Όταν ακούμε για κάποια Παγκόσμια Ημέρα συνήθως αφορά ένα συγκεκριμένο συμβολισμό/εορτασμό, μία υπενθύμιση ενός γεγονότος. Στην περίπτωση όμως της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος έχουμε να κάνουμε με κάτι πολύ διαφορετικό και εξαιρετικά σπουδαίο.
Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος είναι μια παγκόσμια πλατφόρμα που ιδρύθηκε από τον ΟΗΕ το 1972, με στόχο να εμπνεύσει την ανθρωπότητα για μία θετική αλλαγή στη συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον. Η Ημέρα Περιβάλλοντος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου και αποτελεί την κύρια εκδήλωση του ΟΗΕ για την ενημέρωση του κοινού παγκοσμίως σχετικά με περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης και φέρνει στο προσκήνιο τις πλέον πιεστικές περιβαλλοντικές προκλήσεις της εποχής. Άνθρωποι από περισσότερες από 150 χώρες συμμετέχουν σε αυτή τη διεθνή γιορτή για την περιβαλλοντική δράση, είτε online, είτε με φυσική συμμετοχή.
Στη φετινή χρονιά το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος θα επικεντρωθεί στις λύσεις για την πλαστική ρύπανση, στο πλαίσιο της εκστρατείας #BeatPlasticPollution.
Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού παράγονται κάθε χρόνο, οι μισοί από τους οποίους έχουν σχεδιαστεί για να χρησιμοποιηθούν μόνο μία φορά. Από όλη αυτή την ποσότητα, ανακυκλώνεται λιγότερο από το 10%. Υπολογίζεται ότι 19-23 εκατομμύρια τόνοι καταλήγουν σε λίμνες, ποτάμια και θάλασσες. Σήμερα, το πλαστικό φράζει τις χωματερές μας, διασκορπίζεται στους ωκεανούς και καίγεται σε τοξικό καπνό, καθιστώντας το μια από τις σοβαρότερες απειλές για τον πλανήτη.
Εξίσου, αν όχι περισσότερο επικίνδυνο, αλλά λιγότερο γνωστό είναι ότι τα μικροπλαστικά βρίσκουν το δρόμο τους στα τρόφιμα που τρώμε, στο νερό που πίνουμε και ακόμη και στον αέρα που αναπνέουμε. Ενώ πολλά πλαστικά προϊόντα περιέχουν πρόσθετα, η ελλιπής διαχείριση των οποίων μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους για την υγεία μας.
Τα καλά νέα είναι ότι η επιστήμη σήμερα παρέχει λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος και πολλά ήδη συμβαίνουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Αλλά όπως σε κάθε αλλαγή, αυτό που χρειάζεται είναι η ευρεία ευαισθητοποίηση και η άσκηση για να κλιμακωθούν και να επιταχυνθούν οι ενέργειες από τις κυβερνήσεις, τις εταιρείες και όλους τους εμπλεκόμενους. Αυτός είναι και ο στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος που κινητοποιεί δυνάμεις από κάθε γωνιά του κόσμου.
Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2023 θα δείξει πώς οι χώρες, οι επιχειρήσεις και τα άτομα μαθαίνουν να χρησιμοποιούν το υλικό βιώσιμα, προσφέροντας ελπίδα ότι μια μέρα, η πλαστική ρύπανση θα γίνει ιστορία.
Η χώρα που θα φιλοξενήσει την πλατφόρμα της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος φέτος είναι η Ακτή Ελεφαντοστού. Όπως δήλωσε ο Jean-Luc Assi, υπουργός Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης της χώρας «Η μάστιγα της πλαστικής ρύπανσης είναι μια ορατή απειλή που επηρεάζει κάθε κοινότητα σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Jean-Luc Assi, υπουργός Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης της Ακτής Ελεφαντοστού, απευθύνοντας κάλεσμα προς όλους, προς τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις και προς την κοινωνία των πολιτών να ενωθούν για να βρουν και να υπερασπιστούν τις λύσεις.
Η Ακτή Ελεφαντοστού έχει απαγορεύσει τη χρήση πλαστικής σακούλας από το 2014, υποστηρίζοντας τη στροφή προς τις επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες. Η μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το Αμπιτζάν, έχει γίνει επίσης κόμβος για νεοφυείς επιχειρήσεις με αντικείμενο τη μείωση της πλαστικής ρύπανσης.
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος θα υποστηριχθεί επίσης από την κυβέρνηση της Ολλανδίας, η οποία είναι μία από τις χώρες που υλοποιεί φιλόδοξα σχέδια σχετικά με τον κύκλο ζωής των πλαστικών. «Η πλαστική ρύπανση και οι επιβλαβείς επιπτώσεις της στην υγεία, την οικονομία και το περιβάλλον δεν μπορούν να αγνοηθούν. Απαιτείται επείγουσα δράση. Ταυτόχρονα, χρειαζόμαστε αληθινές, αποτελεσματικές και ισχυρές λύσεις», δήλωσε η Vivianne Heijnen, Υπουργός Περιβάλλοντος της Ολλανδίας. «Στο πλαίσιο πολλών πολιτικών που στοχεύουν στα πλαστικά, η Ολλανδία και η ευρωπαϊκή κοινότητα γενικότερα δεσμεύονται πλήρως να μειώσουν την παραγωγή και την κατανάλωση πλαστικού μιας χρήσης, το οποίο μπορεί και πρέπει να αντικατασταθεί με ανθεκτικές και βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις».
Η ανακοίνωση ακολουθεί ψήφισμα που εγκρίθηκε το 2022 στη Συνέλευση Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών για την ανάπτυξη ενός νομικά δεσμευτικού μέσου για τη ρύπανση από πλαστικό, συμπεριλαμβανομένου του θαλάσσιου περιβάλλοντος, με φιλοδοξία να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις έως το τέλος του 2024. Η πρώτη συνεδρίαση της Διακυβερνητικής Διαπραγμάτευσης Η Επιτροπή (INC-1) πραγματοποιήθηκε στην Ουρουγουάη τον Δεκέμβριο και η δεύτερη συνεδρίαση αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο Παρίσι το 2023. Το μέσο θα βασίζεται σε μια συνολική προσέγγιση που θα αντιμετωπίζει τον πλήρη κύκλο ζωής του πλαστικού.
«Πρέπει να αδράξουμε κάθε ευκαιρία και να συνεργαστούμε με κάθε ενδιαφερόμενο για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα των πλαστικών στο σύνολό του», δήλωσε η Inger Andersen, Εκτελεστική Διευθύντρια του UNEP. «Η Ακτή Ελεφαντοστού και η Ολλανδία είναι μεταξύ πολλών χωρών που ανταποκρίνονται σε αυτήν την πρόκληση και αγκαλιάζουν τα οφέλη μιας κυκλικής οικονομίας πλαστικών. Ο εορτασμός της 50ης Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος είναι μια στιγμή για όλες τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις, τις κοινοτικές ομάδες και τα άτομα να συμμετάσχουν σε αυτήν την προσπάθεια».
Στην Ελλάδα υλοποιούνται πλήθος δράσεων από όλους τους φορείς, Περιφέρειες, Δήμους, τοπικές ομάδες πολιτών. Βασικός κρατικός φορέας των δράσεων για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος είναι ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής του Υπουργείου Περιβάλλοντος, ο οποίος φέτος, μαζί με τις Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών της χώρας μας γιορτάζουν με σαράντα εκδηλώσεις σε όλη τη Ελλάδα, από την Ήπειρο και τις Πρέσπες ως τη Ροδόπη και τον Έβρο, από την Αττική έως τα Δωδεκάνησα, την Πελοπόννησο και τα Ιόνια Νησιά, με σκοπό την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών στην προστασία του περιβάλλοντος.
Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν ξεναγήσεις και πεζοπορίες στη φύση, ενημέρωση στα Κέντρα Πληροφόρησης, δραστηριότητες και παιχνίδια για μικρούς και μεγάλους, αλλά και ενημερωτικές ημερίδες και θα πραγματοποιηθούν στο διάστημα από την Τετάρτη 24 Μαΐου έως και την Κυριακή 11 Ιουνίου (διαδραστικός χάρτης των εκδηλώσεων ΕΔΩ.
Η συμμετοχή στις δράσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2023 είναι μια υπενθύμιση ότι οι ενέργειες των ανθρώπων για την πλαστική ρύπανση έχουν σημασία. Τα βήματα που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης είναι η συνέπεια αυτής της δράσης.
Είναι καιρός να επιταχυνθεί αυτή η δράση και η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία.
Είναι καιρός να #BeatPlasticPollution.