Από το πτυσσόμενο σπίτι μέχρι το σύστημα που αξιοποιεί τα απόνερα των οίκων ευγηρίας, το ευρωπαϊκό έργο WIDER, που ξεκίνησε το 2013 και ολοκληρώνεται τον φετινό Ιούνιο, ανέδειξε μια σειρά από πρωτότυπες ιδέες είτε εξολοκλήρου ελληνικές είτε με ελληνική συμμετοχή, οι οποίες εστιάζουν σε μια νέα, δυναμικά αναπτυσσόμενη αγορά της Ευρώπης: αυτή που δημιουργεί η συνεχής γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Η αύξηση του αριθμού των Ευρωπαίων άνω των 65 ετών δημιουργεί ανάγκες για νέα προϊόντα με …περιβαλλοντικές ευαισθησίες, που απευθύνονται σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας.
Οι ιδέες αυτές παρουσιάστηκαν πριν από λίγες ημέρες, σε εκδήλωση του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, που ήταν ο Έλληνας εταίρος του έργου. Τώρα αναζητούν χρηματοδότηση για να περάσουν στο στάδιο της εμπορικής αξιοποίησης.
Στο έργο συμμετείχαν φορείς από συνολικά επτά γεωγραφικές περιοχές της Μεσογείου: την Κεντρική Μακεδονία και τις Algarve ( Πορτογαλία), Cataluna (Ισπανία), Rhone-Alps (Γαλλία), Marche (Ιταλία), The Heart of Slovenia (στο κεντρικό τμήμα της Σλοβενίας) και Sarajevo (Βοσνία – Ερζεγοβίνη). Συνολικά κατατέθηκαν στις επτά περιφέρειες 79 προτάσεις καινοτόμων σχεδίων, εκ των οποίων εγκρίθηκαν αρχικά 42 και ολοκληρώθηκαν 39. Η υλοποίηση των καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιώνχρηματοδοτήθηκε μέσω μηχανισμού χορήγησης “κουπονιών καινοτομίας”, συνολικού ύψους 350.000 ευρώ για τα 39 σχέδια και έως 10.000 ευρώ το καθένα.
Το έργο WIDER έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας MED 2007 – 2013 και επιδιώκει να βελτιώσει την τοποθέτηση νέων προϊόντων και υπηρεσιών μικρομεσαίων επιχειρήσεων κατά μήκος όλης της εφοδιαστικής αλυσίδας της οικολογικά έξυπνης κατοικίας, με στόχο την ενεργό και ανεξάρτητη διαβίωση των ηλικιωμένων. Θέλετε να ρίξουμε μια ματιά στις ελληνικές ιδέες;
Το σπίτι-συρτάρι
Το σπίτι-συρτάρι – Casa Gaveta -είναι μια κατοικία, που μετασχηματίζεται και αυξομειώνει το μέγεθός της. Η ιδέα και ο γενικός σχεδιασμός ανήκει στην πορτογαλική εταιρεία Key Zen Arqitectura και την αρχιτέκτονα Anabela Macieira. Το ΑΠΘ και η Τατιάνα Ανδρεάδου, καθηγήτρια του τμήματος αρχιτεκτόνων, είναι knowledge provider, παρέχουν δηλαδή την τεχνολογία, με την οποία θα μπορούν αυτές οι αλλαγές να υλοποιηθούν. Το βασικό κύτταρο είναι μια πρότυπη μονάδα περίπου 56 μ2, που με τους κατάλληλους μηχανισμούς επεκτείνεται κατά 24μ2 Το Σπίτι- Συρτάρι μετασχηματίζεται με δύο τρόπους. Από τη μία η ίδια η πρότυπη μονάδα επεκτείνεται, από την άλλη περισσότερες πρότυπες μονάδες συνδυάζονται για να δημιουργήσουν ένα πιο σύνθετο σύνολο, μια μεγαλύτερη κατοικία, με τις πρότυπες μονάδες να επεκτείνονται προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Επίσης, τα έπιπλα του μεταβλητού επεκτεινόμενου τμήματος, αναδύονται από το υπόγειο, μαζί με το πάτωμα του τμήματος αυτού. Η ιδέα βασίζεται στο ότι η κατοικία -ενός ζευγαριού ηλικιωμένων- θα μπορεί να είναι μικρότερη και να καταναλώνει λιγότερη ενέργεια τον χειμώνα, και να μεγαλώνει το καλοκαίρι όταν θα τους επισκέπτονται τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους, που θα είναι και λιγότερη η ενέργεια που θα χρειάζεται. Στην Casa Gaveta έχουν εφαρμοστεί αρχές βιοκλιματικού σχεδιασμού, ώστε να είναι σχεδόν αυτόνομη ενεργειακά.
Ενέργεια από τα απόνερα των οίκων ευγηρίας!
Η καινοτόμος αυτή ιδέα επικεντρώνεται στην ανάκτηση ενέργειας από απόνερα, τα λεγόμενα “γκρίζα νερά” (Graywater) των οίκων ευγηρίας αλλά και μεμονωμένων κατοικιών. Πώς; Μέσω της ανάπτυξης -στο πλαίσιο συνεργασίας της επιχείρησης “Enya Engineering” με την εταιρεία-πάροχο τεχνογνωσίας “Ελληνική Consulting”- ενός προϊόντος/συστήματος, που να μπορεί να ανακτήσει τη θερμική ενέργεια του νερού για να καλύψει συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς που στοχεύει στην φροντίδα ηλικιωμένων, με απώτερο σκοπό τη βέλτιστη ενεργειακή απόδοση και τελικά τη μείωση του κόστους της ενέργειας. Από τη φύση της λειτουργίας τους, οι οίκοι ευγηρίας χρησιμοποιούν μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας για τη θέρμανση του νερού, οπότε το πεδίο της εφαρμογής είναι ευρύ.
Στο πλαίσιο του έργου εξετάστηκε, επίσης, η επιλογή των βέλτιστων σημείων της ανάκτησης θερμότητας σε τέτοια κτήρια καθώς και των βέλτιστων σημείων εφαρμογής για την επαναχρησιμοποίηση της ανακτημένης ενέργειας, μειώνοντας έτσι το συνολικό κόστος λειτουργίας των εγκαταστάσεων αυτών. Η ιδέα αυτή έλαβε κουπόνι καινοτομίας 9.225 ευρώ.
Πλυντήριο πιάτων …ευεργετικό για τη μέση
Σκοπός της ομάδας που συγκρότησαν η εταιρεία “Eurotech Machine and Automation” με το Εργαστήριο Ηλεκτρικών Μηχανών του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Α.Π.Θ.’’ (ως παρόχου know-how), είναι η ανάπτυξη ενός φιλικού προς το περιβάλλον πλυντηρίου πιάτων με αυτοματοποιημένη λειτουργία που θα εξυπηρετεί τις ειδικές ανάγκες ηλικιωμένων και γενικά ανθρώπων με κινητικά προβλήματα. Επίσης, στόχος της σχεδίασης είναι το σύστημα να μπορεί να προσαρμοστεί εύκολα σε ένα συμβατικό πλυντήριο πιάτων και, συνεπώς, να μην χρειάζεται η αγορά νέας συσκευής ή οποιαδήποτε μετατροπή στον πάγκο της κουζίνας.
Η σχεδίαση εστιάζεται στον αυτόματο χειρισμό του κάτω καλαθιού και της πόρτας του πλυντηρίου, καθώς και στην αυτόματη τροφοδοσία με απορρυπαντικό, ώστε όλες οι εργασίες του χρήστη γίνονται με το σώμα του όρθιο. Ο χειρισμός του πλυντηρίου γίνεται με το πάτημα μόνο ενός κουμπιού. Κριτήρια της σχεδίασης είναι η άνετη και ασφαλής χρήση του συστήματος και η επίτευξη συμπαγούς και οικονομικής κατασκευής, με την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας. Επίσης, έχουν ληφθεί υπόψη περιπτώσεις όπου ο χρήστης μπορεί να στηριχθεί στο εξωτερικό περίβλημα ή ενδεχομένως να πέσει κατά λάθος πάνω σ’ αυτό. Ακόμη, δόθηκε προσοχή στην ασφάλεια του χρήστη και ειδικότερα στον αποκλεισμό οποιαδήποτε επαφής του με κινούμενα μέρη. Η ιδέα αυτή χρηματοδοτήθηκε με κουπόνι καινοτομίας 10.000 ευρώ.
Εξωπραγματικό επίπεδο αναγνώρισης φωνής
Η ιδέα αυτή, που αναπτύχθηκε από την εταιρεία Εntranet ΕΠΕ, με πάροχο τεχνογνωσίας την ΕΛ.Β.Η.Σ, εστιάζεται στη δημιουργία μιας φορητής συσκευής, που επιτρέπει την εξομοίωση ηλεκτρομαγνητικών θορύβων προερχόμενων από μηχανήματα, φωτισμό, διακόπτες, μικροεπεξεργαστές κ.λ.π. ώστε να εντοπίζονται και αδρανοποιούνται από συστήματα αναγνώρισης φωνής σε κλειστά περιβάλλοντα (ανελκυστήρες, κατοικίες). Εν ολίγοις, βοηθά στην αναγνώριση του “χρήσιμου” ήχου, αφήνοντας τον θόρυβο “απ’ έξω”.
Το καινοτόμο σχέδιο της Entranet έλαβε τη μεγαλύτερη βαθμολογία στην Ελλάδα που συνοδευόταν από ένα κουπόνι (Voucher) των 10.000 ευρώ. Η εταιρεία αξιοποίησε το κουπόνι για τη δημιουργία, σε συνεργασία με την ΕΛ.Β.Η.Σ., μιας γεννήτριας ηλεκτρομαγνητικών θορύβων που, σε εργαστηριακό επίπεδο, βοήθησε τα μέγιστα στην προσομοίωση του περιβάλλοντος της εκάστοτε συσκευής, δίνοντας μεγαλύτερη προσέγγιση στην πραγματική κατάσταση κατά την πρώτη εγκατάσταση. Αυτό που κάνει την τεχνολογία της Entranet μοναδική είναι -σύμφωνα με τους εμπνευστές της- το υψηλό ποσοστό αναγνώρισης φωνής που φτάνει το εξωπραγματικό 97%.
Ευφυείς περσίδες με φωτοβολταϊκά
Στην “καρδιά” της ιδέας που σχεδίασαν η εταιρεία “Ark Top Systems”, με παρόχους τεεχνογνωσίας της ΕΛ.Β.Η.Σ. και το “Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (Ι.ΜΕΤ.)- ΕΚΕΤΑ”, βρίσκεται η δημιουργία συστήματος αυτοματοποιημένης λειτουργίας για τη βέλτιστη ενεργειακή απόδοση περσίδων που φέρουν φωτοβολταϊκά και ο εξ αποστάσεως έλεγχος του συστήματος, μέσω εφαρμογής σε κινητό τηλέφωνο και tablet. Το συγκεκριμένο προϊόν μπορεί να δώσει στον χρήστη τη δυνατότητα να διαχειρίζεται απομακρυσμένα τα σκιάδια και τα φωτοβολταϊκά πάνελ μέσω εφαρμογής Android σε κινητό και ταμπλέτα. Η εφαρμογή απεικονίζει τη στιγμιαία θερμοκρασία, φωτεινότητα, θέση των σκιαδίων και των πάνελ καθώς και τη στιγμιαία κατανάλωση ενέργειας. Ο χρήστης μπορεί να παρέμβει και να διακόψει τους προγραμματισμένους αυτοματισμούς στη διάρκεια της ημέρας μέσω της εγκατεστημένης ηλεκτρονικής πλακέτας τοπικά ή ακόμα και απομακρυσμένα μέσω της εφαρμογής. Με αυτόν τον τρόπο, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μειώνονται και το κόστος συντήρησης των φωτοβολταϊκών ελαχιστοποιείται, αποφεύγοντας την εκτέλεση προγραμματισμένων αυτοματισμών καθημερινά. Ύψος κουπονιού καινοτομίας: 10.000 ευρώ.
Δικλείδες ασφαλείας
Η εταιρεία “Action Security”, με πάροχο τεχνογνωσίας τη “Systerv SA”, έδωσε σάρκα και οστά σε ένα διαδικτυακό σύστημα παρακολούθησης -μέσω αισθητήρων ενσωματωμένων σε απλά ιατρικά όργανα όπως ένα θερμόμετρο ή πιεσόμετρο- της κατάστασης της υγείας ηλικιωμένων/ ασθενών, καταγραφής των δεδομένων και αποστολής τους σε συνεργαζόμενα ιατρικά κέντρα για την παροχή άμεσης βοήθειας σε περίπτωση ανάγκης.
Το σύστημα στηρίζεται σε ανοιχτό κώδικα λογισμικού επιτήρησης και μπορεί να παραμετροποιηθεί έτσι ώστε να γίνεται ταυτόχρονη λήψη και καταγραφή βιοσημάτων των ηλικιωμένων, με σκοπό την μετέπειτα αποτίμησή τους είτε από τον οικογενειακό ιατρό ή την αποστολή αυτών, μέσω διαδικτύου σε εξουσιοδοτημένο πάροχο.
Το σύστημα αυτό προϋποθέτει την εγκατάσταση ενός κόμβου στο χώρο, στον οποίο μπορούν να συνδεθούν αισθητήρες επιλογής ή κάμερες ανάγνωσης ιατρικών δεδομένων και λειτουργεί σαν διακομιστής του υποσυστήματος επιτήρησης για την σωματική ασφάλεια των ηλικιωμένων και του υποσυστήματος καταγραφής ιατρικών δεδομένων. Κουπόνι καινοτομίας: 10.000 ευρώ.