αρχικά να σχεδιάσουν και στη συνέχεια να εφαρμόσουν αποδοτικά τα πρώτα τους ψηφιακά animations” εξηγεί ο Kennedy.
Εικόνα από το σάιτ του BBC. Λίγο μετά την αποφοίτησή τους, μια ομάδα φοιτητών της Unit 24 ανέλαβε την πρώτη της δουλειά στον κλάδο του animation, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Κυπέλλου ποδοσφαίρου του Quatar 2022
Από τα έδρανα της σχολής αρχιτεκτονικής στον στίβο των επιχειρήσεων
Οι απόφοιτοι του Τμήματος κάνουν γρήγορα πράξη τα όσα έμαθαν. Μια ομάδα φοιτητών, που αποφοίτησαν το 2011, ίδρυσαν την εταιρεία Factory Fifteen, η οποία δραστηριοποιείται ακριβώς στον χώρο του animation και μεταξύ άλλων έχει ήδη αναλάβει και παράγει μια ταινία οπτικοποίησης του γηπέδου ποδοσφαίρου Al Rayyan στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Κυπέλλου Qatar 2022. Υπάρχει επίσης η ScanLab, που εξειδικεύεται στην αναπαράσταση-αναδημιουργία εντυπωσιακών τρισδιάστατων τοπίων. Το portfolio τους περιλαμβάνει την αναπαράσταση της D-Day (απόβαση στη Νορμανδία) για το PBS στις ΗΠΑ και της κλασικής Ρώμης για το BBC.
Χρηστική αρχιτεκτονική, δημιουργικός κινηματογράφος
Είναι όμως τόσο εύκολο να χτίσεις μια καριέρα στον κινηματογράφο, ξεκινώντας από αρχιτεκτονική αφετηρία; Υπάρχει τουλάχιστον ένας άνθρωπος που όχι απλά το πιστεύει αλλά το έχει κάνει και πράξη. Ο Ben West είναι διευθυντής δημιουργικού της Framestore στο Λος Αντζελες. Η Framestore είναι μια εταιρία οπτικών εφέ με έδρα το Λονδίνο, η οποία απασχολεί πάνω από 1000 εργαζομένους και βρίσκεται πίσω από Οσκαρ όπως αυτό που απονεμήθηκε στην ταιία ¨Gravity¨.
Εικόνα από το BBC. To πάθος του αρχιτέκτονα Ben West για τον κινηματογράφο ¨γέννησε¨ τη βραβευμένη ταινία Fugu & Tako (από όπου η εικόνα(, που τού άνοιξε πολλές πόρτες
Εχοντας αποφοιτήσει από τη σχολή αρχιτεκτονικής του Σίνδεϊ προς το τέλος της δεκαετίας του ΄90, ο West συνδύασε την τυπική δουλειά του αρχιτέκτονα με το πραγματικό του πάθος: τις ταινίες και το animation. Το πάθος αυτό ¨γέννησε¨ το βραβευμένο φιλμ μικρού μήκους Fugu & Tako¨.
“Η αλήθεια είναι ότι, με εξαιρεση κάποια εξαιρετικά ταλαντούχα άτομα, η αρχιτεκτονική έχει γίνει πολύ χρηστική ως προς το πού εστιάζει” σημειώνει ο West κι εξηγεί ότι ο ίδιος φιλοδοξούσε να εργαστεί σε πιο δημιουργικά αντικείμενα και θεώρησε ότι τα ταλέντα του ταίριαζαν πιο πολύ στη δημιουργία ταινιών, οπότε δεν μετανιώνει για αυτή τη στροφή.
Κατά τον ίδιο, το να θέσει υπό τον έλεγχό του το λογισμικό ήταν το εύκολο μέρος της δουλειάς για την έναν αρχιτέκτονα. ¨Η καλή αρχιτεκτονική πασχίζει να συνδεθεί με την κατάσταση του ανθρώπου και να πει μια ιστορία και το ίδιο κάνουν και οι καλοί κινηματογραφιστές, Το μάντρα της αρχιτεκτονικής σχολής ήταν ανέκαθεν ότι ¨η μορφή ακολουθεί τη λειτουργία΄ -πλέον είναι περισσότερο ότι η εικόνα πρέπει να υπηρετεί μια ιστορία¨ υποστηρίζει.
Οι γέφυρες του software και οι επιταγές της ύφεσης
Γιατί λοιπόν ολοένα περισσότεροι αρχιτέκτονες μετακινούνται στον χώρο των κινηματογραφικών παραγωγών;
¨Αναμφίβολα αυτό συμβαίνει γιατί τα δύο επαγγέλματα χρησιμοποιούν παρόμοια προϊόντα λογισμικού¨ λέει ο Adrian Dobson, εκτελεστικός διευθυντής στο Βασιλικό Ινστιτούτο Βρετανών Αρχιτετόνων (Royal Institute of British Architects-RIBA) και συνεχίζει: ¨στη διάρκεια της πρόσφατης ύφεσης στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι θέσεις εργασίας στο αντικείμενο του αρχιτέκτονα συνολικά μειώθηκαν περισσότερο από το ένα τρίτο και ήταν δύσκολη εποχή για τους νέους αρχιτέκτονες που έχτιζαν τότε την καριέρα τους, οπότε η ευελιξία στο πώς εφήρμοζαν τις δεξιότητές τους ήταν πολύ βασική¨.
Ο κινηματογράφος θέλει ανθρώπους που γνωρίζουν ιστορία…
Από τη σκοπιά του εργοδότη, η Amy Smith, επικεφαλής προσλήψεων στη Framestore, εξηγεί ποιοι θεωρεί ένα ακόμη βασικό προσόν των αρχιτεκτόνων, εξαιρετικά χρήσιμο στη βιομηχανία του θεάματος. ¨Φέρνουν μαζί τους τη γνώση για την ιστορία της αρχιτεκτονικής και το πώς συγκεκριμένα χαρακτηριστικά [των κτηρίων] αντανακλούν την ιστορική εποχή ή τον πολιτισμό. Αυτό κάνει πιο πιστευτά τα περιβάλλοντα που δημιουργούνται σε έναν υπολογιστή”.
Δρόμος μετ΄ επιστροφής
Δεν θεωρούν όμως όλοι τον δρόμο στρωμένο με ροδοπέταλα. Ο Han Han Xue, που πρόσφατα προσελήφθη στα γραφεία της Framestore στο Μόντρεαλ, πήρε το πτυχίο της αρχιτεκτονικής το 2014 από το πανεπιστήμιο McGill και στη συνέχεια διδάχτηκε on-line τις τεχνικές του animation. Οπως παραδέχεται, οι απαιτούμενες δεξιότητες είναι πολύ μα πολύ υψηλότερες από αυτές που ένας πολύ ικανός αρχιτέκτονας είναι ικανός να προσφέρει¨. Δεν αποκλείει μάλιστα να επιστρέψει στη δουλειά του αρχιτέκτονα και να χρησιμοποιήσει όσα έμαθε για το animation ώστε να σχεδιάζει εκπληκτικά κτήρια.
Θέλει δουλειά, αυτό είναι σίγουρο. Φαίνεται όμως ότι η ψηφιακή εποχή βοήθησε να χτιστεί ένας δρόμος διπλής κατεύθυνσης ανάμεσα στην αρχιτεκτονική και τον κινηματογράφο. Τι λέτε;
Το άρθρο βασίστηκε σε ρεπορτάζ του BBC, για το οποίο περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ (στην αγγλική γλώσσα)