3ο Balkan Forum: ΣΔΙΤ, ΕΟΕΣ και Interreg, εργαλεία αιχμής στη διασυνοριακή συνεργασία

Την ανάγκη επιτάχυνσης και στήριξης υποδομών και θεσμών ενίσχυσης της διασυνοριακής συνεργασίας μέσα από την περαιτέρω ανάπτυξη εργαλείων όπως οι Συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημοσίου Τομέα και οι Ευρωπαϊκοί Όμιλοι Εδαφικής Συνεργασίας, με παράλληλη αξιοποίηση της εμπειρίας αποτελεσματικών διαύλων συνεργασίας όπως τα προγράμματα Interreg, ανέδειξαν οι συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια του 3ου Thessaloniki Balkan Forum, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη, από τον Τομέα Μακεδονίας-Θράκης του υπουργείου Εσωτερικών και υπό την αιγίδα του υπουργείου Εξωτερικών, με θέμα: «Βιώσιμη ανάπτυξη στην μετά Covid εποχή».

Ο Υφυπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για τον Τομέα Μακεδονίας και Θράκης κ. Σταύρος Καλαφάτης, κατά την τοποθέτησή του επεσήμανε μεταξύ άλλων, την ανάγκη συνέργειας των διαρθρωτικών Ταμείων, των διασυνοριακών και διακρατικών Προγραμμάτων Interreg, του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, των Εθνικών και Περιφερειακών Προγραμμάτων. Όπως είπε για τη μετά Covid εποχή είναι εξαιρετικά σημαντικός ο ρόλος των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και των Βιομηχανιών, ο ρόλος εκθεσιακών φορέων όπως η ΔΕΘ, αλλά και ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης, και είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός, ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση ανέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο, μετατρέποντας σε έξυπνες πόλεις τα αστικά κέντρα.

«Θέλω να σας μεταφέρω το μήνυμα του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, ότι η Ελλάδα πήρε ήδη το δρόμο που την πάει πιο ψηλά, πιο γρήγορα, πιο μπροστά. Μπήκαμε σε ρυθμούς ανάπτυξης που ξεπερνούν κάθε προσδοκία. Μπήκαμε σε δρόμους που οδηγούν με σίγουρα και στέρεα βήματα σε ένα καλύτερο αύριο. Φιλοδοξούμε και αισιοδοξούμε για την Πατρίδα μας. Φιλοδοξούμε και αισιοδοξούμε για τη γειτονιά των Βαλκανίων, τη δική μας γειτονιά», σημείωσε ο κ. Καλαφάτης.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία θα πρέπει να αφορά και τα Δυτικά Βαλκάνια

«Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία δεν αφορά μόνο τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφορά και τα Δυτικά Βαλκάνια και επιδιώκεται να προωθηθεί από κοινού με το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας». Αυτό επισημάνθηκε στην ενότητα με θέμα «Διασυνοριακό Green Deal: Πράσινη Επιχειρηματικότητα, Αειφόρος Ανάπτυξη». Στη συζήτηση τονίστηκε η ανάγκη δικτύωσης και συνεργασίας στην περιοχή για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, καθώς και την προώθηση της κλιματικής διπλωματίας, της περιβαλλοντικής διπλωματίας και της διπλωματίας που αφορά στην κυκλική οικονομία.

«Η Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) έχει διεθνή διάσταση, κυρίως όσον αφορά στην πολιτική γειτονίας και τα Δυτικά Βαλκάνια. Είναι μία νέα έννοια που η Ε.Ε. θέλει να προωθήσει σε παγκόσμιο επίπεδο και να μοιραστεί με τους γείτονές της», υπογράμμισε ο συντονιστής της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά, ειδικός σύμβουλος του πρωθυπουργού για το Περιβάλλον και την Κυκλική Οικονομία, επίτιμος διευθυντής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αρμόδιος για θέματα Κυκλικής Οικονομίας του DGENV και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κυκλικής Οικονομίας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Γιώργος Κρεμλής.

«Βασικές προτεραιότητες της Ε.Ε. είναι η πράσινη ανάπτυξη (κάθε πρότζεκτ και δραστηριότητα πρέπει να είναι σύμφωνη με τα περιβαλλοντικά πρότυπα και τους στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης), η “μπλε” οικονομία και πως μπορεί να προωθηθεί, ώστε να γίνει «πράσινη» και η ψηφιακή οικονομία που υποστηρίζει την πράσινη και τη “μπλε” οικονομία με γενική προτεραιότητα την κυκλική οικονομία, η οποία θα καταστήσει όλες αυτές τις οικονομίες κυκλικές», ανέφερε ο κ. Κρεμλής.

«Χωρίς την Πράσινη Συμφωνία δεν θα υπάρχει η Ευρώπη»

«Η καλύτερη σύνδεση των οικονομιών των Δυτικών Βαλκανίων εντός της περιοχής και εντός της Ε.Ε. απαιτεί ισχυρή δέσμευση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων ότι θα υλοποιήσουν θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις, θα εμβαθύνουν την περιφερειακή οικονομική ενοποίηση και θα αναπτύξουν μία κοινή περιφερειακή αγορά στη βάση του κοινοτικού κεκτημένου για να κάνουν την περιοχή πιο ελκυστική για επενδύσεις», τόνισε η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Βόρειας Μακεδονίας, κ. Xριστίνα Οτζακλίεσκα. Επισημαίνοντας ότι η Βόρεια Μακεδονία είναι πλήρως προσηλωμένη στην Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και τη Διαδικασία Ένταξης στην Ε.Ε., η ίδια πρόσθεσε ότι το Εθνικό Συμβούλιο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη της χώρας έχει προσδιορίσει τους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDG) 1,4,8, 13, 16 ως πέντε εθνικές προτεραιότητες για την περίοδο 2018-2020. Η κ. Οτζακλίεσκα, ανέφερε, ακόμη, ότι το 2019 η Ταχεία Ολοκληρωμένη Αξιολόγηση για την ευθυγράμμιση της εθνικής πολιτικής με τους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης έδειξε ευθυγράμμιση σε ποσοστό 83%.

«Η παγκόσμια πανδημία έχει αναδείξει τις αδυναμίες και την ευαλωτότητά μας και ήρθε μετά την οικονομική κρίση με αποτέλεσμα η κατάσταση να επιδεινωθεί σημαντικά και να προκύψουν συγκεκριμένες ανάγκες» ανέφερε η κ. Ολιβέρα Βουκάλιοβιτς, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια της διεύθυνσης Προώθησης, Ανταγωνιστικότητας του Υπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης του Μαυροβουνίου. Περιγράφοντας την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία στη χώρα της, με μείωση μισθών και τα αναγκαία μέτρα που ελήφθησαν, όπως φορολογικές ελαφρύνσεις και οικονομικές ενισχύσεις προκειμένου να δοθεί ένεση ρευστότητας σε πολλούς τομείς της οικονομίας, υπογράμμισε ότι αναπροσαρμόστηκαν πολιτικές, ωστόσο το Μαυροβούνιο παραμένει προσηλωμένο στην ένταξη στην Ε.Ε. Η πράσινη οικονομία και η κυκλική οικονομία, όπως είπε, είναι στις προτεραιότητες του Μαυροβουνίου για μία οικονομία χωρίς αποκλεισμούς και σεβασμό για το περιβάλλον.

«Η Πράσινη Συμφωνία είναι εξαιρετικά σημαντικό πρότζεκτ, χωρίς την Πράσινη Συμφωνία δεν θα υπάρχει η Ευρώπη. Θα πρέπει όμως να αφορά όλη την Ευρώπη και όχι μόνο την Ευρωπαϊκή Ένωση» υπογράμμισε ο ακαδημαϊκός, πρώην προεδρεύων της τριμερούς προεδρίας της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, πρώην πρωθυπουργός και πρώην υπουργός Εξωτερικών, δρ. Ζλάτκο Λαγκούμτζιγια και αναφέρθηκε σε πρωτοβουλίες, όπως η Πράσινη Διακήρυξη για τα Δυτικά Βαλκάνια που υιοθετήθηκε στη Σόφια το 2020. «Όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή είμαστε σε διαδικασία μάθησης, κανένας μας δεν είναι καθηγητής, είμαστε όλοι σπουδαστές» εκτίμησε και πρόσθεσε: «Είναι σημαντικό να ανταλλάσουμε απόψεις. Αυτό κάνει και το Βαλκανικό Φόρουμ, συγκεντρώνει όλες τις χώρες της ιστορικής περιοχής των Βαλκανίων, της Νοτιοανατολικής Ευρώπης υπό μία ομπρέλα σκέψης. Έχουμε τόσα πολλά κοινά και νομίζω ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα τέλειο παράδειγμα που δείχνει πώς μπορούμε να διαγράψουμε τα σύνορα».

Νέες θέσεις εργασίας στην ΕΕ

Στην υποενότητα, που συντόνισε ο Γενικός Διευθυντής Ινστιτούτου Κυκλικής Οικονομίας & Κλιματικής Αλλαγής κ. Ιωάννης Μαρδίκης, δόθηκε έμφαση στην ανάλυση του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας, στη μέχρι σήμερα πρόοδο της Ε.Ε. στο ζήτημα της μετάβασης σ` αυτήν και σε μελλοντικά βήματα, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτιμά ότι η εφαρμογή των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας σε όλους τους τομείς και τις βιομηχανίες μπορεί να έχει καθαρό οικονομικό όφελος έως 1,8 τρισ. ευρώ έως το 2030, να δημιουργήσει περισσότερες από 1 εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας στην ΕΕ και να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, συμβάλλοντας έτσι και στο στόχο για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη ως το 2050.

Ο Γενικός Διευθυντής του ΣΕΒΕ κ. Σπύρος Ιγνατιάδης, συντονιστής της 2ης ενότητας του Balkan Forum με θέμα «Έξυπνες πρακτικές διασυνοριακής συνεργασίας με τουριστικό -αγροδιατροφικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα για τους πολίτες των Βαλκανίων», σημείωσε μεταξύ άλλων ότι: «Η διασυνοριακή συνεργασία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της περιφερειακής ανάπτυξης. Οι καταξιωμένοι επιστήμονες και τεχνοκράτες που απαρτίζουν την ενότητα θα παρουσιάσουν τα εργαλεία καθώς και τον τρόπο έτσι ώστε να επιτευχθεί η ζητούμενη συνεργασία και βιώσιμή ανάπτυξη καθώς επίσης και ο τρόπος άντλησης ευρωπαϊκών κονδυλίων, σε δύο τομείς που αποτελούν πυλώνες για την οικονομία των χωρών μας, τον αγροδιατροφικό τομέα και τον τουρισμό. Χρειαζόμαστε τώρα, περισσότερο από ποτέ, μια τέτοια συνεργασία για βιώσιμη ανάπτυξη, αντιστρέφοντας τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της ανάκαμψης στην μετά Covid εποχή.»

Η σημασία κινητοποίησης ετερογενών φορέων στην ωρίμανση των έργων

Ο επικεφαλής του Τμήματος Εξωστρέφειας και Δικτύωσης του ΕΚΕΤΑ κ. Νίκος Κατσιαδάκης, συντονιστής στην 3η ενότητα με θέμα «Ο ρόλος της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών στην ανάπτυξη των υποδομών και των δικτύων τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027», υπογράμμισε: «Υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης των βαλκανικών πόλεων, ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικές (resilient cities) και πιο έξυπνες (smart cities). Μεγάλα και εμβληματικά έργα υποδομών (πχ. Τεχνολογικά Πάρκα) μπορούν να ενισχύσουν και να αλλάξουν το προφίλ μια πόλης, ενώ οι τραπεζικοί φορείς είναι απαραίτητοι στη χρηματοδότηση ώριμων έργων μεγάλης κλίμακας». Παρουσιάστηκαν παραδείγματα συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα σε υποδομές και νέες τεχνολογίες: ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία, logistics στο Novisad της Σερβίας και έξυπνων μεταφορών και πόλεων στη Ρουμανία. Αναδείχτηκε επίσης η σημασία κινητοποίησης πολλών και ετερογενών φορέων και των τοπικών κοινωνιών για την ωρίμανση μεγάλων έργων υποδομών και δικτύων, καθώς και ο ρόλος των προγραμμάτων INTERREG που παραμένει σημαντικός για την κοινωνική συνοχή και ανάπτυξη στα Βαλκάνια.

Ο Πρόεδρος της ΕΥΑΘ, καθηγητής κ. Άγις Παπαδόπουλος, συντονιστής στην 4η ενότητα του Balkan Forum με θέμα «Οι νέες προοπτικές- πολιτικές συνοχής και τα αναπτυξιακά έργα για την ενδυνάμωση της διαπεριφερειακής συνεργασίας μεταξύ των χωρών των Βαλκανίων», επεσήμανε: «Η μετάβαση από τα κλασσικά κάθετα, κλαδικά, αλλά και τοπικά μοντέλα ανάπτυξης σε αυτά των ευρύτερων συνεργασιών, έχει αναγνωριστεί εδώ και αρκετά χρόνια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις κυβερνήσεις, τους περιφερειακούς και τοπικούς διοικητικούς θεσμούς, τον επιχειρηματικό κόσμο και την επιστημονική και ερευνητική κοινότητα». Σε αυτό το πλαίσιο παρουσιάστηκε ο ρόλος των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και των Βιομηχανιών, ο ρόλος εκθεσιακών φορέων όπως η ΔΕΘ, αλλά και ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης στην προαγωγή της βιωσιμότητας, με συγκεκριμένα βαλκανικά παραδείγματα. Αναλύθηκε η εμπειρία της διασυνοριακής συνεργασίας και του Interreg, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν φορείς των δυτικών Βαλκανίων, καθώς και οι νέες απαιτήσεις που δημιουργούνται με τα νέα ευρωπαϊκά εργαλεία για την προαγωγή της συνεργασίας στα Βαλκάνια και στην Περιφέρεια Αδριατικής-Ιονίου.

Στις εργασίες του φόρουμ παρέστη ο Πρόεδρος της ΔΕ του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Γιώργος Τσακούμης, ενώ σε διαδικτυακή συζήτηση που πραγματοποιήθηκε με θέμα “Αναπτυξιακός Νόμος στη Μακεδονία και Θράκη / Απαντήσεις σε ερωτήσεις – B2G networking” υπό τον Υφυπουργό Εσωτερικών κ. Σταύρο Καλαφάτη,  έλαβε μέρος εκ μέρους του ΤΕΕ/ΤΚΜ ο Αντιπρόεδρος της ΔΕ κ. Μιχάλης Παπαστεργίου.

Comments are closed