5 ουσιώδεις αλλαγές στο σύστημα χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού


Περίληψη

Την τελευταία 40ετία, οι όποιες προσπάθειες έχουν γίνει για μεταρρύθμιση σε στο ελληνικό σύστημα χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού αποδείχτηκαν επί του πρακτέου ανεπαρκείς. Οι λόγοι; Υποχρηματοδότηση, απουσία στιβαρής δημόσιας διοίκησης, πελατειακές σχέσεις και αντιδράσεις τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας.

Μετά το 2009 επιχειρήθηκε η εκ νέου μεταρρύθμιση του συστήματος κι έκτοτε ψηφίστηκαν ούτε ένας, ούτε δύο, αλλά 25 νόμοι που αφορούν άμεσα ή έμμεσα στον χωρικό σχεδιασμό. Κατά πολλούς όμως, το μοναδικό αποτέλεσμα όλου αυτού ήταν η ανερμάτιστη παραγωγή νομοθετικού έργου.

Όπως υπογραμμίζεται και σε σχετική μελέτη-πρόταση ομάδας εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ, σε επίπεδο διοικητικών δομών παραγωγής και ελέγχου του χωρικού σχεδιασμού, τα προβλήματα που υπήρχαν ήδη πριν από την κρίση επιτάθηκαν με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και σειρά λοιπών νομοθετικών ρυθμίσεων.

Στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας, σειρά άστοχων ενεργειών επέτεινε το πρόβλημα. Σε επίπεδο διαδικασιών έχει προκύψει μια υπερρύθμιση με έμφαση σε κανονιστικού χαρακτήρα διαδικασίες και στην ενίσχυση του ρόλου της κεντρικής διοίκησης, αναπαράγοντας συνθήκες παρασιτισμού και αποσυνδέοντας τον χωρικό σχεδιασμό από θεμελιώδεις στόχους του. Κατά την ομάδα εργασίας, σήμερα έχουμε το πρόβλημα της παρακμής των πόλεών μας. Χρειάζονται νέα πολεοδομικά, φορολογικά και χρηματοδοτικά εργαλεία, τόσο για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, όσο και για την επανεκκίνηση της κατασκευής, που αποτελεί τον αιμοδότη κλάδο της ελληνικής οικονομίας.

«Αν και τα διάφορα προβλήματα του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού έχουν κατά καιρούς παρουσιαστεί (δεσμευτικότητα των σχεδίων, συγκεντρωτισμός, διοικητικά βάρη, απουσία αναπτυξιακής διάστασης, κ.ά.) και έχουν γίνει πολλές προσπάθειες αλλαγών σε ελάχιστες περιπτώσεις προηγήθηκε ένας ουσιαστικός διάλογος για το τι επιδιώκεται από την κάθε αλλαγή. Πέραν της αποσπασματικότητας των προσεγγίσεων που υιοθετούνται, δεν διασφαλίζονται συνθήκες συνέχειας του κράτους, δημιουργώντας έτσι ζητήματα ασφάλειας δικαίου και καθιστώντας αναγκαστικά το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ρυθμιστή και εγγυητή της συνέχειας αυτής. Συνεπώς, το πρώτο βήμα μιας ουσιαστικής προσπάθειας μεταρρύθμισης θα είναι να υπάρξει ολοκληρωμένος διάλογος για τις επιδιώξεις του χωρικού σχεδιασμού και τα προβλήματα που θα πρέπει αυτός να επιλύει» αναφέρεται στο κείμενο της ομάδας εργασίας, όπου προτείνονται συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις σε πέντε πεδία:

1) Αναζωογόνηση των πόλεων και των οικισμών της χώρας,

2) Ενδυνάμωση της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας,

3) Δημοκρατική νομιμοποίηση και έλεγχος,

4) Αναδιοργάνωση του διοικητικού μηχανισμού παραγωγής και ελέγχου του χωρικού σχεδιασμού και

5) Τυποποίηση, προδιαγραφές και ερμηνευτικές οδηγίες

Διαβάστε όλη τη μελέτη ΕΔΩ

Comments are closed