Οι χρηματοδοτικές δυνατότητες από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το νέο ΕΣΠΑ που ανέρχονται σε 80 δις ευρώ παρουσιάστηκαν από τον Αναπληρωτή Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Νίκο Παπαθανάση, στο πλαίσιο του συνεδρίου «Green Deal Greece 2023», με θέμα: «Η Ανθεκτικότητα υποδομών και περιοχών, σήμερα και αύριο: προκλήσεις, απειλές και ευκαιρίες, για τον πράσινο μετασχηματισμό». Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, σε συνεργασία με το economix.gr, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Στη θεματική συζήτηση «Φυσικό Περιβάλλον και Επενδύσεις» που συντόνισε ο δημοσιογράφος κ. Θοδωρής Καραουλάνης επισημάνθηκε από τους ομιλητές ότι η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων αποτελεί μεγάλο στοίχημα για την Πολιτεία και ταυτοχρόνως τον δημόσιο τομέα που όπως ειπώθηκε σε πολλές περιπτώσεις δοκιμάζεται στα όρια του αλλά και για τον ιδιωτικό τομέα που καλείται να ανταποκριθεί καθώς υπάρχουν χρηματοδοτήσεις και έργα, που πρέπει να υλοποιηθούν με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Ο κ. Ορέστης Καβαλάκης, διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης ανέφερε ως υποδειγματική τη συνεργασία του ΤΕΕ με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την αξιοποίηση των πόρων και την υλοποίηση των έργων. Από την πλευρά του ο κ. Δημήτρης Σκάλκος, Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ είπε ότι 5,5 δις ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ θα δοθούν για την «Πράσινη Ελλάδα». Ο κ. Παναγιώτης Σταμπουλίδης εντεταλμένος σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη χαμηλή συμμετοχή υποψηφίων αναδόχων στους διαγωνισμούς κατασκευαστικών έργων νοσοκομείων και λιμένων, που προκηρύσσει το ΤΑΙΠΕΔ ενώ πρότεινε να αυξηθεί σε υψηλά επίπεδο το παράβολο και να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό του φαινόμενου των πολλών και αδικαιολόγητων εντάσεων σε διαγωνισμούς. Κατά τη συζήτηση αναδείχθηκε επίσης από τις τοποθετήσεις ομιλητών ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν πρέπει να είναι προσχηματική με συνέπεια να εμποδίζονται αναιτιολόγητα τα έργα και οι επενδύσεις. Σχετικά ο κ. Πέτρος Βαρελίδης Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του ΥΠΕΝ είπε ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί το καθεστώς οριοθετήσεων των περιοχών του δικτύου Natura.
5,5 δις ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ θα δοθούν για την «Πράσινη Ελλάδα»
«Η κλιματική κρίση έρχεται με πολλές μορφές», δήλωσε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Νίκος Παπαθανάσης. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «τις επιπτώσεις της ναι μεν τις βιώνουμε σήμερα, αλλά πρέπει να δούμε σχεδιαστικά και το αύριο». Όπως είπε ο Αν. Υπουργός, «από τα 80 δισεκατομμύρια, που έχουμε να διαχειριστούμε, το ζητούμενο είναι πόσα χρήματα επιστρέφουν στην κοινωνία και το περιβάλλον». Αναφερόμενος στα ευρωπαϊκά προς αξιοποίηση προγράμματα έκανε λόγο για σημαντικές επενδύσεις μέσω του ΤΑΑ και του νέου ΕΣΠΑ. Όπως ανέλυσε, και στο ταμειακό σκέλος και στο σκέλος των έργων υπάρχει ένα σημαντικό μέρος, που πηγαίνει στο περιβάλλον. Αναφέρθηκε στα 600 εκατομμύρια που πρόκειται να διατεθούν για την αποκατάσταση των ζημιών στη Θεσσαλία και 86 εκατομμύρια στον Έβρο καθώς και 180 εκατομμύρια για το σιδηροδρομικό δίκτυο. «Πρέπει να συνεχίσουμε να διεκδικούμε από την Ευρώπη αλλά παράλληλα να τρέξουμε τα έργα, προκειμένου να πετύχουμε τους στόχους και να έχουμε την απορρόφηση, προστατεύοντας το περιβάλλον, στηρίζοντας την οικονομία, να σταθούμε στο πλευρό των συμπολιτών μας, αλλά και δίπλα στις επιχειρήσεις που θέλουν να σταθούν σε ένα απαιτητικό περιβάλλον», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αν. Υπουργός.
«Πιστεύουμε στην παραγωγική διάσταση των πράσινων επενδύσεων», τόνισε ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ κ. Δημήτρης Σκάλκος και αναφέρθηκε αναλυτικά στους πόρους του νέου ΕΣΠΑ που θα διατεθούν για την πράσινη μετάβαση. Όπως τόνισε, το μεγαλύτερο μέρος του νέου ΕΣΠΑ, πάνω από 27% των πόρων, θα χρηματοδοτήσει πράσινες επενδύσεις. Συγκεκριμένα, όπως είπε, από τα 26,2 δις ευρώ του νέου ΕΣΠΑ, τα περίπου 5,5 δις θα δοθούν για την «πράσινη Ελλάδα», εκ των οποίων 1,5 δις θα διατεθεί στους στόχους για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας και 1,63 δις για τη δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση και την απεξάρτηση από το λιγνίτη σε Δ. Μακεδονία και Μεγαλόπολη. Τις επόμενες μέρες θα οριστικοποιηθεί η τροποποίηση του ΕΣΕΚ με πολύ φιλόδοξους στόχους και εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, είπε ο Γενικός Γραμματέας, που ενημέρωσε ότι πλέον το υπουργείο στη διαδικασία έγκρισης των έργων θα ακολουθήσει οριζόντια δύο αρχές : την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης και την αρχή climate proofing για τη διασφάλιση της αυθεντικότητας και της κλιματικής ουδετερότητας των έργων. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο πάνελ, ερωτώμενος σχετικά, ο κ. Σκάλκος αναφέρθηκε ειδικά στην πορεία του Επιχειρησιακού Προγράμματος Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον, Αειφόρος Ανάπτυξη (ΥΜΕΠΕΡΑΑ), τονίζοντας την απογοητευτική κατάσταση που παρέλαβε η κυβέρνηση της ΝΔ το 2019. Από το 50% συμβάσεων και 24% δαπανών ευελπιστεί, σημείωσε, ότι «θα καταφέρουμε κάτι πάρα πολύ δύσκολο, να έχουμε» 129% συμβασιοποίηση (και μεταφορά στο επόμενο ΕΣΠΑ όσων έργων δεν ολοκληρωθούν) αλλά και 100% δαπάνες ως το τέλος του έτους.
Ποσοτικοποίηση οφέλους – ζημίας
Στο νέο κανονιστικό πλαίσιο που ετοιμάζει το Υπουργείο, με το οποίο θα ποσοτικοποιείται καλύτερα το όφελος ή η ζημιά στο περιβάλλον των έργων αναφέρθηκε ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων κ. Πέτρος Βαρελίδης. Στόχος του νέου πλαισίου είναι να διασαφηνίζεται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των έργων, ώστε να περάσει και στο επίπεδο της κοινωνίας η χρησιμότητά τους και να περιοριστούν οι αντιδράσεις σε έργα όπως τα αιολικά πάρκα. «Το ζητούμενο είναι η σωστή ισορροπία μεταξύ της αναγκαίας προστασίας της φύσης και των δυνατοτήτων ανάπτυξης», τόνισε ο Π. Βαρελίδης, που αποκάλυψε επίσης ότι ο παράγοντας της ανθεκτικότητας θα αποτελεί βασικό ζητούμενο στην κατασκευή κρίσιμων υποδομών, εξέλιξη που επιταχύνθηκε μετά τις καταστροφές στη Θεσσαλία. Η διάσταση της ανθεκτικότητας θα ενταχθεί στην επικαιροποίηση των περιβαλλοντικών όρων που θα περιλαμβάνεται σε ΚΥΑ για τις προδιαγραφές των ΑΕΠΟ και ΜΠΕ που ετοιμάζεται, όπως είπε. Τέλος, πρότεινε τον εξορθολογισμό των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων αλλά και στην διόρθωση των πρόδηλων σφαλμάτων και την επικαιροποίηση των δεδομένων στις περιοχές Natura.
Στον πυλώνα της πράσινης μετάβασης εντάχθηκαν 103 έργα
Τα τρία βασικά χαρακτηριστικά του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, παρουσίασε ο κ. Ορέστης Καβαλάκης, Διοικητής ΕΥΣ Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ανέφερε ότι η κατανομή των πόρων γίνεται σε επίπεδο χώρας και όχι περιφέρειας. Το Ταμείο προβλέπει χρηματοδότηση όχι μόνο για έργα αλλά και για μεταρρυθμίσεις, καθώς είναι ένα εργαλείο που βασίζεται στην επίτευξη οροσήμων και στόχων. «Πρόκειται για σχέδιο με πολύ σφιχτές προθεσμίες και στόχους» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Καβαλάκης, και έκανε λόγο στο παράδειγμα της συνεργασίας με το ΤΕΕ, με το οποίο πραγματοποιούνται εβδομαδιαίες συσκέψεις για την εξέταση της πορείας υλοποίησης των έργων, όπως είπε. «Το παράδειγμα του ΤΕΕ θα συμβάλει ώστε να γίνει μία επανάσταση στον τρόπο λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης», ανέφερε. Στον πυλώνα της πράσινης μετάβασης έχουν ενταχθεί συνολικά 103 έργα με συνολικό προϋπολογισμό 7 δις, αριθμός που αντιστοιχεί στο 35% του συνολικού προϋπολογισμού των ενταγμένων έργων, ενώ στο δανειακό σκέλος του Ταμείου το 38% είναι αφιερωμένο στον πράσινο πυλώνα. Οι χρηματοδοτήσεις αυτές αφορούν όχι μόνο σε μεγάλες αλλά και σε ΜμΕ επιχειρήσεις. «Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναγκάζονται να κάνουν επενδύσεις με πράσινα και ψηφιακά χαρακτηριστικά κάτι που δεν γινόταν μέχρι τώρα » τόνισε ο Διοικητής ΕΥΣ Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Από την πλευρά του ο κ. Παναγιώτης Σταμπουλίδης από τη Μονάδα Έργων του ΤΑΙΠΕΔ, αναφέρθηκε στην τεράστια εθνική προσπάθεια που κάνει η χώρα για την απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας, αλλά και στα έργα που ωριμάζουν τα οποία φτάνουν σε ύψος τα 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Κάνοντας μία αναλυτική αναφορά στα τεχνικά και περιβαλλοντικά έργα που βρίσκονται υπό υλοποίηση, ο κ. Σταμπουλίδης επεσήμανε τα έργα αναβάθμισης των νοσοκομείων αλλά και των λιμένων στην Ελλάδα, έργα που μας φέρνουν πολύ βαθιά στο τεχνικό αντικείμενο, όπως είπε και τόνισε ότι «το ΤΑΙΠΕΔ, πλέον αποτελεί έναν φορέα που δημιουργεί θέσεις εργασίας και υπεραξίας, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που προκύπτουν». Τόνισε δε, ότι πρέπει να μειωθούν οι βαθμίδες ενστάσεων και να αυξηθεί το κόστος του παραβόλου για τις ενστάσεις προκειμένου να εμπεδωθεί η ασφάλεια και η σοβαρότητα των διαγωνισμών.
«Αδιαμφισβήτητος ο ρόλος των υποδομών στην βιώσιμη ανάπτυξη»
Στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης στην πραγματική οικονομία αναφέρθηκε ο κ. Κωνσταντίνος Μακέδος, Πρόεδρος ΤΜΕΔΕ, και Αντιπρόεδρος ΔΣ Παγκρήτιας Τράπεζας, επισημαίνοντας ότι «δουλειά μας ως Ταμείο είναι να προετοιμάσουμε τον Τεχνικό Κόσμο, αλλά και τις νεοφυείς επιχειρήσεις», προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις. Ο πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ αναφέρθηκε στις νέες προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ελληνικές τράπεζες, οι κατασκευαστικές εταιρείες αλλά εν γένει και ο τεχνικός κόσμος της χώρας, εξαιτίας των συνεπειών που επιφέρει η κλιματική κρίση. Τόνισε την ανάγκη να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές στο τραπεζικό σύστημα και τον κατασκευαστικό κλάδο οι οποίοι οφείλουν να ενσωματώσουν τα ESG κριτήρια. «Πλέον η πράσινη κατεύθυνση, η εφαρμογή των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και αρχών ορθής εταιρικής διακυβέρνησης, θα αποτελούν προϋπόθεση και βασικό κριτήριο επιλεξιμότητας για την έγκριση δανείου, νέων γραμμών χρηματοδότησης ή/και συμμετοχής σε επενδυτικά προγράμματα», τόνισε ο κ. Μακέδος. Ο ίδιος δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ο ρόλος των υποδομών στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, είναι αδιαμφισβήτητος ειδικά τώρα που η επενδυτική βαθμίδα, η σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, η πτώση της ανεργίας και η ωρίμανση των ευρωπαϊκών πόρων του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προσδίδουν νέα δυναμική. Ειδικά τώρα, αποτελεί εθνικό καθήκον και η δική μας «προσαρμογή» στις νέες πράσινες και βιώσιμες απαιτήσεις, ώστε να ανταποκριθούμε και να ανταπεξέλθουμε αποτελεσματικά και κυρίως έγκαιρα, στο νέο ανεκτέλεστο όγκο έργων και μελετών που δημιουργείται. Μπορούν να γίνουν πολλά, αν καταφέρουμε να συντονιστούμε με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς, αναπτύσσοντας παράλληλα εξειδικευμένες λύσεις και προϊόντα, προσαρμοσμένα στον πιστοδοτικό και τον εγγυοδοτικό τομέα, καθώς οι ανάγκες χρηματοδότησης των τεχνικών εταιριών θα πολλαπλασιαστούν εκθετικά». Ο κ. Μακέδος μίλησε ακόμη για την καινοτόμο για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα σύμπραξη δημόσιου (Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα) και ιδιωτικού (ΤΜΕΔΕ) φορέα εγγυοδοσίας, που έχει αποσπάσει το διεθνές βραβείο ως «βέλτιστη πρακτική» στην πρόσφατη ετήσια συνάντηση του AECM, του «European Association of Guarantee Institutions» (AECM), του πανευρωπαϊκού οργανισμού εγγυοδοτικών φορέων, παρουσία αντιπροσωπειών από όλη την Ευρώπη που πραγματοποιήθηκε στην Βιέννη. Ανακοίνωσε επίσης την επέκταση του προγράμματος του «Ταμείου Εγγυοδοσίας ΕΑΤ-ΤΜΕΔΕ» κατά έναν ακόμη χρόνο, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2024. Σύμφωνα με τον κ. Μακέδο, το ποσό της αδειοδότησης θα αυξηθεί από τις 200.000 στις 400.000 ευρώ ενώ θα ισχύουν οι ίδιοι ευέλικτοι και ελκυστικοί όροι. Τέλος, αναφέρθηκε σε μια σειρά πρωτοβουλιών που έχει λάβει τον τελευταίο καιρό το ΤΜΕΔΕ, όπως την ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions για την παροχή μικροπιστώσεων ενίσχυσης κεφαλαίου κίνησης και επενδυτικού σκοπού, έως 25.000 ευρώ, την χορήγηση ιδιωτικών εγγυήσεων των δανειοληπτών, την στήριξη της Attica Bank για τη δημιουργία του 5 ου τραπεζικού πόλου, την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας με την ΕΤΑΔ και το ΤΕΕ για την βέλτιστη αξιοποίηση των ακινήτων του δημοσίου.
Η κ. Μαρία Παπαδοπούλου, Πρόεδρος ΟΦΥΠΕΚΑ, Καθηγήτρια ΕΜΠ, ανέλυσε το ρόλο του Οργανισμού σε σχέση με τα έργα και τις δραστηριότητές του και επεσήμανε τον κρίσιμο ρόλο του ως προς την γνωμοδότηση και τις καλές πρακτικές τις οποίες προωθεί. Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στην τυποποίηση διαδικασιών και την ενιαία εφαρμογή κανόνων από το προσωπικό του φορέα σε όλη τη χώρα, κατά τη διαδικασία των γνωμοδοτήσεων. «Βοηθάμε να δώσουμε τις κατευθύνσεις για χιλιάδες έργα, και το Υπουργείο προχωράει με την περιβαλλοντική αδειοδότηση», σημείωσε. Πρέπει να υπάρχει λογοδοσία, έλεγχος, αλλά και ανάπτυξη, επεσήμανε. Στόχος του Οργανισμού δεν είναι να σταματήσουμε τα έργα, αλλά να γίνουν τα πράγματα με τον σωστό τρόπο, ανέφερε χαρακτηριστικά. «Ξέρουμε να κάνουμε τα πράγματα σωστά. Ας τα κάνουμε ακόμα καλύτερα, προκειμένου να διασφαλίσουμε το μέλλον για τις επόμενες γενιές», δήλωσε.
Αρχίζει ο προσεισμικός έλεγχος δημοσίων κτιρίων
Την έναρξη εγγραφών μηχανικών στην πλατφόρμα ελεγκτών και της λειτουργίας του νέου ηλεκτρονικού συστήματος το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα, δίνοντας το μήνυμα ότι αρχίζει ο προσεισμικός έλεγχος δημοσίων κτιρίων, έργο με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης που έχει αναλάβει να υλοποιήσει το ΤΕΕ σε συνεργασία με τον ΟΑΣΠ και τα συναρμόδια Υπουργεία ανακοίνωσε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γιώργος Στασινός. Κατά την τοποθέτησή του, τόνισε τη σημασία της Ανθεκτικότητας στις κατασκευές και στο σχεδιασμό υπογραμμίζοντας «την ανάγκη όχι μόνο να αντιμετωπίζουμε γρήγορα τις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών αλλά να προλαμβάνουμε και να προετοιμαζόμαστε σωστά και συνολικά». Ο Υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας υπογράμμισε ότι: «Σε ό,τι σχεδιάζουμε πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης». O Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΣΥΡΙΖΑ κ. Σωκράτης Φάμελλος τόνισε ότι: «Η πολιτική για το κλίμα πρέπει να επιστρέψει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας» ασκώντας παράλληλα έντονη κριτική στην κυβέρνηση ότι «εξαγγέλλει αλλά δεν υλοποιεί».
«Η επένδυση στην Ανθεκτικότητα, στην πρόληψη και όχι μόνο στην επούλωση των πληγών των φυσικών καταστροφών, είναι επένδυση ωφέλιμη για όλους», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Στασινός.
Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ μιλώντας για τον προσεισμικό έλεγχο κτιρίων σημείωσε ότι: «Πρέπει να δώσουμε έμφαση στον προσεισμικό έλεγχο, αρχικά, στα δημόσια κτίρια και ακολούθως και στα ιδιωτικά. Καλλιεργώντας μια κουλτούρα προσεισμικού ελέγχου στη χώρα. Και φυσικά όπου υπάρχουν σοβαρά ευρήματα να ακολουθεί και εκτεταμένος έλεγχος και αποκατάσταση. Με κίνητρα και πόρους. Διότι η πρόληψη σώζει και ζωές και περιουσίες και εξοικονομεί σε βάθος χρόνου χρήμα. Το ΤΕΕ πάντα διεκδικούσε να υπάρξει συνολικός σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων προσεισμικού ελέγχου. Η παρούσα κυβέρνηση πείστηκε από το ΤΕΕ και δημιούργησε ένα τέτοιο πρόγραμμα. Και το ΤΕΕ στάθηκε δίπλα, αρωγός στην Πολιτεία, όχι μόνο με το έμψυχο δυναμικό των μηχανικών που σύντομα ξεκινούν να εγγράφονται σε ειδικό μητρώο ελεγκτών αλλά και με την υλοποίηση σχετικού ηλεκτρονικού συστήματος, που θα διαλειτουργεί με άλλα συστήματα και με τον ΟΑΣΠ. Είναι μια νέα υπηρεσία μηχανικών προς την κοινωνία, μια νέα εργασία για τους μηχανικούς με την επιστήμη τους και τις γνώσεις τους να έχουν κεντρικό ρόλο». Ειδικότερα, ο κ. Στασινός επεσήμανε την ανάγκη εμπέδωσης μίας αντισεισμικής, αντιπλημμυρικής και αντιπυρικής κουλτούρας στη χώρα, με σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων, προκειμένου να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη. Επεσήμανε δε, το εξής: «πριν σχεδιάσουμε νέα έργα, που χρειάζονται, ας κάνουμε τα υπάρχοντα να δουλεύουν σωστά. Με ξεκάθαρες αρμοδιότητες και σύστημα παρακολούθησης». Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΤΕΕ: «Πρέπει να αντιμετωπίζουμε αυτές τις προκλήσεις με συνολικό σχεδιασμό και έργα ουσίας. Για να συμβεί αυτό πρέπει να λύσουμε δύο βασικά ζητήματα: Αφενός ο δημόσιος τομέας να σχεδιάζει, να επιβλέπει και να πληρώνει εγκαίρως. Και αφετέρου ο ιδιωτικός τομέας να υλοποιεί με ταχύτητα και ποιότητα». Πρόσθεσε, ότι «μπορούμε να βαδίσουμε αυτήν την πορεία των επόμενων ετών με έναν κοινό προορισμό: Να ολοκληρωθούν τα έργα που έχουν ξεκινήσει ή σχεδιάζονται, να εξυπηρετηθούν οι στόχοι προσέλκυσης επενδύσεων, να καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία, να μειωθεί η ταλαιπωρία και οι αδικίες στη δικαιοσύνη και τη φορολογία». Τόνισε την ανάγκη δίκαιων αμοιβών, εκπαίδευσης και κατάρτισης του προσωπικού για την προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και για την προώθηση ανάλογων δράσεων και πολιτικών. «Σας καλώ λοιπόν, τουλάχιστον για τα επόμενα λίγα χρόνια, να αφήσουμε πίσω νοοτροπίες και πρακτικές του παρελθόντος και να συνεργαστούμε», δήλωσε κλείνοντας την τοποθέτησή του ο Πρόεδρος του ΤΕΕ.
«Το «Εξοικονομώ» βοήθησε σημαντικά το κλάδο των κατασκευών»
Ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Κώστας Σκρέκας αναφέρθηκε στην ανάγκη προσαρμογής του τουριστικού κλάδου στην εξίσωση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και επεσήμανε ζητήματα σίτισης, ψύξης, θέρμανσης, στέγασης, υποδομών, ενέργειας, δικτύων. «Πρέπει να δημιουργήσουμε όλες τις προϋποθέσεις για να έχουμε βιώσιμο τουρισμό, ενώ το ίδιο πρέπει να κάνουμε σε όλους τους άλλους τομείς», είπε. Ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε στην επιτάχυνση του πράσινου μετασχηματισμού, με σημαντική μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος και την ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ, η οποία έφτασε στον επταπλασιασμό τους τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Η Ελλάδα έφτασε στο 50% της ενέργειας που καταναλώνει να προέρχεται από ΑΠΕ και να έχει την καλύτερη αναλογία μεγάλων με μικρά φωτοβολταϊκά, ανέφερε χαρακτηριστικά. Μιλώντας για την εξοικονόμηση ενέργειας, ο Υπουργός Ανάπτυξης ανέφερε ότι στην Ελλάδα πρωτοπορούμε και καταφέραμε τη μείωση φυσικού αερίου στη χώρα μας, και αντίστοιχα την κατανάλωση ενέργειας όπως είπε, και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η Ελλάδα θα πάει ακόμα πιο μπροστά τα προσεχή χρόνια. Τέλος, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, με το “Εξοικονομώ 21”, το οποίο λειτουργεί το ΤΕΕ, «καταφέραμε με λιγότερα χρήματα να αναβαθμίσουμε πολλά περισσότερα νοικοκυριά, βελτιώσαμε τις ηλεκτρονικές διαδικασίες, κινήθηκε πολύ πιο γρήγορα, βοηθώντας σημαντικά τον κλάδο των κατασκευών».
«Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις η κλιματική μετάβαση»
Την ανάγκη να επιστρέψει η πολιτική για το κλίμα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, επισήμανε ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΣΥΡΙΖΑ κ. Σωκράτης Φάμελλος, ασκώντας έντονη κριτική στην κυβέρνηση ότι «εξαγγέλλει αλλά δεν υλοποιεί». Ο κ. Φάμελλος υπογράμμισε τη σημασία της ανθεκτικότητας αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «η ανθεκτικότητα είναι αυτή που θα λύσει τα ζητήματα μιας και ο μετριασμός δεν πάει καλά». Σημείωσε πως «η ανθρωπότητα οδηγείται με ταχύτερους ρυθμούς στην κλιματική κατάρρευση» και τόνισε ότι «η επιστήμη οφείλει να είναι το σημείο αναφοράς επειδή οι πολιτείες αργούν και οι οικονομίες καθυστερούν». Ζήτησε αλλαγή στην ανάγνωση καθώς όπως υποστήριξε «δεν μπορούμε με τα εργαλεία του προβλήματος να λύσουμε το πρόβλημα». Στη συνέχεια, ο κ. Φάμελλος αναφέρθηκε στον νόμο 4414/2016 για την ενεργειακή πολιτική που, όπως είπε «ήταν νόμος εθνικής στρατηγικής ο οποίος δεν αναθεωρήθηκε και δεύτερον και σημαντικότερο δεν εφαρμόζεται. Η κυβέρνηση έχει ένα εργαλείο στρατηγικής για την ανθεκτικότητα που δεν εφαρμόζει». Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «εξαγγέλλει αλλά δεν υλοποιεί», ενώ αναφερόμενος στις καταστροφές στη Θεσσαλία επισήμανε ότι «μετά τις καταστροφές εισάγει ξανά τη συζήτηση εκτροπής του Αχελώου, κάτι που η ΕΕ και το ΣτΕ έχουν απορρίψει ήδη 7-8 φορές». Ακολούθως ο κ. Φάμελλος πρότεινε να επιστρέψει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας η πολιτική για το κλίμα λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η κυβέρνηση πήρε τον τίτλο για την κλιματική κρίση και τον μετέφερε στο Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, σε ένα υπουργείο που δεν έχει καν οργανόγραμμα». «Δεν γίνεται να έχουμε έργα προσαρμογής στην κλιματική κρίση που έχει σχεδιάσει ένα υπουργείο και πρέπει να το υλοποιήσει ένα άλλο υπουργείο» τόνισε. Κλείνοντας, ανέφερε ότι «η κλιματική μετάβαση αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Μπαίνουμε σε εποχή με μεγάλες αβεβαιότητες, όπου και ο ρόλος του μηχανικό είναι πιο δύσκολος. Το κρίσιμο είναι αν θα μείνει η κοινωνία ενωμένη».
Με όρους ανθεκτικότητας και βιωσιμότητας ο πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός
Ο νέος πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός, όσο και τα παλαιά ΓΠΣ και ΣΧΟΑΠ που επικαιροποιούνται, εμπλουτίζονται με σχεδιασμό Ανθεκτικότητας και αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης ανακοίνωσε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκος Ταγαράς. Επεσήμανε παράλληλα ότι βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη τα 226 Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ) και 18 Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ) που υλοποιεί το ΥΠΕΝ σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.
Τις ενέργειες της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την ενθάρρυνση της χρήσης πράσινων τεχνολογιών με στόχο τη μείωση των ρύπων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, ιδίως στις αστικές περιοχές επεσήμανε η Υφυπουργός Μεταφορών κ. Χριστίνα Αλεξοπούλου. Ανέφερε πως ο σχεδιασμός του Υπουργείου ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών, ο οποίος θα ενθαρρύνει τη μετάβαση σε πιο βιώσιμες και αποδοτικές μορφές μεταφορών. Η κ. Αλεξοπούλου τόνισε πως οι δράσεις που υλοποιούνται περιλαμβάνουν την ενίσχυση των δημόσιων μέσων μεταφοράς, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης και την αύξηση των υποδομών φόρτισης αλλά και τη σημασία της δημιουργίας ευνοϊκού νομικού πλαισίου για την ενθάρρυνση της ανάπτυξης των πράσινων τεχνολογιών και την ανάγκη εκπαίδευσης για την ομαλή υιοθέτησή τους. Τέλος, επιβεβαίωσε τη δέσμευση της κυβέρνησης στην προώθηση της ενεργειακής αυτονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης, ενισχύοντας έτσι το μήνυμα της ανάγκης αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Κατά την τοποθέτησή της ανακοίνωσε ενίσχυση των προγραμμάτων ηλεκτροκίνησης, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι: «Η καύση ορυκτού άνθρακα επιβαρύνει πολύ την ατμόσφαιρα και τη ζωή μας, η οποία έχει στηθεί πάνω σ’ αυτό το μοντέλο. Αυτό πρέπει ν’ αλλάξει. Ελάτε να δούμε ένα πολύβουο σημείο της πόλης, όπως το Φαληρικό Δέλτα δίπλα μας: Δεκάδες χιλιάδες θερμικοί, πολύβουοι κινητήρες ρυπαίνουν και ηχορυπαίνουν την ατμόσφαιρα, καθιστώντας δύσκολη την ζωή όλων. Αν ξαφνικά έσβηναν; Αν όλα τα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία, τα φορτηγά κινούνταν χωρίς θερμικό κινητήρα; Πόσο θα άλλαζε η ζωή μας; Λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω στο κέντρο της πόλης, ελάτε να παρακολουθήσουμε δυο πολίτες. Ο ένας προσπαθεί να προσεγγίσει με αυτοκίνητο ο άλλος με ηλεκτρικό ποδήλατο. Αναλογιστείτε πόσο πιο γρήγορα, εύκολα και μ’ ελάχιστο ενεργειακό αποτύπωμα θα κινηθεί ο δεύτερος. Θέλω σ’ αυτό το σημείο να σας διαβεβαιώσω πως τα προγράμματα ενίσχυσης της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας θα ενταθούν το επόμενο διάστημα, τόσο όσον αφορά στα οχήματα όσο και στις υποδομές φόρτισης. Προφανώς το ηλεκτρικό ταξί, το ηλεκτρικό σκούτερ και το ηλεκτρικό ποδήλατο, αποτελούν μέρος της λύσης για βιώσιμες μεταφορές εντός πόλης. Ειδικά αν η ενέργεια που καταναλώνουν παράγεται από ΑΠΕ».
Τα πλεονεκτήματα του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη
Στα πλεονεκτήματα που προσφέρει το μεγάλο έργο της κατάρτισης του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη, που υλοποιείται από το ΤΕΕ και θα είναι έτοιμο σε ένα χρόνο για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας, τόσο στην προστασία του περιβάλλοντος και την οριοθέτηση των χρήσεων γης, όσο και για την ασφάλεια δικαίου και τις επενδύσεις αναφέρθηκε ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκος Ταγαράς. Όπως είπε, βρίσκεται σε εξέλιξη η προετοιμασία 226 τοπικών και 18 ειδικών πολεοδομικών σχεδίων στο 70% της ελληνικής επικράτειας, «εκεί όπου δεν υπήρξε ποτέ σχεδιασμός ή εκεί όπου υπήρξε έχει ξεπεραστεί από τις νέες συνθήκες», όπως είπε ο κ. Ταγαράς. Τα νέα πολεοδομικά σχέδια θα λαμβάνουν υπόψη την κλιματική κρίση, θα επικαιροποιούν και θα εμπλουτίζουν τις μελέτες (πχ με οριοθέτηση ρεμάτων, κυκλοφοριακές και γεωλογικές μελέτες). «Όλος αυτός ο σχεδιασμός αναφέρεται σε έναν προϋπολογισμό 400 εκατομμυρίων ευρώ από Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και πρέπει να ολοκληρωθούν μέσα σε τρία χρόνια» τόνισε ο κ. Ταγαράς. Σύμφωνα με τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας το άλλο σημαντικό έργο με πόρους του ΤΑΑ σε συνεργασία με το ΤΕΕ είναι ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης που «είναι το εθνικό στοίχημα που πρέπει να πετύχουμε όλοι μαζί για να ανοίξουμε ορίζοντες στον χώρο με ασφάλεια δικαίου». Όπως εξήγησε ο κ. Ταγαράς, μέσω του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη οι χρήστες θα έχουν διαθέσιμη για κάθε σημείο όλη την πληροφορία με ασφάλεια περιεχομένου και δυνατότητα άμεσης αξιοποίησης προς κάθε κατεύθυνση, όπως επίσης πληροφορίες για ευαίσθητες περιβαλλοντικές περιοχές, οικοδομήσιμους χώρους κλπ. «Είναι μία διαδικασία που συνέπεσε με το επενδυτικό ενδιαφέρον που είναι σήμερα τεράστιο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
«83 δήμοι έχουν υπογράψει ΜοU»
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Net Zero Cities και την ελληνική συμμετοχή σε αυτό παρουσίασε ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος κ. Ευθύμιος Μπακογιάννης σημειώνοντας ότι «για να πετύχουμε αύξηση ποιότητας ζωής πρέπει να έχουμε ένα αστικό περιβάλλον όπου θα νοιώθουμε καλά μέσα σε αυτό». Στο πλαίσιο της ελληνικής συμμετοχής στο πρόγραμμα Net Zero Cities 6 ελληνικές πόλεις, από τις συνολικά 100 ευρωπαϊκές που μετέχουν στο πρόγραμμα, δεσμεύτηκαν για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Οι πόλεις αυτές είναι Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κοζάνη, Τρίκαλα, Ιωάννινα και Καλαμάτα. Παράλληλα, υπάρχουν είκοσι ελληνικές πόλεις που μετέχουν στην ευρωπαϊκή αποστολή για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, με το Δήμο Κοζάνης να μετέχει ως pilot city στο πρόγραμμα. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα συνεπάγεται ριζικές αλλαγές σε όλους τους τομείς λειτουργίας της πόλης και ένα ολιστικό σχέδιο βιωσιμότητας όπου υπάρχει και η συμμετοχή και συμφωνία της τοπικής κοινωνίας. Όπως τόνισε επίσης ο Ε. Μπακογιάννης «83 δήμοι έχουν υπογράψει ΜοU» για την πράσινη μετάβαση έως το 2050. Αναφέρθηκε επίσης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για την Ελληνική Αποστολή των Κλιματικά Ουδέτερων Πόλεων η οποία προσφέρει πληροφόρηση γύρω από το πρόγραμμα Net Zero Cities.
Έρχεται διαγωνισμός για προμήθεια λεωφορείων υδρογόνου
Στη «πολύ μεγάλη μεταρρύθμιση της αγοράς των ΚΤΕΛ, αναφέρθηκε ο Γενικός Γραμματέας Μεταφορών κ. Γιάννης Ξιφαράς, μεταρρύθμιση που όπως τόνισε φέρνει την ελληνική νομοθεσία σε εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Όπως εξήγησε ο Γ. Ξιφαράς, στο Υπουργείο «ωριμάζουμε τις συνθήκες για να προχωρήσουμε σε κατά τόπους διαγωνισμούς ανά περιοχή με συγκεκριμένες προδιαγραφές, σε ότι αφορά στην τεχνολογία των λεωφορείων, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και την ικανοποίηση των επιβατών». Ο κ. Γ. Ξιφαράς, με αφορμή την προμήθεια των 250 νέων ηλεκτρικών λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, παρουσίασε την αλλαγή μοντέλου στις προμήθειες αστικών λεωφορείων καθώς όπως είπε το προηγούμενο μοντέλο των μαζικών προμηθειών σε μεγάλα χρονικά διαστήματα είχε οδηγήσει σε απαρχαιωμένους στόλους και πολλά προβλήματα στις μετακινήσεις. Ανέφερε ότι ο επόμενος διαγωνισμός για τις προμήθειες λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα αφορά στην προμήθεια και ηλεκτρικών αλλά και λεωφορείων υδρογόνου. Παράλληλα, έκανε γνωστό ότι έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση 100 εκατομμυρίων ευρώ για την προμήθεια ηλεκτρικών λεωφορείων για τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις, ο διαγωνισμός της οποίας ετοιμάζεται στο υπουργείο σε επίπεδο τεχνικών όρων και προδιαγραφών. Σε ότι αφορά στην προσβασιμότητα παραδέχθηκε ότι «έχουμε αρκετό δρόμο ακόμα να διανύσουμε», προσέθεσε ωστόσο ότι γίνονται σχετικά βήματα όπως για παράδειγμα η εφαρμογή που θα εγκαινιαστεί σύντομα για τις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας με την οποία θα ενημερώνονται τα άτομα ΑΜΕΑ για τυχόν προβλήματα στις μετακινήσεις και εναλλακτικές διαδρομές.